Di sản rất lớn Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để lại

giáo sư Nguyễn Minh Triết
Con đường về quê chú giờ đã làm xong chưa?

Thông tin Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từ trần đã làm cho tôi hết sức xúc động. Trong giờ phút xúc động này, tôi bồi hồi nhớ lại những kỷ niệm, những ấn tượng của bản thân với đồng chí Tổng Bí thư.

Con đường ở quê chú giờ đã làm xong chưa?

Tôi có vinh dự được làm việc trực tiếp dưới quyền lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của đồng chí Nguyễn Phú Trọng ở hai đơn vị: thứ nhất, là đại biểu Quốc hội Khoá XI và XII khi đồng chí Nguyễn Phú Trọng là Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Quốc hội; thứ hai là thành viên Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XI khi đồng chí Nguyễn Phú Trọng là Tổ trưởng Tổ Biên tập, chỉ đạo chúng tôi trực tiếp.

Quãng thời gian làm việc, gần gũi với đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã để lại trong tôi rất nhiều ấn tượng tốt đẹp. Ấn tượng đầu tiên, sâu đậm nhất của tôi về ông - đó là một nhà lãnh đạo có tác phong khoan hoà, tính tình cởi mở, tình cảm chân thành với đồng chí của mình, đặc biệt là đối với những cán bộ cấp dưới. Những ấn tượng đó về ông còn được củng cố sâu đậm trong tôi khi theo dõi những lần ông tiếp xúc cử tri, rất gần gũi với nhân dân.

GS Nguyễn Minh Triết và TBT Nguyễn Phú Trọng

Có một kỷ niệm làm tôi nhớ mãi, đó là kỷ niệm trong buổi làm việc của Ủy ban Thường vụ Quốc hội với Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tại số 35 đường Hùng Vương. Kết thúc buổi làm việc có giao lưu, gặp gỡ nhau ở sảnh phòng họp, vô tình tôi đứng gần đồng chí Nguyễn Phú Trọng. Đột nhiên, ông quay sang hỏi:

“Con đường ở quê chú giờ đã làm xong chưa?”.

Quả thật lúc đó câu hỏi của ông đã làm tôi hết sức ngạc nhiên. Bởi vì bản thân tôi chỉ là 1 trong số 500 Đại biểu Quốc hội, không phải quá gần gũi, thân tình với ông. Vậy mà ông lại nhớ quê tôi (Phú Thị, Gia Lâm, Hà Nội), nhớ chuyện ở đó có một con đường đang làm dở dang khi ông chuyển từ vị trí Bí thư Thành ủy Hà Nội lên làm Chủ tịch Quốc hội.

Chỉ một câu hỏi ấy của ông đã giúp tôi hiểu ở ông có sự quan tâm chân thành đến người khác, không như một số cán bộ lãnh đạo có thể cấp chưa cao nhưng khi hỏi thăm anh em thường theo kiểu chiếu lệ, hỏi thông tin xong rồi quên ngay.

Đồng chí hãy phát huy hết hiểu biết của mình.., đề xuất mạnh dạn đi, không có ai chụp mũ các đồng chí đâu

Ấn tượng thứ hai của tôi về đồng chí Nguyễn Phú Trọng là trong điều hành ở Quốc hội và công việc ở Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XI, ông rất tôn trọng nguyên tắc làm việc và rất dân chủ. Hai đặc điểm này luôn đi liền với nhau. Vì tôn trọng nguyên tắc làm việc nên rất dân chủ và ngược lại, dân chủ nhưng vẫn trong khuôn khổ nguyên tắc làm việc.

Trong suốt 5 năm làm việc dưới sự chỉ đạo, điều hành của Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng, tôi chưa bao giờ thấy ông có biểu hiện hạn chế quyền phát biểu ý kiến của các đại biểu Quốc hội. Kể cả đôi khi có những ý kiến chưa hoàn thiện thì ông luôn luôn có sự nhắc nhở khéo léo và tinh tế.

Đặc biệt, trước mỗi một quyết định, Ủy ban Thường vụ Quốc hội - dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng đều xin ý kiến các Đại biểu Quốc hội rất cẩn trọng.

Tôi nhớ thời đó có một số sự kiện, trong đó có hai sự kiện lớn là chủ trương xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam và mở rộng địa giới hành chính của Thủ đô Hà Nội. Cả hai vấn đề trọng đại này đều được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức lấy ý kiến của các đại biểu một cách rất cẩn thận và dân chủ.

Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng gặp gỡ bà con, doanh nghiệp

Sau khi thảo luận ở các tổ và hội trường về việc xây dựng đường sắt cao tốc Bắc - Nam, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã gửi phiếu thăm dò ý kiến đại biểu. Căn cứ vào sự chuẩn bị của dự án và tình hình kinh tế lúc đó, đa số đại biểu không đồng thuận. Nhưng sau đó, trong báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về kết quả thảo luận trước khi Quốc hội biểu quyết, tôi và một số đại biểu đã phát hiện có chỗ chưa chính xác.

Ngay tại hội trường, tôi có viết một bức thư phản ánh với Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng. Khi đưa thư, tôi nói thêm rằng: “Thưa anh, có nhiều đại biểu phát hiện báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội có chỗ chưa chính xác, đề nghị anh cho rà soát lại".

Nghe tôi nói thế, nhiều người đang ngồi cạnh Chủ tịch hết sức ngạc nhiên nhưng Chủ tịch vẫn vui vẻ nhận thư và về sau ông đưa ý kiến đó ra để Thường vụ Quốc hội sửa báo cáo, tổ chức bỏ phiếu và dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam lần ấy không được thông qua.

Khi thảo luận ở Tổ Biên tập Văn kiện Đại hội XI, điều tôi ấn tượng nhất là đồng chí Nguyễn Phú Trọng luôn đặt những câu hỏi rất sâu sắc, mang tính gợi mở để mọi người cùng thảo luận. Gợi ý thảo luận của ông thường được thể hiện dưới hình thức “phải chăng ta nên thế này, phải chăng ta nên thế kia”,… không bao giờ áp đặt ý kiến chủ quan cho mọi người.

Tôi nhớ có lần ông nói: Các đồng chí hãy phát huy hết hiểu biết của mình, phát huy hết sáng kiến của mình, hãy đề xuất mạnh dạn đi, không có ai chụp mũ các đồng chí đâu. Đề xuất để anh em mình cùng bàn xem cái gì làm được, cái gì không làm được… Điều đó đã truyền cảm hứng, khơi gợi cho chúng tôi có thêm nhiều ý kiến thiết thực.

Cả quốc hội, anh ấy chỉ mời có 2 người thôi, còn lại đều gửi báo hỷ hết anh ạ

Điểm thứ ba tôi nhớ và có ấn tượng sâu đậm về đồng chí Nguyễn Phú Trọng là một lối sống thanh bạch, liêm khiết.

Chuyện này tôi đã từng kể trên Báo Nông nghiệp Việt Nam. Hồi còn công tác ở Quốc hội, có lần mở tập công văn, giấy tờ buổi sáng, tôi nhận được thiệp cưới con trai đồng chí Nguyễn Phú Trọng.

Khi thấy ngày cưới đã qua mất rồi, tôi liền gọi điện hỏi anh Nguyễn Huy Đông, Thư ký của đồng chí Nguyễn Phú Trọng là tại sao Văn phòng lại chuyển thư từ chậm thế. Anh Đông cười bảo: “Có lẽ đấy là thiệp báo hỷ chứ không phải là thiệp mời".

Tôi ngạc nhiên: “Nhưng cưới được mấy ngày rồi, tôi mới nhận được thiệp báo hỷ?”. Anh Đông bảo: “Anh Trọng yêu cầu tôi cưới con xong mới được gửi thiệp báo hỷ cho các anh. Cả Quốc hội, anh ấy chỉ mời có 2 người thôi, còn lại đều gửi báo hỷ hết anh ạ”.

Một câu chuyện tưởng chừng rất nhỏ nhưng cho thấy đồng chí Nguyễn Phú Trọng là người mà tính liêm khiết là phẩm chất thường trực từ bên trong, trở thành thái độ ứng xử đúng đắn trong mọi việc. Hành động đó của ông là tấm gương cho cán bộ, đặc biệt là cán bộ cấp cao. Phải làm sao để ngăn chặn tất cả những cơ hội mà người khác có thể lợi dụng đưa tiền nong, quà cáp, đấy mới là người có tầm nhìn và thực sự liêm khiết .

Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng là người liêm khiết nên mới có thể phát động chống tham nhũng, mới có thể đương đầu với nạn tham nhũng

Đồng chí Nguyễn Phú Trọng giản dị
Tổng Bí Thư là người liêm khiết nên mới có thể hành động chống tham nhũng, mới có thể đương đầu với nạn tham nhũng

Chuyện thứ hai, thời tôi làm việc ở Ủy ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội. Khi người chị cả của đồng chí Nguyễn Phú Trọng mất (tôi biết rằng đó là người vô cùng quan trọng với ông), chúng tôi sang viếng và thực sự đã rất ngạc nhiên khi thấy nhà bác ấy chỉ là một căn nhà ngói 5 gian, đất đai chật hẹp. Thiết nghĩ, với cương vị Bí thư Thành ủy Hà Nội, nếu là người khác thì em trai bà rất có thể sẽ tác động để địa phương cấp đất cho chị mình nhiều hơn. Thậm chí, ở cương vị ấy, nhiều người chỉ cần “bật đèn xanh”, địa phương cũng có thể tạo điều kiện. Nhưng ở đây chắc chắn ông không cho phép nên không ai dám.

Chắc hẳn ai cũng nghĩ, bởi vì đồng chí Tổng Bí thư là người liêm khiết nên mới có thể phát động chống tham nhũng, mới có thể đương đầu với nạn tham nhũng cực kỳ phức tạp như suốt thời gian qua. Điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng chống tham nhũng còn cần có bản lĩnh và sự dũng cảm. Bởi vì chống tham nhũng chính là chống lại những người dày dạn kinh nghiệm, có chức có quyền, đầy thế lực và thực sự rất nguy hiểm.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẵn sàng đương đầu thử thách để làm trong sạch Đảng, Nhà nước, trong sạch xã hội. Đó là điều hết sức đáng kính trọng và ngưỡng mộ. Ông phát động và chỉ huy cuộc đấu tranh chống tham nhũng không phải chỉ vì bản tính đối lập với tệ nạn này mà là vì một điều cao cả hơn, quan trọng hơn nhiều là chấn chỉnh kỉ cương để Đảng tiếp tục xứng đáng với vai trò lãnh đạo, tập hợp và phát huy được sức mạnh của toàn dân, xây dựng đất nước hùng cường, xã hội thật sự dân chủ, công bằng, văn minh.

TBT Nguyễn Phú Trọng hái chè cùng người dân

Thứ hai là về cách tổ chức, phương pháp phòng chống tham nhũng, tôi cho rằng đã có sự đổi mới rất căn bản dưới thời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Thực ra trước đây chúng ta đã từng  thành lập Ban chỉ đạo phòng chống tham nhũng rồi, nhưng có thể nói chưa thực sự hiệu quả.

Tôi còn nhớ khi Quốc hội khoá XI bàn về Luật Phòng chống tham nhũng, tôi từng có ý kiến rằng không thể giao cho người ta tự kiểm tra, phát hiện tiêu cực việc người ta làm, vì như thế là bất cập, trái khoáy. Thực tế kể từ khi hoạt động phòng chống tham nhũng, được giao trực tiếp cho Ban chỉ đạo Trung ương phòng chống tham nhũng thì kết quả khác hẳn. Đó là cách làm sáng suốt mang đậm dấu ấn của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Một nhà lãnh đạo tiêu biểu trong học tập và làm theo tấm gương dạo đức, phong cách và tư tưởng Hồ Chí Minh

Cuối cùng, tôi luôn nghĩ Đảng ta, Nhân dân ta, Tổ quốc ta thật may mắn khi đồng chí Nguyễn Phú Trọng xuất hiện kịp thời. Dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, đất nước ta đã đạt nhiều thành tựu to lớn và vững chắc trong toàn bộ các lĩnh vực kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại. Những hành động, việc làm của đồng chí Nguyễn Phú Trọng đã thể hiện ông là một đảng viên, một nhà lãnh đạo tiêu biểu trong việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách và tư tưởng Hồ Chí Minh.

TBT viết tặng chữ

Cả cuộc đời ông sống liêm khiết, vô tư, tất cả vì việc chung, vì Dân vì Nước. Đó là điều cực kỳ đáng trân quý. Tôi tin tưởng chắc chắn rằng tất cả những người dân yêu nước, tất cả đảng viên chân chính đều hết sức ngưỡng mộ và ủng hộ đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung, trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực nói riêng.

Và thực tế cho thấy, kết quả hoạt động của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Trung ương Đảng trong gần ba nhiệm kỳ vừa qua đã thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế, góp phần làm cho bộ máy của Đảng, Nhà nước trong sạch hơn, góp phần tăng niềm tin của người dân vào Đảng, Nhà nước, niềm tin Nhân dân vào chế độ.

Đó là di sản rất lớn của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để lại. Mong rằng các đồng chí tiếp nối cương vị Tổng Bí thư nói riêng và các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước nói chung sẽ tiếp tục sự nghiệp của đồng chí Nguyễn Phú Trọng, noi theo tấm gương sáng của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng để thực hiện khát vọng của toàn dân tộc đưa đất nước cất cánh bay lên cùng thời đại.

Mong rằng các đồng chí tiếp nối cương vị TBT nói riêng và các đồng chí lãnh đạo Đảng, nhà nước nói chung tiếp tục sự nghiệp của đồng chí Nguyễn Phú Trọng
Hoàng Anh (ghi)
Tiến Thành
Trí Dũng - Quang Vinh