Nội dung

MC 2:

Ở dưới chân núi Pù Lầu, thôn Phiêng Phàng hiện lên như nét chấm phá trong bức tranh vừa hùng vĩ, vừa nên thơ. Khí hậu quanh năm trong lành mát mẻ, nguồn nước mát lạnh, có thác nước, rừng trúc, nhưng nơi đây còn được biết đến nhờ danh tiếng của giống lúa nếp Tài độc nhất vô nhị.

Chính dòng nước mát lạnh, không khí trong lành đã làm nên những hạt gạo nếp Tài với hương vị đặc trưng riêng biệt.

Nếp tài là giống lúa bản địa được người dân thôn Phiêng Phàng, xã Yến Dương huyện Ba Bể trồng ở những thửa ruộng bậc thang men theo chân núi. Giống lúa này gắn bó với người dân từ nhiều đời nay. Bà Triệu Thị Mản ở thôn Phiêng Phàng cho biết, trước đây năng suất thấp, trồng lúa không đủ ăn. Nhưng vài năm gần đây, bà con trồng theo phương pháp hữu cơ chỉ sử dụng phân chuồng đã được ủ theo quy trình nên ít sâu bệnh, năng suất, chất lượng hạt gạo cải thiện rõ rệt.

Trích tiếng Bà Mản:

(Trước đây thì không thu nhập được mấy, từ năm 2020 thực hiện nếp tài đạt hiệu quả, cấy theo kỹ thuật, ít rảnh đẻ nhánh thì khi thu hoạch bông nó rất đều, phân hữu cơ trc không biết ủ, bây giờ biết ủ nên bón rất hiệu quả. Hơn 2000m2 thu được 13 bao, mỗi bao 40 cân, mỗi cân 20 nghìn, so với ngày xưa gấp 2 đến 3 lần, ngày xưa chỉ đủ ăn thôi).

Chị Ma Thị Ninh, Giám đốc Hợp tác xã Yến Dương vẫn còn nhớ, năm 2018, nhận thấy tiềm năng của loại lúa nếp này nên đã lặn lội lên bản bàn với bà con trồng lúa nếp Tài hữu cơ. Vụ đầu tiên có vài hộ tham gia trồng thử nghiệm. Thay vì bón phân hóa học, hoặc phân chuồng tươi, người dân được tập huấn dùng phân chuồng đã được ủ với chế phẩm vi sinh. Khi cấy, thay vì năm bảy dảnh một khóm, bà Mản cùng bà con được hướng dẫn chỉ cấy một dảnh, sau này cây sẽ tự nhân lên. 

Chị Triệu thị Tâm, cũng là một trong những người tiên phong làm lúa hữu cơ ở Phiêng Phàng cảm nhận rõ sự thay đổi, năng suất lúa đã tăng gần gấp 2 đôi so với trước. Khi mới bắt đầu thực hiện hữu cơ năng suất lúa chỉ đạt 2,5 tấn/ha, sau nhiều năm kiên trì hiện nay năng suất đạt 4,5 tấn/ha.

Trích tiếng chị Tâm: (trước kia bón phân hóa học thì chủ yếu tốt lá thôi cay theo tập huấn là 1 rảnh thì bông rất to rất đều, đẹp, trươc toàn được lá thôi, một khóm cấy mấy nhánh mạ, đẻ ra 1 nhánh bông đẹp cây đều. canh tác như thế này cũng dễ thôi, có thể thả cá, cá ăn cỏ nên không có sâu bệnh, trc kia phân không ủ, bón phân tươi thì rất nhiều sâu đục thân).

Năm nay, niềm vui của bà con ở Phiêng Phàng cũng như HTX Yến Dương được nhân lên khi ngày 3/10/2023, quy trình trồng và sản phẩm gạo nếp Tài đã được Tổng cục Đo lường chất lượng (Bộ Khoa học và Công nghệ) chứng nhận đạt tiêu chuẩn Việt Nam về nông nghiệp hữu cơ. Vùng trồng và sản phẩm gạo nếp Tài của HTX Yến Dương cũng đang trong giai đoạn chuyển đổi để đáp ứng tiêu chuẩn nông nghiệp Nhật Bản cho trồng trọt hữu cơ và chứng nhận sản xuất thực vật hữu cơ. Bà Ma Thị Ninh, Giám đốc HTX Yến Dương cho biết:

Trích tiếng Bà Ninh:

(HTX thu mua giá bán ở chợ rất nhiều trc chỉ bán được 25 nghìn cân gạo, bây giờ thu mua 30 nghìn/kg gạo, nâng cao đời sống kinh tế của bà con nơi đây…)

MC1; Thưa quý vị và bà con, giờ đây, gạo nếp tài ở xã Yến Dương đã được công nhận sản phẩm ocop 3 sao, hợp tác xã Yến Dương đang hoàn thiện thủ tục để được công nhận sản phẩm ocop 4 sao. Từ loại cây trồng bản địa, gạo nếp Tài đã trở thành sản phẩm có tiếng trên thị trường mang lại thu nhập cao cho người dân. Xuất phát điểm từ lối canh tác lạc hậu, nhỏ lẻ, việc lúa nếp Tài đạt chuẩn hữu cơ như một kỳ tích ở bản người Dao Phiêng Phàng. Điều này cũng chứng minh, khi có sự tham gia liên kết chặt chẽ với hợp tác xã, được hướng dẫn kỹ thuật, người nông dân hoàn toàn có thể đáp ứng quy trình sản xuất khắt khe theo tiêu chuẩn hữu cơ.