Sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, mang đến sự khác biệt trong năng suất, chất lượng cây trồng

MC 1:

Xin kính chào quý vị và bà con, cảm ơn quý vị và bà con đã quay trở lại với Nông nghiệp Radio.

Thưa quý vị và bà con, thuốc BVTV đã được sử dụng tại Việt Nam từ năm 1955 đến nay. Đây là một loại vật tư quan trọng, không thể thiếu trong phòng chống sinh vật gây hại cho cây trồng, bảo vệ sản xuất nông nghiệp.

Thuốc BVTV có tác dụng diệt trừ dịch hại nhanh nhất, triệt để và có thể chặn đứng dịch hại trong thời gian ngắn nhất. Và gần như 100% các quốc gia trên thế giới đều sử dụng thuốc BVTV để phòng trừ dịch hại. Nếu sử dụng đúng cách, đúng quy định, đúng thời gian cách ly sẽ góp phần sản xuất được nông sản sạch phục vụ trong nước cũng như xuất khẩu. Hiện nay thực trạng sử dụng thuốc BVTV ở vùng ĐBSCL như thế nào và giải pháp hướng đến sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả là gì. Mời quý vị cùng theo dõi ghi nhận của phóng viên Nông nghiệp radio.

MC 2:

Có thể thấy thuốc BVTV đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn, khống chế sự phát sinh, phát triển của sinh vật hại trên cây trồng một cách nhanh chóng và kịp thời, góp phần tăng năng suất và chất lượng nông sản, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Và cũng vì có nhiều ưu điểm, thời gian qua, bà con nông dân đã lạm dụng, dùng sai kỹ thuật, bỏ qua các biện pháp BVTV khác. Gây ô nhiễm nguồn nước và đất; để lại dư lượng trên nông sản; xuất hiện các loài sinh vật gây hại mới; tạo ra các sinh vật gây hại chống thuốc, dẫn đến hiệu lực phòng trừ của thuốc BVTV bị giảm sút hoặc mất hẳn. Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật (VIPA) phân tích:

[Bang NGUYEN VAN SON]: “Họ tin thuốc BVTV hóa học có thể giải quyết mọi vấn đề BVTV. Do vậy việc lạm dụng, thiếu kiểm soát, dùng sai kỹ thuật. Cho đến nay vẫn còn tình trạng người bán thuốc BVTV thiếu chuyên nghiệp, bán hàng trình độ chuyên môn của các đại lý thuốc BVTV còn kém, do đó đây là khó khăn, thách thức”.

Thời gian qua, tình hình xuất khẩu nông sản của Việt Nam được đánh giá nhiều khả quan. Tuy nhiên, vẫn còn tình trạng một số lô hàng vi phạm về an toàn thực phẩm, đặc biệt là dư lượng thuốc BVTV vượt mức tối đa cho phép. Điều này sẽ ảnh hưởng lớn cho vùng sản xuất.

Sau khi nhận được cảnh báo, Cục BVTV đã phối hợp với các địa phương tìm hiểu nguyên nhân, khắc phục vi phạm và chấn chỉnh lại vùng sản xuất. Nhất là tuyên truyền để bà con nông dân thay đổi tập quán sử dụng thuốc BVTV. Ông Lê Văn Thiệt, Phó Cục trưởng Cục BVTV cho biết thêm:

[Bang LE VAN THIET]: “Nếu chúng ta không đáp ứng, vi phạm 3 lần liên tiếp như vậy lập tức nước nhập khẩu sẽ không cho chúng ta xuất khẩu qua nữa. Chính vì điều đó sẽ ảnh hưởng rất lớn đến vùng sản xuất. Do vậy ngoài việc tìm hiểu nguyên nhân, khắc phục vi phạm, bắt buộc bà con nông dân hay vùng nguyên liệu đó phải thay đổi tập quán sử dụng thuốc BVTV và chúng tôi phối hợp với địa phương, đặc biệt là hệ thống Chi cục BVTV tiếp tục tuyên truyền, tập huấn cho bà con. Đồng thời, luật và các văn bản quy phạm pháp luật chế tài rất rõ ràng”.

Từ thực tế mà ông Lê Văn Thiệt, Phó Cục trưởng Cục BVTV vừa đưa ra, việc khuyến khích bà con nông dân thực hành canh tác bền vững, ứng dụng các giải pháp BVTV thân thiện với môi trường. Sẽ góp phần tạo ra giải pháp canh tác mới mang đến sự khác biệt đáng kể trong năng suất và chất lượng cây trồng, tiết kiệm chi phí cho người sản xuất. Giúp nông dân thay đổi tư duy trong canh tác, xây dựng nền nông nghiệp xanh, sạch và bền vững theo chiến lược, định hướng của Bộ NN-PTNT.

Riêng tại TP Cần Thơ, tư duy sản xuất nông nghiệp đã hình thành nhiều năm qua trong nông dân. Để nâng cao hiệu quả sản xuất, bà con áp dụng nhiều giải pháp thâm canh, trong đó có việc sử dụng thuốc BVTV để phòng trừ sinh vật gây hại, nâng cao năng suất cây trồng.

Điều này dẫn đến chất lượng nông sản còn hạn chế, một số lô hàng xuất khẩu bị nhiễm dư lượng. Vì thế, việc sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả, không chỉ là nhu cầu, mà là xu hướng giúp ngành nông nghiệp phát triển bền vững.

Trước thách thức này, ngày 28/12/2023, Cục Bảo vệ thực vật, Sở NN-PTNT TP Cần Thơ và Hội Doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh thuốc BVTV Việt Nam (VIPA) đã ký kết chương trình hợp tác “Sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả”.

Chương trình hợp tác được thực hiện từ năm 2023 – 2025, với mục tiêu nêu cao tinh thần trách nhiệm trong hợp tác, phối hợp thực hiện mô hình sử dụng thuốc BVTV hiệu quả, nâng cao ý thức cộng đồng vì môi trường, vì sự phát triển nền nông nghiệp sinh thái, bền vững. Ông Trần Thái Nghiêm, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ cho biết:

[Bang TRAN THAI NGHIEM]: “Hiện nay, ngành nông nghiệp thành phố cũng tập trung triển khai Đề án 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao gắn với tăng trưởng xanh, giảm phát thải khí nhà kính. Mục tiêu đẩy mạnh việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật để tiếp tục giảm khoảng 300% tổng lượng phân hóa học, thuốc BVTV trên cây lúa. Đối với các loại cây trồng khác (cây ăn trái, rau) ngành cũng đẩy mạnh hướng dẫn bà con các kỹ năng, giải pháp kỹ thuật áp dụng quy trình để quản lý dịch hại theo hướng sinh học, quản lý sức khỏe cây trồng theo hướng IPHM và sử dụng thuốc BVTV theo nguyên tắc 4 đúng”.

Mới đây, các đơn vị đã tiến hành khởi động Chương trình hợp tác sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn và hiệu quả tại TP Cần Thơ, nhằm cụ thể hóa nội dung các hoạt động đã được ký kết.

Cụ thể, trong giai đoạn 2024 – 2025, chương trình sẽ triển khai 5 nội dung: tổ chức tập huấn sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả cho đại lý kinh doanh thuốc BVTV, nông dân và cán bộ tại địa phương; xây dựng các mô hình sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả, trách nhiệm; xây dựng các mô hình cùng nông dân bảo vệ môi trường (xây dựng các bể chứa, phát động ngày thu gom) và thanh tra, kiểm tra việc buôn bán, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật tại địa phương. Ông Nguyễn Thanh Hồng, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Toàn Phát chia sẻ:

[Bang NGUYEN THANH HONG]: “Sử dụng thuốc bây giờ đa dạng lắm, bây giờ có một số thuốc ra để làm giảm bớt phân bón hóa học. Trước đây thuốc mắc tiền, hiệu quả cũng đạt nhưng không cao bằng bây giờ, bây giờ rẻ tiền mà hiệu quả cao. Vì thế thuốc BVTV bây giờ khi giảm đi vấn đề chất thải, chất độc nhiều thì bà con chịu, không nói gì hết”.

Ngoài ra, chương trình cũng giúp nông dân thấy rõ, khi áp dụng quy trình sử dụng thuốc đúng cách sẽ tiết kiệm chi phí sản xuất, phòng trừ được sinh vật gây hại, an toàn cho người và môi trường.

MC 1: Thưa quý vị, thời gian qua, Cục BVTV đã tham mưu Bộ NN-PTNT ban hành 3 Đề án về: Quản lý dịch hại và dinh dưỡng tổng hợp; Phát triển sản xuất và sử dụng phân bón hữu cơ; Phát triển sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học.

Để triển khai chương trình hợp tác sử dụng thuốc BVTV an toàn và hiệu quả đạt kết quả tích cực, các cấp chính quyền địa phương cần tạo điều kiện thuận lợi để triển khai chương trình. Bên cạnh đó, ngành chức năng liên quan cũng cần phối hợp chặt chẽ tuyên truyền, tập huấn và hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả; các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV nâng cao chất lượng sản phẩm; các cơ sở, bà con nông dân cần tích cực tham gia tập huấn nâng cao nhận thức về sử dụng thuốc BVTV an toàn, hiệu quả.

MC 2: Bây giờ, mời quý vị và bà con cùng điểm qua một số tin vắn liên quan tới lĩnh vực bảo vệ thực vật.

MC 1: tin 1

Thưa quý vị và bà con,

Theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Hải Dương, toàn tỉnh hiện có 14 vùng trồng lúa bảo đảm chất lượng và được cấp mã số vùng trồng nội địa. Mỗi vùng trồng được cấp mã số có diện tích từ 1 ha trở lên. Trong đó vùng trồng nếp xoắn ở xã Kim Anh, huyện Kim Thành lớn nhất với diện tích hơn 36 ha. Các vùng trồng lúa được đánh giá lại theo từng vụ. Việc mã hóa vùng trồng mang lại nhiều ích lợi thiết thực cho nông dân như: chuẩn hóa quá trình chăm sóc, quản lý cây trồng, quản lý được diện tích trồng, đưa ra quy trình chuẩn trong chăm sóc; cảnh báo tình hình dịch bệnh, lên kế hoạch chăm sóc, danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng và ước lượng năng suất…

MC 2: tin 2

Tại Lào Cai, Lợi dụng tình trạng một bộ phận người dân, trong đó có đồng bào vùng cao chưa nhận thức đầy đủ về mức độ nguy hại, ham rẻ… nên một số đối tượng buôn bán đã mang thuốc bảo vệ thực vật không rõ nguồn gốc, xuất xứ lén lút bày bán tại các chợ phiên vùng cao, gây ảnh hưởng không nhỏ tới sản xuất, an toàn nông sản, tác động trực tiếp tới môi trường và sức khỏe con người. Bởi vậy, lực lượng chức năng tỉnh này vừa phát hiện 6 trường hợp kinh doanh công khai thuốc bảo vệ thực vật không được sử dụng ở Việt Nam tại các chợ phiên. Thu giữ, tiêu hủy hơn 300 gói thuốc bảo vệ thực vật dạng bột và 13 chai thuốc bảo vệ thực vật dạng nước. Tổng giá trị hàng hóa xử lý khoảng gần 31 triệu đồng, xử phạt vi phạm hành chính gần 24 triệu đồng.

MC 1: tin 3

Từ năm 2021 đến nay, toàn tỉnh  Sơn La đã triển khai 11 mô hình ứng dụng Quản lý dịch hại tổng hợp - IPM trên cây ăn quả, cây có múi và rau bắp cải tại tất cả các huyện, thành phố. Ngành Nông nghiệp đã tổ chức các lớp tập huấn cho gần 200 lượt người nông dân. Việc ứng dụng biện pháp IPM trong sản xuất góp phần giảm đáng kể lượng thuốc bảo vệ thực vật sử dụng cho cây trồng. Theo thống kê, lượng thuốc bảo vệ thực vật được nông dân sử dụng khoảng 757 tấn năm 2017, giảm xuống còn khoảng 300 tấn năm 2023. Điểm chung lớn nhất là các mô hình này là đều góp phần thay đổi tư duy sản xuất của nông dân, hướng đến việc phát triển nông nghiệp năng suất cao, trên cơ sở hạn chế dư lượng thuốc BVTV, xây dựng nền nông nghiệp cân bằng sinh thái bền vững.

Nội dung vừa rồi cũng đã kết thúc chương trình của Nông nghiệp Radio hôm nay cảm ơn sự chú ý theo dõi của quý vị và bà con, xin chào và hẹn gặp lại.