Mùa hè năm 1972, tại nơi đây, khoảng 328.000 tấn bom đạn của giặc Mỹ đã dội xuống mảnh đất này. Ngày cũng như đêm, trời và đất Quảng Trị đỏ rực một màu của máu và lửa, không một nhành cây, một cành hoa hay một ngọn cỏ nào có thể sống sót. Chiến dịch Quảng Trị năm 1972 và cuộc chiến đấu 81 ngày đêm ở Thành cổ Quảng Trị như một bản lề quan trọng, góp phần mở ra con đường đi tới chiến thắng sau này.

Chiến dịch đã thay đổi cơ bản cục diện chiến trường, đẩy chiến lược Việt Nam hóa chiến tranh đến bờ vực phá sản. 81 ngày đêm anh dũng của quân ta, đã làm thất bại âm mưu tái chiếm thị xã Quảng Trị của địch hòng gây sức ép tại Hội nghị Paris.

Mỗi mét vuông đất tại Thành cổ Quảng Trị là một mét máu và sự hy sinh của các anh, có ai trong chúng ta biết được dưới lớp “Cỏ non Thành cổ - một màu xanh non tơ” kia, dưới tầng tầng gạch vỡ kia còn biết bao hài cốt chiến sĩ đã anh dũng hy sinh. Một khẩu súng giữ hai trời Nam-Bắc, một dấu chân in màu đất hai miền suốt 81 ngày đêm hứng chịu và chống trả, trái tim con người và từng tấc đất nơi đây như được luyện thành thép.

# bài hát: Cỏ non thành cổ

Tiếng ve như bản giao hưởng về miền quê hương yêu dấu, nơi những người trai bỏ cuốc, bỏ cày để khoác cây súng trên vai lên đường hàn gắn nong sông. Ôi tiếng ve, là tiếng gọi mẹ của các tràng trai mặt còn non tơ nhưng ý trí và trái tim đã thành sắt đá.

Ve kể rằng ve ở miền xa

Nơi có mẹ có cha và bạn bè chung lớp

Ve kể rằng ve ở miền xa

Sáng mót khoai non, chiều ghi công hợp tác

Ve kể rằng ve ở miền xa

Xếp cuốc, xếp cầy ve đi vào bộ đội

Gìn giữ non sông ve nằm lại nơi này…

Việt Nam đất nước sau cuộc chiến, nơi bãi mìn xưa đã trở thành đồng lúa. Những khúc chiến hào giờ đã hóa kênh mương. Trên mảnh đất Thành Cổ giờ đây, cây cối và hoa đã nở rực, đua nhau khoe sắc làm dịu đi vết thương chiến tranh. Và sau khúc ai oán, tiếng ve như dàn đồng ca hối thúc về một bản hòa ca hòa bình và phát triển.

Những ai có dịp về thăm Thành cổ Quảng Trị hãy tự mình chiêm nghiệm về những giá trị đúng đắn của con người giữa sự sống và cái chết, giữa hòa bình với chiến tranh. Thế hệ hôm nay sống sao cho xứng đáng, để lấy quá khứ làm động lực thúc đẩy cho hiện tại và tương lai.