| Hotline: 0983.970.780

Xét tặng danh hiệu NSƯT, NSND: Không có huy chương thì xét tặng theo... cảm tính!?

Thứ Hai 16/07/2018 , 07:25 (GMT+7)

Ngành văn hóa của cả nước đang sôi sục với đợt xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9.

Sau khi hồ sơ của các nghệ sĩ được cấp cơ sở và địa phương thông qua, thời gian này chính là lúc cấp Nhà nước cầm cân nảy mực để ra được kết quả cuối cùng. Chặng đua nước rút này vì thế mà cũng gây tranh cãi và chia rẽ.
 

Chưa xin đã cho

Khẳng định số lượng huy chương, thành tích chỉ là một tiêu chí chứ không quyết định hoàn toàn trong quá trình xét tặng danh hiệu danh hiệu nhưng quy định này vẫn gây tranh cãi suốt nhiều đợt xét tặng. Bởi lẽ, thời vàng son của nghệ sĩ thường qua đi rất nhanh, dẫn đến việc nghệ sĩ gạo cội sau nhiều năm cống hiến vẫn không đủ huy chương còn nghệ sĩ trẻ cứ chăm chỉ dự liên hoan để có huy chương dù tài năng còn hạn chế.

10-33-03_nh_1_xet_tng_dnh_hieu_nghe_si
Đến khi qua đời, NSƯT Út Bạch Lan (bìa trái) vẫn chưa được đặc cách thành NSND như đàn em Ngọc Giàu (giữa)

Dù đã khẳng định không có chuyện “đặc cách” xét tặng danh hiệu NSND như 4 trường hợp (Kim Cương, Ngọc Giàu, Lệ Thủy, Bạch Tuyết) trong đợt xét tặng năm nay nhưng sở Văn hóa Thể thao TP.HCM lại “đặc cách” cho NSƯT Nguyễn Đức Thế để rồi khó xử khi cá nhân ấy tự xin rút. Đang là Giám đốc Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam, nhưng việc NSƯT Đức Thế được hội đồng đồng cấp TP.HCM thông qua hồ sơ cũng được cho là chưa thuyết phục.

Sau nhiều năm giữ vị trí giám đốc và vai trò chỉ đạo nghệ thuật, nhưng từ khi 2 đoàn Rối và Xiếc sáp nhập thành Nhà hát Phương Nam, vai trò quản lý của nghệ sĩ Nguyễn Đức Thế vẫn chưa để lại được dấu ấn gì đặc biệt, về chuyên môn lại càng không. Cán bộ sở VHTT TP.HCM cũng thừa nhận, từ năm 2001, sau khi nhận danh hiệu NSƯT, nghệ sĩ Đức Thế không có giải thưởng nghệ thuật để xem xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân theo quy định. “Tuy nhiên, với nhiều cống hiến và đóng góp cho nghệ thuật Rối và Xiếc tại TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung, Hội đồng đã bỏ phiếu với kết quả đồng tình đạt 100%, đủ điều kiện để trình hồ sơ lên Hội đồng cấp Nhà nước để phong tặng NSND cho NSƯT Nguyễn Đức Thế”, cán bộ sở VHTT TP.HCM cho biết.

Sau khi danh sách từ Hội đồng TP.HCM đã chốt và gửi lên cấp Nhà nước, đến ngày 23 /4, ông Đức Thế đã có đơn gửi Hội đồng xin rút hồ sơ xét tặng danh hiệu NSND vì lý do cá nhân. Sự việc khiến sở VHTT TP.HCM khá bất ngờ và bối rối vì chưa từng có tiền lệ. Cơ quan đã có buổi làm việc với nghệ sĩ Đức Thế về đơn đề nghị và tiến hành xin ý kiến Chủ tịch Hội đồng. Trước đó, NSƯT Xuân Bắc cũng xin rút hồ sơ của mình tại Hội đồng cấp cơ sở (Nhà hát kịch Việt Nam) vào giữa tháng 4.

Sự việc “đặc cách” rồi gây nên “phản ứng ngược” đã đặt ra câu hỏi về tiêu chí để xét đặc cách. Bởi lẽ, chính các thành viên của Hội đồng cũng hiểu dù là những tiêu chuẩn mang tính định lượng để xét tặng danh hiệu NSND – NSƯT nhưng huy chương không thể hiện hết tài năng và đóng góp của nghệ sĩ cho sự phát triển của văn hóa nghệ thuật. Khi quy định thiếu tính thực tế, địa phương phải là nơi chủ động tháo gỡ vướng mắc, đảm bảo quyền lợi chính đáng cho nghệ sĩ.

Dù có nhiều ý kiến cho rằng số lượng 17 nghệ sĩ nhân dân, 42 nghệ sĩ ưu tú từ Hồi đồng TP.HCM được đề xuất lên cấp Nhà nước trong đợt xét tặng năm nay khá ồ ạt, quá nhiều so với các đợt trước nhưng sở VHTT TP.HCM khẳng định không có quy định nào hạn chế về số lượng đề nghị xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lên cấp Nhà nước của các tỉnh, thành. Số lượng đề nghị phụ thuộc vào số lượng trường hợp đủ tỉ lệ % phiếu bầu theo đúng qui định là trên 90% (tức 10/11 phiếu bầu). Vì thế, sau khi xem xét và thảo luận về quá trình cống hiến cũng như về tầm ảnh hưởng của nghệ sĩ đối với lĩnh vực hoạt động nghệ thuật, sở VHTT TP.HCM cho rằng tất cả trường hợp được Hội đồng TP.HCM đề xuất đều đúng quy định.

Tuy vậy, Hội đồng TP.HCM căn cứ vào đâu để đặc cách cho Giám đốc nhà hát nghệ thuật Phương Nam trong khi NSƯT Út Bạch Lan và NSƯT Thanh Sang đã mất mà vẫn chưa được phong tặng danh hiệu NSND dù thừa tài năng, đóng góp lớn cho sân khấu cải lương thành phố và có cuộc sống mẫu mực. Điều này vẫn đang khiến khán giả lẫn người làm nghề băn khoăn. Ngoài ra, TP.HCM còn rất nhiều nghệ sĩ xứng đáng như NSƯT Minh Vương, NSƯT Ca Lê Hồng, NSƯT Bảo Quốc, NSƯT Thành Lộc,…
 

Người trẻ làm nghề theo kiểu máy móc

Ở danh sách NSƯT, hai nghệ sĩ Võ Minh Lâm và Trần Thị Thu Vân cũng nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Sau khi đạt danh hiệu Chuông vàng Vọng cổ năm 2006, khoảng năm 2007 thì Võ Minh Lâm mới bắt đầu gia nhập sân khấu cải lương chuyên nghiệp.

Từ đó đến nay, Võ Minh Lâm đã đạt được khá nhiều huy chương, giải thưởng ở những cuộc liên hoan. Xét về số lượng huy chương, giải thưởng, Võ Minh Lâm có thể đã có dư so với quy định, nhưng về thời gian làm nghề thì cho đến nay, Võ Minh Lâm mới có 11 năm hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp.

Tương tự, Trần Thị Thu Vân cũng là một gương mặt Chuông vàng Vọng cổ năm 2009. Sau giải thưởng này, Thu Vân được mời về làm diễn viên của đoàn cải lương Nhân dân Kiên Giang và hiện nay cô đang công tác tại Nhà hát Trần Hữu Trang. Thời gian hoạt động chuyên nghiệp của cô cũng chỉ đạt hơn nửa chặng đường theo tiêu chí xét tặng danh hiệu.

Vì thế, việc xét tặng danh hiệu NSƯT cho hai nghệ sĩ trẻ này e chừng khó thuyết phục cả người làm nghề lẫn công chúng. Thậm chí còn có câu hỏi rằng việc 2 nghệ sĩ trẻ chưa có thời gian hoạt động đủ dài nhưng lại chăm chỉ tham gia hội diễn để nhận huy chương có phải đang hợp thức hóa kiểu máy móc trong việc xét tặng danh hiệu hay không?

Cán bộ sở VHTT TP.HCM cho rằng hồ sơ của 2 nghệ sĩ này hoàn toàn đủ điều kiện về giải thưởng nghệ thuật để xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú.

“Tuy là những nghệ sĩ trẻ nhưng họ đã tham gia biểu diễn trên sân khấu cải lương từ nhỏ, có bề dày thành tích tại các giải chuyên nghiệp. Hai trường hợp này được các tên tuổi lớn trong giới đánh giá cao về tài năng, sự đam mê và sáng tạo đối với nghề, có sự ảnh hưởng lớn đến các tấng lớp khán giả, nhất là khán giả trẻ”, đại diện Sở VHTT TP.HCM bày tỏ.

“Tuy thời gian tham gia nghệ thuật chuyên nghiệp chưa đủ theo quy định, nhưng Hội đồng xét thấy bộ môn nghệ thuật cải lương là bộ môn nghệ thuật truyền thống của dân tộc, cần được tâm tâm bảo tồn và phát huy. Trong bối cảnh sân khấu cải lương còn nhiều khó khăn, việc xét tặng nhằm động viên, khích lệ các nghệ sỹ có tài năng, có niềm đam mê với bộ môn nghệ thuật này tiếp tục phấn đấu và cống hiến cho xã hội”, vị này nói tiếp.

10-33-03_nh_2_xet_tng_dnh_hieu_nghe_si
Hai nghệ sĩ trẻ Võ Minh Lâm và Thu Vân sắp được xét tặng danh hiệu NSƯT dù chưa đủ tiêu chuẩn

Như vậy, chính Hội đồng TP.HCM đang mơ hồ trong tiêu chí đánh giá giữa các nghệ sĩ. Nghệ sĩ lớn tuổi không đủ huy chương được đặt để ngang hàng với nghệ sĩ non trẻ chăm chỉ sưu tập huy chương. Nếu cứ tiếp tục đặc cách mà không có quy định văn bản thì danh hiệu đang trở thành món quà để ban tặng cho nghệ sĩ. Những câu hỏi được nghệ sĩ và những người quan tâm đặt ra nhiều nhất là việc xét đặc cách dựa trên những tiêu chí nào hay chỉ dựa trên quyền định đoạt của một số thành viên?

Sau khi danh sách từ Hội đồng TP.HCM đã chốt và gửi lên cấp Nhà nước, đến ngày 23 /4, ông Đức Thế đã có đơn gửi Hội đồng xin rút hồ sơ xét tặng danh hiệu NSND vì lý do cá nhân. Sự việc khiến sở VHTT TP.HCM khá bất ngờ và bối rối vì chưa từng có tiền lệ. Cơ quan đã có buổi làm việc với nghệ sĩ Đức Thế về đơn đề nghị và tiến hành xin ý kiến Chủ tịch Hội đồng. Trước đó, NSƯT Xuân Bắc cũng xin rút hồ sơ của mình tại Hội đồng cấp cơ sở (Nhà hát kịch Việt Nam) vào giữa tháng 4.

Sự việc “đặc cách” rồi gây nên “phản ứng ngược” đã đặt ra câu hỏi về tiêu chí để xét đặc cách. Bởi lẽ, chính các thành viên của Hội đồng cũng hiểu dù là những tiêu chuẩn mang tính định lượng để xét tặng danh hiệu NSND – NSƯT nhưng huy chương không thể hiện hết tài năng và đóng góp của nghệ sĩ cho sự phát triển của văn hóa nghệ thuật.

 

Xem thêm
Nhịp sống giới trẻ phản ánh trong bộ phim ‘Bóng của thị thành’

Nhịp sống giới trẻ thời công nghệ số có những màu sắc bất ngờ, thể hiện qua bộ phim ‘Bóng của thị thành’ phát sóng trên HTV7, Đài truyền hình TP.HCM.

Rượt đuổi mãn nhãn, Man United đả bại Liverpool tại Cúp FA

Trận Tứ kết Cúp FA giữa Man United vs Liverpool đã diễn ra với kịch bản không ngờ khi hai đội rượt đuổi nghẹt thở trong suốt 120 phút của trận đấu. 

120 vận động viên tham gia giải dù lượn trên cao nguyên đại ngàn

Giải dù lượn tại huyện Sa Thầy (tỉnh Kon Tum) sẽ quy tụ 120 vận động viên, trong đó có 41 vận động viên người nước ngoài tham gia tranh tài.

Cây phong lá đỏ 115 tuổi hút du khách ở Sa Pa

LÀO CAI Cây phong lá đỏ ở Sa Pa thu hút nườm nượp du khách đến chiêm ngưỡng, chụp ảnh.