Ukraine bên bờ vực nội chiến, máu đã đổ ở miền Đông

► 19h50 giờ Hà Nội, trang web URA-Inform loan tin cảnh sát trưởng thành phố Horlivka là Andrei Kryshchenko thiệt mạng trong vụ tấn công chiếm trụ sở của người biểu tỉnh. Tuy nhiên, thông tin khá nhiễu loạn phản ánh tình hình đang cực kỳ hỗn loạn tại đây, khi sau đó một thông tin từ bệnh viện TP xác nhận ông Kryshchenko vẫn khỏe mạnh. Trong ảnh, một cảnh sát được người biểu tình "dìu" ra khỏi trụ sở cảnh sát thành phố Horlivka.

► Tổng thống tạm quyền Oleksandr Turchynov đề nghị Liên hợp quốc gửi lực lượng gìn giữ hòa bình đến giám sát tình hình hỗn loạn ở miền Đông.

► Bộ Ngoại giao Ukraine chính thức xác nhận Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ thăm Ukraine vào các ngày 21 - 22/4.

► Chiều 14/4, Cao ủy phụ trách đối ngoại và an ninh EU Catherine Ashton cho biết Hội đồng châu Âu có thể sẽ xem xét khả năng tiến hành trưng cầu dân ý về quy chế liên bang cho Ukraine. Trước đó ít giờ, quyền Tổng thống Turchynov cho hay ông cũng cân nhắc việc tổ chức trưng cầu dân ý về cơ chế cho quốc gia cùng với ngày bầu cử Tổng thống trước thời hạn vào 25/5.

► Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đã cáo buộc phương Tây "đạo đức giả" trong việc giải quyết cuộc khủng hoảng Ukraine, đồng thời yêu cầu Washington giải thích về chuyến thăm bí mật của Giám đốc CIA John Brennan tới Kiev vào cuối tuần rồi.

Trước đó, các phương tiện truyền thông Nga cho biết ông Brennan đã có chuyến đi bí mật tới Ukraine trong bối cảnh cuộc khủng hoảng đang leo thang ở miền Đông nước này.

Chuyến đi diễn ra ngay trước thời điểm chính quyền lâm thời ở Kiev do Mỹ hậu thuẫn dọa sẽ tiến hành chiến dịch "chống khủng bố," với sự tham gia của quân đội, nếu như các tay súng ly khai không hạ vũ khí trước thời hạn chót mà Kiev đưa ra là 9 giờ sáng giờ địa phương ngày 14/4 (tức 13 giờ theo giờ Việt Nam).

"Khi bạo lực xảy ra ở Maidan (tức Quảng trường Độc lập ở thủ đô Kiev) với hàng chục và hàng chục người chết thì họ gọi là dân chủ, trong khi những cuộc biểu tình hòa bình đang diễn ra ở miền Đông Ukraine thì bị gọi là khủng bố".

Các tay súng ủng hộ Nga lập một chốt chặn ở thành phố Slavyansk

► Khả năng tiến hành cuộc gặp 4 bên Nga-Mỹ-EU-Ukraine vào ngày 17/4 tới tại Geneva (Thụy Sĩ) nhằm giải quyết tình hình Ukraine có thể bị phá vỡ, nếu chính quyền Ukraine bắt đầu các hành động quân sự để trấn áp người biểu tình tại khu vực miền Đông Nam nước này. 

► Tổng thống tạm quyền Ukraine thay thế lãnh đạo Trung tâm Chống khủng bố (ATC) thuộc Lực lượng an ninh Ukraine (SBU).

► Đã có 3 quốc gia châu Âu gồm Litva, Luxembourg và Thụy Điển ủng hộ giải pháp sử dụng vũ lực chống lại người biểu tình tại Ukraine. (EUobserver.com)

► Bộ trưởng Tài chính Nga cho biết Ukraine có thể sẽ nhận được đợt hỗ trợ đầu tiên trị giá 6 tỷ USD từ Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) và các nước phương Tây. (kyivpost.com)

► Biểu tình lan rộng ra thành phố khác thuộc tỉnh Donetsk là Horlivka. Khoảng 150 người bao vây và tìm cách chiếm trụ sở cảnh sát thành phố, theo cổng thông tin Donbas.

► Kênh truyền hình địa phương TSN cho hay 4 người đã thiệt mạng trong các vụ đấu súng ở Sloviansk, 2 người trong số này thuộc Lực lượng an ninh Ukraine (SBU).

♦ Cựu nữ Thủ tướng Yulia Tymoshenko cho hay bà phản đối việc sử dụng vũ lực để giải tán người biểu tình vũ trang ở miền Đông vì nếu vậy sẽ "khó tránh khỏi đổ máu trên diện rộng và hành động can thiệp của Nga". Theo bà Tymoshenko thì cần phải đối thoại, để cả ở bình diện quốc tế.

► Các lệnh trừng phạt của Mỹ và Canada áp đặt lên công ty khí đốt Chernomorneftegaz của CH Crimea "hoàn toàn không ảnh hưởng đến hoạt động" của họ. Theo người phát ngôn của công ty, từ trước đến nay họ chưa bao giờ giao dịch với công ty của nước ngoài. Mỹ áp đặt trừng phạt đối với Chernomorneftegaz từ ngày 11/4, còn Canada từ ngày 13/4.

► Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko công nhận ông Oleksander Turchynov là nhà lãnh đạo hợp pháp của Ukraine.

♦ Trước đó, ông Lukashenko đã có động thái bất ngờ khi phản đối chủ trương liên bang hóa Ukraine và nói rằng liên bang hóa cuối cùng sẽ phá hủy nhà nước Ukraine.
"Nếu bạn muốn giữ Ukraine là một quốc gia thống nhất và tôi muốn nhìn thấy Ukraine là một quốc gia toàn vẹn và thống nhất không thể tách rời rất nhiều, chúng ta không nên đi tiến về liên bang hóa. Nó sẽ chia đất nước trong tương lai và cuối cùng sẽ phá hủy các nhà nước Ukraine," ông Lukashenko cho biết trong "Chương trình cuối cùng" phát cuối tuần trên kênh truyền hình NTV của Nga vào ngày Chủ Nhật 13/4.
Những lời phát biểu trên của Tổng thống Lukashenko cũng được trích đăng trong thông cáo của Văn phòng báo chí Tổng thống Belarus.
"Tôi thậm chí không muốn thảo luận về chủ đề này. Tôi dứt khoát chống lại liên bang hóa vì tôi cho rằng chỉ có một thực thể một duy nhất và thống nhất ở Ukraine," Tổng thống Belarus nhấn mạnh đồng thời cảnh báo sẽ là nguy hiểm nếu để đẩy Ukraine về hướng liên bang hóa.
"Đó là nguy hiểm cho cả Belarus và Nga và Phương Tây. Người dân ở đó (Ukraine) sẽ không bao giờ đi đến thỏa thuận vì điều đó. Không bao giờ," nhà lãnh đạo Belarus nhấn mạnh.

► Lúc 9h34 giờ địa phương, tức 12h34 giờ Hà Nội, Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov phát động chiến dịch quân sự tại Sloviansk để giải tán người biểu tình có vũ trang đang chiếm giữ các cơ quan công quyền ở tỉnh Donetsk. Chiến dịch do Trung tâm Chống khủng bố (ATC) thuộc Lực lượng an ninh Ukraine (SBU) đảm trách.

► Ngày 13/4, kênh BBC dẫn lời Quyền Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov cho biết một sĩ quan lực lượng an ninh Ukraine đã thiệt mạng và 5 người trong lực lượng này đã bị thương trong khi "chiến dịch chống khủng bố" diễn ra tại thành phố Slavyansk miền Đông nước này.

Người biểu tình lập rào cản lực lượng an ninh của chính quyền Kiev

Bộ trưởng Arsen Avakov khẳng định cả lực lượng an ninh Ukraine và những tay súng ủng hộ Nga đều bị một số thương vong khi các binh sĩ Ukraine tấn công nhằm chiếm lại các tòa nhà chính quyền bị các tay súng nói trên chiếm giữ.

The Wall Street Journal thì cho biết những người ủng hộ Nga tại thành phố Slavyansk đã nổ súng vào lực lượng an ninh Ukraine khi lực lượng này tìm cách chiếm lại một đồn cảnh sát.

Slavyansk là thành phố cách thủ phủ tỉnh Donetsk miền Đông Ukraine khoảng 60km về phía Bắc.

Một ngày trước đó, các nguồn tin cho biết những tay súng ly khai đã chiếm một tòa nhà trụ sở cơ quan an ninh tại Slavyansk sau khi đã chiếm một đồn cảnh sát ở thị trấn phía Đông Ukraine này trong sáng cùng ngày.

Cũng trong ngày 12/4, Thị trưởng Slavyansk thuộc tỉnh Donetsk, miền Đông Ukraine đã công khai tuyên bố chống lại chính quyền Kiev đồng thời thông báo hầu hết trụ sở cơ quan công quyền ở thành phố này đã bị người biểu tình chiếm giữ.

"Tôi đã viết thư cho quyền Thủ tướng Ukraine ba ngày trước, nói rằng đây là thời điểm để đàm phán," Thị trưởng Slavyansk Nelly Shtepa nói. “Ngày hôm nay, cả Slavyansk đổ ra đường để hỗ trợ những người biểu tình. Cờ Ukraine trên các tòa nhà công quyền đã được hạ xuống và quốc kỳ Nga đã được kéo lên".

Vụ nổ súng ở Slavyansk là lần đối đầu đầu tiên giữa người biểu tình thân Nga nay đã trang bị vũ khí với lực lượng an ninh Ukraine. Tuy nhiên, tình hình có vẻ như đang có sự kiềm chế từ chính quyền.

Một sự hòa hoãn tạm thời được phát đi từ Kiev.

Quyền Tổng thống Oleksander Turchynov đã ban bố một sắc lệnh đặt ra thời hạn chót vào lúc 6 giờ ngày 14/4 giờ GMT (13h giờ Hà Nội) để các phần tử ủng hộ Nga giao nộp vũ khí và rời các tòa nhà mà lực lượng này chiếm đóng tại miền Đông.

Nhiều người dân lập hàng rào thể hiện sự quyết tâm ngăn cản sức mạnh của Kiev

Trước đó,  cho biết ông đã chỉ thị mở "chiến dịch chống khủng bố tổng lực" với sự tham gia của quân đội nhằm vào lực lượng thân Nga.

Theo Reuters và AFP, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố rằng việc chính quyền Kiev thông báo huy động quân đội để dập tắt cuộc nổi loạn của các lực lượng thân Nga ở miền Đông Ukraine là "chỉ thị tội lỗi”.

Moscow kêu gọi phương Tây cần kiểm soát các đồng minh của mình trong chính quyền Ukraine và "hiện giờ trách nhiệm ngăn chặn nội chiến tại Ukraine thuộc về phương Tây”. Nga sẽ kêu gọi thảo luận khẩn cấp về tình hình miền Đông Ukraine trong chương trình nghị sự của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc.

Nhận xét về tình hình xấu đi nhanh chóng ở miền Đông, Tổng thống Ukraine bị lật đổ Viktor Yanukovych cho rằng một phần trách nhiệm đẩy đất nước này vào cuộc nội chiến là ở phía Mỹ, quốc gia đã can thiệp thô bạo vào tình hình tại đây.

Ông Yanukovych tố cáo chính Giám đốc Cơ quan tình báo trung ương Mỹ (CIA) John Brennan trước đó đã đi thăm Ukraine và sau một cuộc họp, chính quyền Kiev đã ra chỉ thị mở chiến dịch quân sự tại miền Đông Ukraine, dường như có sự đồng thuận ngầm của CIA.