Sau một năm xây dựng, đề án cấp chứng chỉ hành nghề cho nghệ sĩ, người mẫu lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn vẫn đang nhận được những ý kiến trái chiều về việc nên hay không nên thực hiện. Hội nghị trực tuyến của Bộ VHTTDL ngày 3/6 diễn ra tại 3 điểm cầu Hà Nội - Đà Nẵng - TP Hồ Chí Minh những vấn đề của đề án tiếp tục được mổ xẻ.
Mơ hồ tiêu chí
Có ba tiêu chí để một nghệ sĩ, người mẫu được cấp chứng chỉ hành nghề, đó là: có đạo đức, có năng lực và chưa bị thu chứng chỉ hành nghề. Đây là tiêu chí khiến nhiều đại biểu cho rằng còn quá mơ hồ. Đại diện Sở VHTTDL Cần Thơ cho rằng: “Tiêu chí đạo đức của nghệ sĩ là gì? Rất khó. Chúng ta đều biết, giới nghệ sĩ có những mối quan hệ phức tạp, nếu đặt quy định về đạo đức thì khó”.
Ông Phạm Xuân Phúc, Phó Chánh thanh tra Bộ VHTTDL, cũng đồng quan điểm rằng tiêu chí còn chưa cụ thể. Ông Phúc nhấn mạnh: “Tiêu chuẩn để cấp chứng chỉ cần cụ thể hơn. Nhiều nghệ sĩ chưa qua đào tạo, hành nghề tự do, nếu bảo chỉ cần có báo cáo hoạt động, có đạo đức thì được cấp thẻ là chưa cụ thể. Bên cạnh đó, hoạt động nghệ thuật có tính năng khiếu, vì vậy, trong đề án cần xây dựng quy định về tuổi cấp thẻ, quy định về việc cấp lại với trường hợp mất, rách… Đề án cần đưa ra được quy định chặt chẽ hơn".
Chứng chỉ không phải là "đũa thần"
Năm 1999, với đề xuất của Cục NTBD, hàng nghìn thẻ hành nghề đã được cấp cho các nghệ sĩ biểu diễn. Nhưng chỉ ba năm sau, Chính phủ đã yêu cầu bãi bỏ với lý do: thẻ hành nghề giống như “giấy phép con”. Thực trạng của lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn hiện nay với những sai phạm bị dư luận lên án là “trái thuần phong mỹ tục”, “phản cảm” vẫn không hề giảm sau khi Nghị định 79 ra đời.
Chương trình "Đêm hội chân dài" bị xử phạt vì mắc nhiều sai phạm
Một năm nay, vấn đề cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ, người mẫu được đặt lại. Đề án đã được Cục Nghệ thuật biểu diễn (NTBD) xây dựng xong và đang lấy ý kiến đóng góp để hoàn thiện. Việc thẻ hành nghề được đưa ra như một giải pháp chấn chỉnh hoạt động biểu diễn, trình diễn thời trang hiện nay, nhưng nhiều người đặt câu hỏi: liệu nó có thực sự cần thiết và cấp rồi có lại bỏ như hơn 10 trước?
Tại hội nghị, nhiều ý kiến vẫn không tán đồng việc cấp thẻ. Ông Võ Trọng Nam, Phó Giám đốc Sở VHTTDL TP Hồ Chí Minh, cho rằng: “TP Hồ Chí Minh có nghệ sĩ tự do nhiều. Từ Nghị định 11, 103, 79 đều không có điều nào nói về việc cấp thẻ hành nghề. Chúng ta chỉ quản lý chương trình, nội dung nghệ thuật, không chịu trách nhiệm quản lý con người cụ thể. Nếu chúng ta quản lý tốt, duyệt chương trình tốt thì sẽ quản lý được NTBD. Chứ không cần phải có thêm “giấy phép con” vì việc cấp thẻ rất gian nan, rất cực khi chúng tôi làm từ năm 1999-2002”.
Lấy ví dụ về việc không cần có thêm một thủ tục hành chính rườm rà, ông Nam cho biết, như trường hợp ca sĩ: Bảo Yến, Kim Tiểu Long... bị Bộ VHTTDL ra quyết định cấm biểu diễn thì các nơi đều không dám mời. “Có văn bản như thế từ Bộ, các nơi đều thực hiện, vậy có cần chứng chỉ hành nghề nữa không? Có thể quản lý bằng các văn bản cấm, hiệu lực cao mà đỡ nảy ra nhiều thủ tục", ông Nam nhấn mạnh.
Đồng quan điểm này, đại diện Sở VHTTDL Cần Thơ cho rằng: “Chứng chỉ không phải là cây đũa thần trong quản lý. Các cơ quan quản lý cứ làm sát vấn đề, làm tốt khâu kiểm định chương trình thì sẽ không cần thêm chứng chỉ hành nghề. Đây là giấy rườm ra, phức tạp thêm”.
Tuy nhiên, nhiều nghệ sĩ, nhà quản lý lại cho rằng, chứng chỉ hành nghề là cần thiết để hạn chế tình trạng “treo đầu dê bán thịt chó”, để phân biệt người nghệ sĩ chân chính với những người chỉ kiếm tiền bằng mọi giá. NSƯT Lê Chức, Phó Chủ tịch Hội nghệ sĩ Sân khấu, cho rằng: “Cần thiết phải cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ. Hiệu ứng tốt đẹp từ lần cấp thẻ thứ nhất đã được xác nhận. Ở TP HCM, điều này càng rõ. Chính những người trước đây kêu gọi bỏ thẻ giờ lại đòi được cấp thẻ, vì có thẻ, mới không lẫn lộn vàng, thau, nghệ sĩ chân chính với người kiếm tiền bằng mọi giá. Quan trọng là thẻ phải được cấp đúng tiêu chí, tiêu chuẩn, có vậy mới hạn chế “quốc nạn” người người là ca sĩ”.
Ngược lại với nhiều ý kiến của cấp quản lý không tán đồng việc cấp chứng chỉ hành nghề, bản thân là người đại diện cho giới nghệ sĩ, ông Trần Thanh Long, Giám đốc Cty Đào tạo người mẫu PL lại tán đồng việc cấp chứng chỉ. Ông Long cho rằng: “Cấp chứng chỉ là cần thiết. Một chương trình diễn ra ở TP Hồ Chí Minh nhưng do người mẫu ngoài Hà Nội vào diễn, nếu sai phạm làm thế nào để phạt? Không thể bắt người tổ chức nộp phạt thay người mẫu. Vậy, có chứng chỉ thì sẽ dễ quản lý hơn”.
