Từ lâu, huyện Bảo Yên (Lào Cai) được xác định là vùng trâu giống quốc gia. Tuy nhiên do nhu cầu sản xuất và kỹ thuật chăn thả, nhiều con trâu giống tốt bị bán cho các sới chọi hay các lò mổ, vì thế đàn trâu của Bảo Yên ngày một mai một. Phát triển đàn trâu và xây dựng thương hiệu trâu Bảo Yên đang được tỉnh Lào Cai và huyện Bảo Yên tiến hành...
Trâu Bảo Yên có vóc dáng lớn, ngực nở, vai rộng, cổ to, sừng dài, gốc sừng to, da bóng, lông mọc đều, trơn mượt, lưng dài, phẳng, mông tròn rộng..., trọng lượng cơ thể đối với con đực đạt từ 450-550 kg, con cái từ 400-450 kg, nhiều con đạt 500 kg.
Từ những năm sáu mươi của thế kỷ trước, Bộ NN-PTNT thực hiện chương trình hợp tác với Ấn Độ xây dựng nông trường trâu Bảo Yên, lai tạo giống trâu Mura với giống trâu địa phương, đã tạo ra vùng trâu giống tốt nhất khu vực miền núi phía Bắc. Đến nay, huyện Bảo Yên luôn được xác định là vùng trâu giống quốc gia.
Những năm trước đây do giá trâu giảm, việc chăm sóc trâu của người dân chưa được tốt, nên vụ rét năm 2008-2009 và 2010-2011 đã làm chết hàng ngàn con gia súc, trong đó có nhiều trâu bò, đáng chú ý là vụ rét năm 2011-2012 có tới 1.261 con trâu bị chét rét. Vì thế lượng trâu sụt giảm mạnh, năm 2009, toàn huyện có 22.470 trâu, đến tháng 7/2011 chỉ còn 19.001 con.
Đàn trâu nái xã Vĩnh Yên
Số trâu huyện Bảo Yên sụt giảm đáng báo động như vậy là do: Số trâu chết rét, chết đói qua các vụ rét lên tới cả ngàn con, ngoài ra do đồng cỏ bị thu hẹp, nhu cầu sức kéo được thay thế bằng các loại máy móc nên việc bán trâu để giết thịt và làm trâu chọi trung bình mỗi năm 2.000-3.000 con, khiến đàn trâu huyện Bảo Yên sụt giảm mạnh.
Trước tình trạng sụt giảm đàn trâu nghiêm trọng như vậy, năm 2011, huyện Bảo Yên triển khai dự án: Phát triển đàn trâu và xây dựng thương hiệu trâu Bảo Yên, trong đó chọn 5 xã trọng điểm gắn với việc xây dựng NTM, là các xã: Nghĩa Đô, Vĩnh Yên, Xuân Hoà, Tân Dương, Việt Tiến.
Dự án đã bình tuyển được 120 con đực giống tốt giao cho các hộ gia đình chăm sóc, phối giống cho những gia đình nuôi trâu cái sinh sản. Cấp 173 con trâu cái giống từ 2 năm tuổi trở lên cho 5 xã vùng dự án: Vĩnh Yên 40 con, Xuân Hoà 40 con, Tân Dương 33 con, Nghĩa Đô 20 con, Việt Tiến 40 con; cấp 35 tấn giống cỏ cho 100 hộ; tổ chức 5 lớp tập huấn kỹ thuật chăn thả, phòng trị bệnh cho 250 hộ...
Trong 173 hộ nhận trâu cái giống có 116 hộ dân tộc Tày, 32 hộ dân tộc Dao, 6 hộ dân tộc Nùng và 18 hộ dân tộc Kinh. Đây là những hộ có kinh nghiệm nuôi trâu sinh sản tốt. Sau khi nghé sinh được một tuổi thì nghé đó được luân chuyển cho các hộ khác nuôi. Từ đó, số hộ nuôi trâu tăng lên.
Sau 3 năm triển khai dự án, số lượng đàn trâu của Bảo Yên đã tăng mạnh, nếu năm 2011 toàn huyện có 19.001 con trâu thì tháng 10/2013 đàn trâu đã là 20.382 con.
Ngày 6/12/2013 tại xã Vĩnh Yên, huyện Bảo Yên tổ chức công bố Quyết định Chỉ dẫn địa lý của Cục Sở hữu trí tuệ về trâu Bảo Yên. Với mục tiêu của dự án: Phát triển và bảo tồn đàn trâu giống tốt của huyện Bảo Yên, xây dựng thương hiệu trâu Bảo Yên với nhãn hiệu tập thể “Trâu Bảo Yên” do Cục Sở hữu trí tuệ cấp.
|
"Để bảo tồn nguồn gen quý của giống trâu Bảo Yên, huyện chúng tôi đã đầu tư trên 3,3 tỷ đồng cho việc phát triển đàn trâu giống tốt và xây dựng thương hiệu trâu Bảo Yên. Với việc làm đó không chỉ giúp cho người dân nâng cao kỹ thuật chăn thả, phát triển đàn trâu mà còn nâng giá trị của đàn trâu, giúp cho người dân có thu nhập cao từ việc chăn nuôi...". |
Bà Nguyễn Thị Thu- Phó Chủ tịch huyện Bảo Yên:Đây là bước khởi đầu cho việc phát triển bền vững và có hiệu quả đàn trâu Bảo Yên, đồng thời mở rộng thị trường nhằm cung cấp trâu giống và trâu hàng hoá có chất lượng cao cho thị trường trong nước, giúp cho người chăn nuôi có thu nhập cao từ phát triển đàn trâu.
Tham dự lễ công bố Quyết định Chỉ dẫn địa lý trâu Bảo Yên có hơn 20 hộ dân tham gia dự án của xã Vĩnh Yên đã dắt trâu đến để mọi người “mục sở thị” đàn trâu Bảo Yên. Ông Vàng A Sà, dân tộc Mông ở thôn Nậm Bó cho biết: Con trâu đực của gia đình ông mua của người dân trong xã đến nay mới được 5 tuổi, nhưng đã húc thắng 3 con trâu trong bản.
"Ây dồ, con trâu này khoẻ lắm, cày ruộng, nương không biết mệt, nhà mình có 13 sào ruộng chỉ cần con trâu này cày bừa thôi. Đầu năm nay có người dưới xuôi lên trả mình 58 triệu đồng về làm trâu chọi. Mình không bán để làm ruộng thôi...", ông Vàng A Sà nói.
Con trâu của gia đình ông Hoàng Văn Sách đã phối cho nhiều con trâu nái
trong thôn bản
Ông Hoàng Văn Sách, thôn Nặm Ngược nuôi con trâu đực được 6 năm, năm nào cũng có người tìm mua trâu chọi đến trả, ông đều không bán. Con trâu đực của gia đình ông được bình chọn là trâu giống tốt, mỗi năm được hỗ trợ 1 triệu đồng, ông bảo: "Không phải vì 1 triệu đồng hỗ trợ mà tôi không bán trâu. Thực tình là tôi muốn giúp bà con trong thôn có một con đực phối giống tốt...".
