Xuất khẩu tàu cá khai thác vùng biển Thái Bình Dương

Doanh nghiệp tiên phong

Liên quan tới đề án “Phát triển nghề khai thác viễn dương và tổ chức đưa ngư dân đi khai thác hải sản ở vùng biển một số nước”, Vụ Khai thác thủy sản (Tổng cục Thủy sản - Bộ NN-PTNT) đã có buổi làm việc với Cty XNK Hoàng Kim Việt. Đây là đơn vị tiên phong trong việc đưa ngư dân tới các ngư trường thuộc đảo quốc Thái Bình Dương để khai thác.

Ông Võ Minh Hùng đưa ra nhiều đề xuất táo bạo.

Ông Võ Minh Hùng, Tổng Giám đốc Cty XNK Hoàng Kim Việt cho biết, doanh nghiệp hiện có 7 tàu cá, khai thác hải sản tại vùng biển nam Thái Bình Dương. Ngoài trụ sở chính tại thành phố Hồ Chí Minh, Hoàng Kim Việt đã xúc tiến thành lập 2 Cty con tại các quốc đảo là Solomon và Vanuatu.

Theo ông Hùng, Chính phủ các quốc đảo này hiện chấp nhận cho các tàu sắt hoặc tàu composite (tàu gỗ phải bọc composite), có hệ thống định vị được hoạt động khai thác trên biển.

Solomon và Vanuatu là hai quốc đảo có ngư trường rộng lớn, nguồn lợi thủy sản phong phú trong khi cư dân cộng lại chỉ khoảng 900 nghìn người. Đây là cơ hội rất lớn cho Việt Nam mở rộng ngư trường khai thác.

Tại Solomon, doanh nghiệp này đã được Chính phủ nước sở tại cấp giấy phép khai thác, chế biến và xuất khẩu hải sâm. Điều đáng nói, từ tháng 1/2019, doanh nghiệp này đã đầu tư nhiều tỷ đồng, đưa 30 ngư dân miền Trung cập bến Solomon để khai thác hải sâm.

Ngày 6/5 vừa qua, 2 container hải sâm đầu tiên nguồn gốc Solomon đã được xuất về Việt Nam - đánh một dấu mốc quan trọng của việc mở rộng ngư trường khai thác. Tổng sản lượng hải sâm đã khai thác khoảng gần 20 tấn các loại.

Các ngư dân Việt Nam đầu tiên đặt chân tới quốc đảo Solomon.

Cũng trong tháng 5/2019, sau một năm thành lập tại quốc đảo Vanuatu, doanh nghiệp này đã chính thức được cấp phép khai thác hải sâm. Ông Hùng cho biết, từ tháng 11/2019, sẽ tiếp tục tổ chức khai thác hải sản tại Solomon, Vanuatu, Tuvalu và Kiribati. Từ 2020 trở đi, tổ chức khai thác hải sản tại các nước Marshall Islands, Nauru, Samoa.

Vị này cũng cho biết, việc khai thác nguồn lợi thủy sản tại các quốc đảo này cũng đang gặp nhiều khó khăn, thách thức. Phương tiện đánh bắt tại các nước sở tại rất thô sơ, trong khi vùng biển khai thác rộng lớn. Nhân lực và thiết bị hỗ trợ đánh bắt, khai thác và chế biến còn thiếu thốn.

Do khoảng cách địa lý rất xa Việt Nam, chi phí đầu tư và triển khai khai thác rất lớn. Sản phẩm khai thác xong đưa về Việt Nam theo diện nhập khẩu nên rất phức tạp về mặt thủ tục. Nguyên nhân là các quốc đảo này hiện chưa ký kết hợp tác thương mại với Việt Nam.

Đề xuất táo bạo

Tại buổi làm việc với ngành NN-PTNT, đại diện Cty Hoàng Kim Việt đề xuất Nhà nước cấp phép cho doanh nghiệp được xuất khẩu tàu thuyền và nhân lực (ngư dân) đến các nước sở tại mà công ty được phép khai thác và đánh bắt.

Cụ thể, doanh nghiệp sẽ mua lại các tàu cá của ngư dân Việt Nam, sau đó cắt đăng kiểm, nhập vào các Cty con thành lập trước đó tại Solomon và Vanuatu. Doanh nghiệp chịu trách nhiệm mời các nước nhập khẩu qua Việt Nam kiểm tra chất lượng, hướng dẫn thủ tục trước khi xuất khẩu tàu cá.

Theo ông Hùng, rất nhiều ngư dân đang mong đợi được đi xuất khẩu, đánh bắt thủy hải sản tại các quốc gia này.

Ông Nguyễn Phú Quốc, Phó vụ trưởng Vụ Khai thác thủy sản.

Ông Hùng cũng đề nghị Nhà nước hỗ trợ các chi phí để đưa tàu thuyền và ngư dân đến các nước sở tại. Cụ thể như hỗ trợ chi phí nhiên liệu, chi phí bảo hiểm tàu, con người.

Trước những đề xuất đầy táo bạo này, ông Nguyễn Phú Quốc, Phó vụ trưởng Vụ Khai thác thủy sản, đánh giá rất cao những việc làm hiệu quả của Cty Hoàng Kim Việt, doanh nghiệp đang tự tìm đường đi cho riêng mình.

Ông Quốc khẳng định, ngành Thủy sản sẽ có trách nhiệm để tham mưu Bộ NN-PTNT, Chính phủ đàm phán làm việc với các nước để hợp tác khai thác thủy sản. Với hướng đi là xuất khẩu tàu cá, ông Quốc đề nghị Cty Hoàng Kim Việt tuân thủ quy định của nước sở tại. Riêng phía Việt Nam sẽ khuyến khích và hỗ trợ hoàn toàn, tạo mọi điều kiện để doanh nghiệp thực hiện.

Các đại biểu lắng nghe các đề xuất của Cty Hoàng Kim Việt.

Tuy nhiên, hiện tại đề xuất này của doanh nghiệp chưa nằm trong đề án được phê duyệt của Chính phủ. Nên khi thực hiện, doanh nghiệp không được hưởng toàn bộ ưu đãi theo đề án. Đại diện Vụ Khai thác thủy sản cũng gợi ý doanh nghiệp, ngoài khai thác, có thể nhập hàng hóa của ngư dân bản địa, đưa về Việt Nam để gia tăng giá trị kinh tế.

Theo đề án, Nhà nước sẽ cấp phép tàu thuyền đi nước ngoài khai thác theo thời hạn cụ thể. Ngành NN-PTNT sẽ tạo điều kiện thuận lợi nhất đưa tàu, ngư dân đi mở rộng ngư trường khai thác. Các kiện hàng sau khi xuất về Việt Nam sẽ được miễn thuế nhập khẩu. Ông Quốc cũng khẳng định, nếu việc làm mang lại hiệu quả, đơn vị sẽ báo cáo Bộ trưởng NN-PTNT, trình Chính phủ sửa đổi đề án sao cho hiệu quả, phù hợp nhất với thực tế.