Xây dựng thành phố hoa ở ĐBSCL

SX hoa kiểng ở Sa Đéc có những lợi thế cạnh tranh rất lớn về điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội. Phát triển làng hoa Sa Đéc để nơi đây từng bước hình thành một nền nông nghiệp đô thị với hoa kiểng là mũi nhọn đột phá, hướng tới xây dựng thành phố hoa.

Nhân lễ công bố Quyết định của Thủ tướng Chính phủ thành lập thành phố Sa Đéc, NNVN có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Thanh Hùng (ảnh), Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp về vấn đề này.

Xin ông cho biết tại sao phát triển làng hoa Sa Đéc phải gắn với xây dựng thành phố hoa Sa Đéc?

Sa Đéc có lịch sử hình thành trên 250 năm, là một trong ba vùng SX hoa kiểng nổi tiếng với nhiều loại kiểng cổ quý hiếm trong khu vực ĐBSCL. Sa Đéc nổi tiếng bởi làng hoa Tân Quy Đông. Đây không chỉ là làng nghề truyền thống trồng hoa kiểng, mà còn là hình ảnh của địa phương chứa đựng nhiều yếu tố văn hóa, hỗ trợ cho nhiều lĩnh vực khác.

Và nghề trồng hoa kiểng thời gian qua đã góp phần tạo cảnh quan thêm tươi đẹp, nhiều hộ gia đình đã tổ chức SX, trưng bày trở thành những địa điểm tham quan hấp dẫn thu hút khách du lịch nhất là trong những dịp Tết và các lễ hội. Phát triển hoa kiểng ở Sa Đéc có ý nghĩa lớn về kinh tế, VH-XH, đồng thời khơi dậy tiềm năng về đất, vốn, kinh nghiệm, kỹ thuật SX, đưa quy mô, trình độ SX hoa kiểng Sa Đéc lên tầm cao mới.

Theo thống kê, hoa kiểng Sa Đéc có hơn 2.000 chủng loại, cung cấp sản phẩm cho nhiều vùng trong cả nước và xuất khẩu sang Lào, Campuchia và Trung Quốc. Đó là các loại cây công trình, các loại hoa chủ lực; hoa cắt cành, cây trang trí nội thất, trang trí công trình nội địa phù hợp với quy hoạch phát triển đô thị.

Diện tích hoa kiểng Sa Đéc năm 2013 là 355 ha với giá trị SX ước khoảng 170 tỷ đồng, chiếm trên 35% giá trị SX nông nghiệp của toàn thành phố, góp phần thúc đẩy SX nông nghiệp phát triển, giải quyết việc làm, tăng thêm thu nhập, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người trồng hoa.

Việc định hướng quy hoạch làng hoa giúp chúng ta có một cái nhìn tổng quan trên nhiều vấn đề liên quan đến việc phát triển ngành nghề, nó sẽ là nền tảng cho các cấp chính quyền tham khảo trước khi có các quyết định chỉ đạo, các ban ngành liên quan có điều kiện hỗ trợ thúc đẩy lẫn nhau để phát triển và các bên cũng có cơ sở kịp thời điều chỉnh các chính sách khi có các biến động bất lợi ngoài dự kiến.

Phát triển làng hoa kiểng Sa Đéc gắn với định hướng xây dựng thành phố hoa là một nhu cầu tự thân nhằm khai thác và phát triển một cách hiệu quả lợi thế, tiềm năng về SX hoa kiểng, nâng cao thu nhập cho nông dân, duy trì và phát triển ngành hàng mang đậm nét văn hóa truyền thống gắn với mục tiêu phát triển du lịch góp phần làm đẹp cảnh quan Sa Đéc và trở thành thành phố hoa trong tương lai. 

Vậy có những thuận lợi và khó khăn gì trong quá trình phát triển ngành hoa kiểng, thưa ông?

SX hoa kiểng ở đây đã được hình thành từ lâu đời, nổi tiếng là nghệ nhân Tư Tôn từ lâu đã trở thành “thương hiệu”, mặt khác điều kiện thiên nhiên rất thuận lợi cho phát triển hoa kiểng. Điều rất đáng mừng là một số hộ có tâm huyết với làng hoa đã tự tìm giống hoa kiểng mới từ nước ngoài về nhân giống góp phần làm phong phú cho bộ sưu tập giống tại địa phương. 

SX hoa kiểng là một loại hình canh tác có giá trị kinh tế cao, nhu cầu thị trường ngày càng lớn và thu nhập từ hoa kiểng cao đã kích thích phát triển, diện tích SX hoa kiểng ngày càng được mở rộng, số hộ tham gia càng nhiều. Thời gian qua UBND tỉnh và UBND TP Sa Đéc đã quan tâm đâu tư vào SX hoa kiểng và xem đây là thế mạnh của ngành nông nghiệp sau SX lúa, thủy sản, cây ăn trái. Ngành nông nghiệp đã xây dựng Đề án phát triển hoa, cây kiểng, cá cảnh tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2009 - 2020.

Trên cơ sở đó, UBND TP Sa Đéc đã xây dựng dự án quy hoạch mở rộng diện tích SX hoa kiểng giai đoạn 2009 - 2020; xây dựng kế hoạch phát triển hoa kiểng giai đoạn 2010 - 2015; Sở KH-CN thực hiện một số đề tài khoa học về hoa kiểng. Năm 2010 làng hoa kiểng Sa Đéc đã được công nhận là làng nghề và đang xây dựng thương hiệu hoa kiểng Sa Đéc. Đó là những thuận lợi cơ bản để đẩy mạnh phát triển ngành hoa kiểng ở Sa Đéc.

Mặc dù đã đạt được những kết quả nhất định nhưng SX hoa kiểng ở làng hoa Sa Đéc còn bộc lộ không ít hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu là nền tảng và động lực cho phát triển theo yêu cầu tái cơ cấu ngành nông nghiệp và tầm vóc của thành phố hoa trong tương lai như: SX vẫn phân tán và manh mún, phụ thuộc nhiều vào thời tiết, chưa chủ động trong các khâu của qui trình SX. Người trồng hoa chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền thống của gia đình chứ chưa áp dụng mạnh mẽ những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào SX nên chất lượng hoa chưa cao,thị trường tiêu thụ hoa kiểng còn bắp bênh, hình thức liên kết và hợp tác trong SX còn sơ khai...

Đáng lo ngại là một số loài hoa kiểng mang nét độc đáo và đặc trưng riêng chỉ có ở làng hoa Sa Đéc đang có nguy cơ mai một. Các nghiên cứu khoa học về công nghệ sinh học, cấy mô, xử lý ra hoa, sâu bệnh và bảo quản sau thu hoạch chưa được ứng dụng rộng rãi.

Mặt khác về mặt thương mại ta chưa tổ chức được ngành hàng từ SX đến dịch vụ cung ứng vật tư, kỹ thuật và tiêu thụ sản phẩm, hạ tầng kỹ thuật và du lịch chưa đáp ứng cho nhu cầu phát triển SX gắn với phát triển du lịch. Do đó, nếu không có những giải pháp đồng bộ để tạo thành chuỗi SX giá trị cao thì việc giữ được những giống hoa kiểng quí trở nên khó khăn và ngành SX hoa kiểng ở Sa Đéc có nguy cơ tụt hậu so với một số làng hoa kiểng trong khu vực.

Trước thực trạng nêu trên, để phát triển làng hoa Sa Đéc thành thành phố hoa, cần những giải pháp như thế nào, thưa ông?

Trước mắt chúng ta cần tập trung giải quyết các vướng mắc về kỹ thuật cho làng hoa để nâng cao hiệu quả SX, hỗ trợ nhà vườn tiếp cận các nguồn vốn vay để đầu tư phát triển SX. Củng cố hoạt động của Hội Sinh vật cảnh, HTX, tổ hợp tác hoa kiểng để hỗ trợ và phát huy vai trò kinh tế hộ, quy tụ các nhà vườn tâm huyết phát triển SX theo hướng quy mô lớn với những vùng SX tập trung; đầu tư một trung tâm nghiên cứu và SX giống hoa kiểng tại xã Tân Khánh Đông thực hiện chức năng nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ, đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong lĩnh vực này...

Tiếp tục thực hiện xúc tiến thương mại, quảng bá, giới thiệu sản phẩm hoa kiểng Sa Đéc thông qua việc tổ chức tham gia lễ hội, hội chợ trong và ngoài nước. Tìm hiểu thị trường hoa kiểng theo thu nhập của người tiêu dùng và nhu cầu tiêu thụ cho trang trí trong nhà, ngoài sân, đền chùa, công viên, hoa kiểng công trình; kết hợp phát triển SX hoa kiểng gắn với du lịch.

Muốn vậy trong năm 2014 cần tiến hành điều chỉnh quy hoạch tổng thể TP Sa Đéc để làm cơ sở quy hoạch chi tiết từng khu vực theo hướng gắn việc phát triển hoa kiểng với phát triển du lịch và xây dựng đô thị, từ đó kích thích, thu hút các doanh nghiệp, người dân tham gia đầu tư phát triển SX hoa kiểng, mở rộng kinh doanh dịch vụ du lịch và cùng nhau xây dựng thành phố hoa Sa Đéc.

Xin cảm ơn ông!