Ngày 26/6, Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXH VN) cảnh báo tình trạng đơn vị sử dụng lao động không đóng BHXH, BHYT cho người lao động; đóng không đủ số lao động thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, đóng không đúng thời gian quy định đang ngày càng phổ biến và gia tăng, nhất là doanh nghiệp ngoài quốc doanh, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.
Tính đến hết tháng 5/2013, số nợ BHXH, BHYT lên tới gần 9.600 tỷ đồng (tăng 11% so với cùng kỳ), trong đó dẫn đầu là Tập đoàn Vinashin, Vinalines với 365,1 tỷ đồng. Ngoài ra còn có 455 đơn vị có số nợ tiền đóng BHXH, BHYT trên 1 tỷ đồng kéo dài từ 12 tháng trở lên; 255 doanh nghiệp bị rút giấy phép kinh doanh với số tiền nợ là 8 tỷ đồng; 329 doanh nghiệp bị phá sản với số tiền nợ 39 tỷ đồng.
Chỉ khi vào viện, nhiều lao động mới biết bị ông chủ "quỵt" tiền BHXH, BHYT của mình
Đặc biệt, có nhiều đơn vị để nợ trong thời gian dài, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người lao động. Có doanh nghiệp khi thanh tra vào cuộc đã truy nộp nhưng chỉ mang tính đối phó rất ít rồi hứa trả dần. Thậm chí khi bị kiện ra tòa về việc chậm đóng BHXH, BHYT nhưng doanh nghiệp này cũng không chấp hành các phán quyết của tòa án.
Theo đại diện BHXH VN, thủ đoạn của các doanh nghiệp trốn tránh trách nhiệm chủ yếu như ký hợp đồng bằng miệng với người lao động, ký hợp đồng thử việc hoặc hợp đồng lao động thời vụ, ký hợp đồng dưới 12 tháng để trốn đóng bảo hiểm thất nghiệp.
Nhiều doanh nghiệp còn chây ỳ, cố tình chậm đóng BHXH, BHYT, chỉ đăng ký đóng cho lãnh đạo quản lý, nhân viên thuộc khối văn phòng hoặc đóng không đúng mức quy định, đóng theo quý hoặc 6 tháng (trong khi Luật quy định đóng hàng tháng).