Ca sĩ Phương Thanh là con thứ 6 trong một gia đình nghèo có bảy người con, từ Nông Cống -Thanh Hóa di cư vào Nam. Ca sĩ Phương Thanh không có nhan sắc rực rỡ để các bầu show đón nhận ngay vào phong trào ca nhạc “lấy mắt bù tai”. Mặt khác, thời ca sĩ Phương Thanh chập chững đi hát, không có nhiều cuộc thi tuyển chọn ca sĩ như bây giờ. Địa chỉ hấp dẫn duy nhất là Tiếng hát truyền hình TPHCM. Ca sĩ Phương Thanh cũng mạnh dạn ứng thí và bị đánh rớt ngay từ vòng loại.

Giai đoạn khởi nghiệp vất vả của ca sĩ Phương Thanh là theo một nhóm hát để biểu diễn ở những tụ điểm nhỏ nhằm mưu sinh qua ngày. Ca sĩ Phương Thanh không trông cậy vào may mắn để thành danh, nên chị biết nâng niu từng giây phút đứng trước công chúng. Ca sĩ Phương Thanh bắt đầu nổi lên với chương trình Top Ten Làn Sóng Xanh cùng với thế hệ Lam Trường, Đan Trường, Thu Phương…

Ca sĩ Phương Thanh chia sẻ: “Khi mới vào showbiz, tôi chẳng có gì. Tôi chỉ là một ca sĩ trẻ không đẹp, cao có 1m56. Thế nhưng, tôi có chất giọng phù hợp với những bài hát cần sự bùng cháy, gọi là hàng đặc trị, vừa cao vừa mất sức vừa mệt. Các nhạc sĩ ăn khách thị trường âm nhạc ngày đó nói rằng họ cần một giọng ca rộng hai quãng 8, máu lửa để hát những bài đã lâu lắm không ai hát. Chính vì thế, tôi đã được chọn làm nhân vật đẩy những bài hát đó lên bằng được”.

Bây giờ kỹ nghệ ghi âm và công nghệ truyền thông đang tạo ra một diện mạo ca sĩ mới. Tính giải trí có thể kiến tạo những ngôi sao hấp dẫn, nhưng không dễ tạo được một ca sĩ như Phương Thanh. Bởi lẽ, bên cạnh khả năng thiên phú, giọng hát của ca sĩ Phương Thanh được rèn luyện bởi không ít sóng gió đời thường.

Ca sĩ Phương Thanh hiện tại đã khác xưa rất nhiều. Những ai từng quen thuộc với một Phương Thanh sôi động và ồn ào, chắc chắn sẽ hơi ngỡ ngàng trước một Phương Thanh trữ tình và nhẹ nhàng hôm nay. Ca sĩ Phương Thanh cho rằng, khán giả của chị bây giờ thuộc giới bình dân. Đó là sự chọn lựa không đơn giản, khi chính ca sĩ Phương Thanh đã lặng lẽ đi qua những ngày trống vắng riêng mình!

Ca sĩ Phương Thanh đóng phim hay ca sĩ Phương Thanh làm giám khảo gameshow, cũng không khiến công chúng ngạc nhiên bằng việc ca sĩ Phương Thanh phát hành album “Về quê” gồm những ca khúc mang âm hưởng dân ca. Đâu rồi một ca sĩ Phương Thanh đầy máu lửa thuở nào hát “Giã từ dĩ vãng” hay “Chuyện tình khó quên của ca sĩ Phương Thanh”? Kỳ lạ thay, những bài hát có màu sắc bolero của ca sĩ Phương Thanh vẫn được chấp nhận. Không còn những day dứt mãnh liệt thì người ta lại yêu mến một Phương Thanh cồn cào sâu lắng.

Có thể nói, ca sĩ Phương Thanh là một trường hợp đặc biệt của đời sống show biz Việt. Ca sĩ Phương Thanh không thuộc phái chân dài, ca sĩ Phương Thanh cũng không thuộc phái ưa chuộng phẫu thuật thẩm mỹ. Ca sĩ Phương Thanh cứ chất phác giữa bao nhiêu nam thanh nữ tú, mà vẫn có chỗ đứng cá nhân. Trên sân khấu, ca sĩ Phương Thanh có phục trang không ấn tượng và cũng không có sự hỗ trợ của vũ đạo. Ca sĩ Phương Thanh chỉ có giọng hát, hát lên xúc cảm, hát lên khát khao, hát lên dằn vặt…

Trên sàn diễn, ca sĩ Phương Thanh luôn mang lại cho khán giả một sự thân thiện. Ca sĩ Phương Thanh không có gì lấp lánh, chỉ giống như một cô công nhân vừa tan ca cầm micro hát giữa những người thợ, chỉ giống như một cô thôn nữ vừa xong buổi gặt cất giọng hò góp vui cho những nông phu chân lấm tay bùn. Suốt một phần tư thế kỷ vừa qua, ca sĩ Phương Thanh chỉ có phong cách ấy và giữ đúng phong cách ấy. Vì vậy, không khó hiểu khi ca sĩ Phương Thanh bám trụ vững vàng trong sự trân trọng của đám đông. Ca sĩ Phương Thanh lý giải: “Tôi vẫn còn tên tuổi tới giờ này vì mọi người chưa tìm được người thứ hai thế tôi. Tôi tạo ra phong cách riêng vừa nghịch ngợm, quậy phá, vừa máu lửa, khiến người ta thấy hài hài, vui vui, lạ lạ, thắc mắc hoài nhưng phải nhớ hoài”

(Trích băng ghi âm ca khúc “Giã từ dĩ vãng”, do Phương Thanh hát)

Ca sĩ Phương Thanh thật thà và bộc trực, cho nên không quá khó hiểu khi chị thỉnh thoảng lại gây sự trong giới son phấn. Ca sĩ Phương Thanh từng không thể kiềm chế đến mức vung tay vào mặt một ca sĩ trẻ ngạo mạn và hách dịch. Ca sĩ Phương Thanh từng kiện ra tòa một blogger vì viết không thiện chí về live show “Mưa” của mình. Ca sĩ Phương Thanh từng đứng ra bảo vệ cho ca sĩ Siu Black khi đàn chị không may vướng cảnh nợ nần trớ trêu… Và đáng nhớ hơn là ca sĩ Phương Thanh không ngần ngại chọn lựa hạnh phúc riêng tư bằng cách làm mẹ đơn thân.

Ca sĩ Phương Thanh và bạn trai Đặng Ngọc Cường có chung một con gái vào năm 2004, mà không có hôn thú gì. Mặc kệ miệng lưỡi bao người xì xầm, ca sĩ Phương Thanh vẫn lặng lẽ mang thai, lặng lẽ sinh con, và đặt tên cho con gái theo họ mình là Bùi Hà Phương Nghi. Có không ít khán giả tiếc rẻ cho cách ứng xử cam chịu của ca sĩ Phương Thanh, nhưng chị tự hiểu mình bằng tâm sự “giọng hát của tôi gần như chuyên trị những ca khúc buồn. Hát ca khúc buồn riết rồi những giai điệu buồn đó cứ như ám vào đời mình”.

So với những ca sĩ đồng trang lứa, Phương Thanh không phải dạng giàu có. Thế nhưng, điều đáng mừng nhất là chị chẳng mấy khi so kè nọ kia. Ca sĩ Phương Thanh sống hòa đồng và hào hiệp đúng như bản chất của mình. Ở độ chín muồi một người phụ nữ, ca sĩ Phương Thanh biết nhìn mọi thứ đều nhẹ nhàng và bao dung: “Từ khi ăn chay, niệm Phật tôi ngộ ra mọi thứ đều thuộc duyên nợ và nếu nó đến mình sẽ đón nhận. Tôi cũng xác định mỗi cảm xúc dù vui hay buồn đều có những giá trị nhất định. Tôi vẫn có nỗi buồn đó chứ, nhưng mọi thứ nhẹ nhàng, man mác. Nỗi buồn giờ là quá khứ và điều mình cần là lạc quan để sống cho hiện tại, để làm nghề”.

Con gái mỗi ngày mỗi lớn, nhưng ca sĩ Phương Thanh vẫn đi về một mình. Cảm giác cô đơn của ca sĩ Phương Thanh như một con chim trải qua lần chết hụt thì ái ngại cành cong chăng? Ca sĩ Phương Thành bày tỏ: “Tôi rất sợ yêu đương vì không tránh khỏi chuyện giận hờn, xa cách… Đối với tôi, sự yêu đương bé nhỏ lắm! Tôi thích làm tri kỷ của nhau hơn. Bởi vì tôi nghĩ, chỉ có mối quan hệ tri kỷ mới bền chặt. Tôi ít nói về tình yêu nên mọi người hiểu lầm là tôi không yêu ai. Tôi luôn yêu nhé. Không phải nghệ sĩ cứ đi cùng người này người kia thì mới gọi là yêu, nhiều khi là họa đó. Con người tôi nồng nàn lắm, không yêu không hát được. Để hát có cảm xúc thì trái tim phải ấm chứ.

Tôi từng có mối tình với một người trong 3 năm, lúc chia tay thì ai cũng tiếc, tại mọi người thương anh ấy quá. Nhưng cuộc sống mà, duyên và nghiệp, mình không đoán trước được. Nhĩa là duyên tới đó thôi, không thể trở thành phu thê được nên tôi đành vui vẻ chấp nhận. Tính tôi rất giống đàn ông, nhẹ nhàng khi xử lý mọi chuyện”.