Ca sĩ Trần Thu Hà và hạnh phúc phu xướng phụ tùy

Trần Thu Hà vào nghề ngay buổi thịnh vượng nhất của nhạc sĩ với hàng chục ngôi sao như Hồng Nhung, Mỹ Linh, Thanh Lam, Phương Thanh, Lam Trường, Thu Phương cùng ồ ạt chiếm lĩnh thị trường. Vậy mà Trần Thu Hà vẫn có được chỗ đứng cá nhân. Sau khi thành công với các bài hát được lớp trẻ mến mộ như “Em về tinh khôi”, “Đánh thức tầm xuân” hay “Vừa biết dấu yêu”, Trần Thu Hà tiếp tục thể hiện những ca khúc trầm lắng hơn. Nghe Trần Thu Hà hát nhạc của mình một kiểu riêng, vừa dạt dào vừa khắc khoải, Trịnh Công Sơn thích lắm. Không hề giấu giếm sự trân trọng dành cho Trần Thu Hà, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã vẽ tặng chị một bức chân dung bằng chất liệu sơn dầu. Và chính nhạc sĩ Trịnh Công Sơn khuyên Trần Thu Hà nên lấy thêm nghệ danh là Hà Trần để phân biệt với ca sĩ Thu Hà cũng đang nổi tiếng bấy giờ.

Ngoài nhạc Trịnh, ca sĩ Trần Thu Hà hát tác phẩm của Phú Quang, Dương Thụ hay nhạc tiền chiến đều có dấu ấn riêng. Tuy nhiên, vượt trội nhất đối với Trần Thu Hà vẫn là dòng nhạc của chú ruột – nhạc sĩ Trần Tiến. Dù ca khúc đã nhiều người hát hoặc ca khúc mới vừa ký âm xong, hễ là sáng tác của Trần Tiến thì Trần Thu Hà đều biểu đạt trọn vẹn hồn vía. Cứ thử nghe “Ra ngõ tụng kinh” dạo nào hay “Vật đổi sao dời” gần đây, sẽ không khó gì để nhận ra Trần Thu Hà hát nhạc Trần Tiến chỉ đứng sau mỗi... Trần Tiến mà thôi! Thế nhưng, với bản lĩnh của mình, Trần Thu Hà cho rằng: “Hát nhạc của ai, tôi cũng đều có những tâm huyết riêng. Mỗi người nhạc sĩ có một phong cách và để thể hiện được hết các phong cách nhạc khác nhau, ca sĩ phải hiểu nhạc sĩ. Đó là phong cách làm việc của tôi!”

Xuất thân của ca sĩ Trần Thu Hà có lẽ hầu hết những người quan tâm đến âm nhạc đều biết rõ. Cha là Nghệ sĩ Nhân dân Trần Hiếu, chú là nhạc sĩ Trần Tiến. Thế nhưng, ca sĩ Trần Thu Hà đi bằng con đường riêng của mình, mà không cần nương nhờ bóng dáng từ những bậc trưởng thượng trong gia đình.

Khi Trần Thu Hà 14 tuổi, người mẹ vốn là một nhà giáo ưu tú giảng dạy thanh nhạc đột ngột qua đời. Giai đoạn trưởng thành của Trần Thu Hà có không ít những ngày buồn bã và bơ vơ. Người cha đi thêm bước nữa, Trần Thu Hà chủ yếu sống với anh trai. Căn hộ nhỏ trong khu tập thể Nhạc viện Hà Nội, góc nọ anh ngồi vẽ, góc kia cô em... tập múa. Chẳng hiểu sao, lúc Trần Thu Hà còn nhỏ, cả cha lẫn mẹ đều không mấy tin tưởng khả năng con gái trở thành ca sĩ nên cho vào trường múa. Học múa thì vẫn học múa, hát thì vẫn... lén hát. Mãi đến ngày Trần Thu Hà đoạt được giải thưởng ca hát đầu tiên, người trong nhà mới miễn cưỡng chấp nhận thêm một ca sĩ.

(Trích băng ghi âm ca khúc “Sắc màu” của Trần Tiến, do Trần Thu Hà hát)

Trần Thu Hà không được trời ban cho nhan sắc kiều diễm khiến người khác phải trầm trồ, nhưng cô không lấy chút thiệt thòi ấy làm điều phải tự ti. Trần Thu Hà ít xuất hiện ở các loại tiệc tùng nhộn nhịp son phấn, vì đơn giản chị cảm thấy không hợp với không khí showbiz lộng lẫy và đãi bôi. Sàn diễn nghệ thuật đối với Trần Thu Hà chỉ là nơi để phô diễn giọng hát thôi. Trần Thu Hà thường giao du với giới họa sĩ và thỉnh thoảng đánh đu với giới văn chương. Thuở học phổ thông, Trần Thu Hà viết nhiều tạp văn rất có duyên, ký bút danh Sông Thu.

Năm 1998, Trần Thu Hà chính thức theo nghề ca sĩ chuyên nghiệp. Thế giới âm nhạc của Trần Thu Hà rất bình dị, hết phòng thu đến sân khấu, ngoài ra không có hoạt động bên lề thị phi nào. Rãnh rỗi, Trần Thu Hà đi xem tranh, ngồi nhà đọc sách và... làm thơ. Thỉnh thoảng mới dan díu với thi ca, nhưng những câu thơ đầu tiên của Trần Thu Hà nao nao nhiều ưu tư: “Tìm đường về trên chuyến tàu quá khứ/ Mùa chật chội những giấc mộng sương xám”. NCa sĩ Võ Hạ Trâm hát khúc nhạc nàng dâu Ấn Độ âm thầm khi mỗi chiều chầm chậm rong xe qua các con phố cổ giữa thủ đô: “Người khóc mừng hội ngộ. Giữa xanh xao cổ tích. Câu hát đưa người trở ngược thời gian. Về Hà Nội nhỏ bé mà lạ lùng. Mới như chưa bao giờ cũ thế!”.

Ca sĩ Trần Thu Hà ngoài những album nhạc, còn có một tập thơ “Thập kỷ yêu”. Tập thơ của Trần Thu Hà tương đối mỏng, qua 40 trang sách trải ra 15 bài thơ được triển khai tùy hứng, dựa chủ yếu vào cảm xúc, nhiều khi rời rạc và tản mát, nhưng vẫn có những câu thú vị. Trần Thu Hà viết: “Thập kỷ yêu làm nên trò trống gì? Trừ những ngày ăn ngủ studio. Vài album ra đời từ tốn...  Thập kỷ yêu nhìn xung quanh chán ngán. Người ta già đi không trưởng thành khôn lớn. Ham hố đua đòi những chuyện không đâu...  Thập kỷ yêu media mỗi ngày. Tuyên truyền đủ thứ trò chơi phương tiện. Bloggers lảm nhảm giết thời gian. Quay lưng khước từ thực tế... Cứ hồn nhiên đi tiếp thập kỷ yêu. Ngắm chồi xanh tỏa cành cao bóng mát/ Tiếp tục hành hương qua những miền chưa biết... ”.

Những người yêu mến ca sĩ Trần Thu Hà có thể có những đánh giá khác nhau về “Thập kỷ yêu”. Riêng Trần Thu Hà, “Thập kỷ yêu” là một góc khuất mộc mạc và trong trẻo, như chị bộc bạch: “Con người của tôi có nhiều góc cạnh, chỗ thì phô ra trong nhạc, chỗ để lại trong thơ.  Thơ riêng tư hơn, vì là của mình viết về đời mình… Tôi tự thấy mình nữ tính hơn với cách biểu hiện trong thơ. Tính nữ của tôi, nếu đến giai đoạn nhất định nào đó mới bùng phát trong nhạc, thì ở thơ là ngay từ đầu. Âm nhạc cho tôi sự thú vị được sống qua cuộc đời nhiều người khác thì thơ là thú vị được khám phá chính đời sống nội tâm của mình!”