Những tờ lịch cuối cùng của năm như đang tất bật vòng quay hối hả tiến đến con số ba trăm sáu mươi lăm. Các hoạt động tổng kết đã hoàn thành, đánh giá đúng mức thuận lợi và khó khăn, kết quả đạt được và những tồn tại hạn chế, thành tựu và bài học kinh nghiệm. Những con số được nêu trong các bản báo cáo chỉ ra nhiều điều. Và còn bao câu chuyện, trăn trở, gợi mở,… ẩn đằng sau những con số. Tất cả cùng làm nên một năm đong đầy cảm xúc.
Một năm của những mục tiêu lớn cơ bản hoàn thành trong bối cảnh nhiều biến động. Vai trò, vị thế ngành nông nghiệp tiếp tục được lãnh đạo cấp cao và xã hội ghi nhận. Lần đầu tiên, định hình Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững, với tầm nhìn dài hạn, tiếp cận xu thế của thế giới, mở ra không gian phát triển mới.
Nghị quyết của Đảng về “nông nghiệp, nông dân, nông thôn”, một lần nữa, nhấn mạnh tầm quan trọng của nông nghiệp trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Không chỉ là “trụ đỡ của nền kinh tế”, nông nghiệp được nhìn nhận là “lợi thế quốc gia”, là “thước đo mức độ bền vững của quốc gia”. Những quyết sách quan trọng liên tiếp được ban hành, mở ra kỳ vọng mới, cơ hội mới.
Một năm của sự năng động trong bộ máy, đội ngũ cán bộ, công chức. Một khi bứt khỏi “quán tính”, năng lượng làm việc mỗi cá nhân được kích hoạt. Từ đó, kết quả mang lại cao hơn cho công việc của từng người và đóng góp vào công việc chung của cả Ngành. Nhiều diễn đàn do các hội, hiệp hội, cơ quan truyền thông tổ chức, cung cấp góc nhìn mở, đa chiều, khuyến khích trao đổi thẳng thắn, đối thoại mang tính xây dựng. Đội ngũ cán bộ công chức không chỉ “gói gọn” ở công việc được cho phép, được chỉ đạo, mà đã chủ động “làm việc nên làm, cần làm, phải làm”. Môi trường làm việc như được tiếp thêm những dòng cảm xúc tích cực. Tín hiệu đó vẫn đang lặng lẽ lan toả trong bộ máy.
Một năm của sự đồng hành, đồng thuận từ xã hội. Tính tương tác giữa bên trong và bên ngoài thường xuyên và khăng khít hơn. Tinh thần cầu thị, lắng nghe, chia sẻ mang lại nhiều ý tưởng mới, đề xuất mới, giải pháp mới.
Nhiều tổ chức xã hội tham gia tư vấn khởi nghiệp, tiếp thị sản phẩm, nối kết thị trường. Nhiều nhà khoa học, chuyên gia độc lập miệt mài khởi tạo những sáng kiến nâng cao sinh kế cho người dân. Các cơ quan truyền thông phát hiện và giới thiệu nhiều mô hình hiệu quả.
Nhiều chương trình kiểm soát lạm dụng nông dược do chính các doanh nghiệp thực hiện. Mỗi công việc, từ đơn giản đến phức tạp, đều được tạo ra không gian để nhiều người, nhiều tổ chức cùng hành động. Vòng tròn hợp tác quốc tế rộng mở tạo thêm nguồn lực và cách tiếp cận mới.
Một năm của sự thay đổi cách thức tiếp cận vấn đề. Một doanh nhân đúc kết: “Không có vấn đề chính là vấn đề lớn nhất”. Mọi hoạt động đều ít nhiều tồn tại vấn đề cần cải thiện. Trong bối cảnh thời đại luôn “biến động, bất định, phức tạp, mơ hồ”, vấn đề càng đa dạng, đa chiều. Tích cực đan xen tiêu cực. Thuận lợi bên cạnh khó khăn.
Thời cơ song hành thách thức. Lực đẩy bị cản trở bởi sức ì quán tính. Các yếu tố kinh tế, văn hoá và xã hội luôn gắn kết chặt chẽ với nhau. Triết lý “lấy con người là trung tâm” ngày càng sáng tỏ giá trị sâu sắc. Hiểu sâu hơn về con người sẽ đảm bảo thành công khi tổ chức thực hiện.
Một năm của sự thay đổi phong cách, thái độ làm việc. Xã hội vận động không ngừng, đòi hỏi cách làm việc phải liên tục điều chỉnh. Lãnh đạo, điều hành bằng mệnh lệnh một chiều từ trên xuống, khó lòng theo kịp những diễn biến hàng giờ, hàng ngày.
Nói không với cách nghĩ “làm cho xong việc, làm cho rồi việc”, nhiều cán bộ, công chức, viên chức thể hiện tinh thần dấn thân, về với làng quê, đồng hành với doanh nghiệp, hợp tác xã. Câu hỏi “rồi sao nữa?” khuyến khích các cá nhân, tập thể đề xuất nhiều sáng kiến hữu ích.
Không chỉ vì thành tích, khen thưởng, cán bộ, công chức ý thức rõ hơn về giá trị trong công việc, với tâm niệm “Mẹ tôi là nông dân, và tôi sinh ra ở nông thôn”. Bộ máy đã hướng đến mục tiêu “lấy sự hài lòng của doanh nghiệp, của người nông dân làm thước đo mức độ hoàn thành nhiệm vụ”.
Một năm mở rộng tư duy, tầm nhìn. Trong một thế giới luôn đầy ắp những kiến thức mới lạ, những điều chưa biết, tư duy càng phải rộng mở. Song song với tư duy tuyến tính, nếp nghĩ quen thuộc là tư duy phi tuyến tính, là cách nghĩ thoát khỏi lối mòn.
Một người dù có uyên thâm đến đâu cũng cần phải liên tục cập nhật kiến thức, mở rộng tư duy. Một vấn đề sẽ có nhiều cách nghĩ khác nhau, mỗi cách nghĩ sẽ có nhiều cách hành động khác nhau, mỗi hành động sẽ đạt được những kết quả khác nhau.
Những vấn đề kinh tế, xã hội đều có quy luật vận động, nếu không hiểu rõ quy luật đó, sẽ dễ rơi vào chủ quan, duy ý chí. Ý chí chủ quan sẽ được hạn chế ở mức thấp nhất, “bức tường giới hạn” của tầm nhìn sẽ được “gỡ bỏ”, khi nhiều người, nhiều thành phần, nhiều đội nhóm, đội ngũ cùng tham gia. Sự vận hành cấu trúc “Nhà nước - Thị trường - Xã hội” càng thêm hài hòa, mở rộng không gian tư duy và nguồn lực phát triển.
Một năm chào đón nhiều khái niệm mới mẻ, mô hình mới. Tư duy kinh tế nông nghiệp đang được lan toả. Chuỗi giá trị ngành hàng được quan tâm nhiều hơn. Tích hợp đa tầng, đa giá trị được đón nhận rộng khắp hơn. Giá trị nông nghiệp không dừng lại ở sản lượng sản xuất, mà còn cả các khâu bảo quản, chế biến, thể hiện qua các sản phẩm OCOP, du lịch nông nghiệp, nông thôn.
Bên cạnh phương thức chuyên canh, độc canh, xuất hiện nhiều mô hình đa canh, xen canh, luân canh, đa tầng, đa tán, hướng tới nền nông nghiệp xanh, sinh thái, bền vững. Trước thực trạng “tốc độ tăng trưởng đang chậm lại”, thì những mô hình mới đa giá trị, “nông nghiệp quang điện”, “nông nghiệp chính xác”, “nông nghiệp tái sinh”,… sẽ mở ra dư địa tăng trưởng mới.
Một năm hướng tới những giá trị cốt lõi, bền vững. Một học giả chia sẻ: “Nếu chỉ nhìn vào một thứ, bạn sẽ bỏ qua những thứ khác đôi khi có giá trị hơn gấp nhiều lần”. Giá trị của nông sản kết tinh từ tâm huyết của những nông dân trách nhiệm, tử tế.
Giá trị của nông sản tăng thêm nhờ tích hợp yếu tố văn hoá, xã hội, đổi mới sáng tạo. Giá trị của giấy phép, giấy chứng nhận, giấy công nhận,… là tài sản vô hình, đại diện cho phương thức sản xuất, kinh doanh chuyên nghiệp.
Giá trị của khuyến nông còn là tri thức hoá nông dân, hướng đến nông nghiệp chuyên nghiệp. Giá trị của chuỗi ngành hàng tạo dựng niềm tin giữa các chủ thể, cùng nhau chia sẻ lợi ích, san sẻ rủi ro. Giá trị của mỗi mặt hàng nông sản xuất khẩu là thương hiệu nông sản Việt Nam.
Bên cạnh nhiều tín hiệu tích cực, một năm vẫn còn đó nhiều nốt trầm. Nguồn nhân lực nông nghiệp thiếu hụt cục bộ trong nhiều thời điểm. Đây đó còn thiếu tư duy hệ thống và hành động hệ thống. Trách nhiệm, phân cấp chưa rõ giữa Trung ương và địa phương. Chức năng giữa các cơ quan, đơn vị còn chồng lấn.
Không ít việc mới, vấn đề mới phát sinh nằm ngoài phạm vi, chức năng quản lý của ngành. Chi phí sản xuất, nguyên liệu đầu vào tăng cao, tác động đến thu nhập của người sản xuất, trong khi các mô hình tiết giảm mới chỉ áp dụng trong phạm vi hẹp.
Tình trạng lạm dụng phân thuốc vẫn còn phổ biến. Kiểm soát, truy xuất nguồn gốc sản phẩm còn nhiều khó khăn. Tình trạng gian lận các loại giấy chứng nhận gây bức xúc trong xã hội.
Không có gì bất biến trong một thế giới vạn biến. Theo chủ trương chung, bộ máy được sắp xếp lại dựa trên nguyên tắc tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, giảm đầu mối, giảm tầng nấc trung gian. Khi bộ máy thay đổi, vị trí làm việc cũng thay đổi theo.
Dù cân phân đến đâu cũng không tránh khỏi những tâm tư đây đó. Nhưng có một điều vui là nhìn chung, đội ngũ lãnh đạo, công chức, viên chức, người lao động toàn ngành luôn thống nhất, đồng lòng với nhau.
Dù đảm nhiệm bất cứ cương vị, nhiệm vụ nào, tất cả đều vì sứ mạng kiến tạo nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh.
Phương châm “Tư duy mở - Hành động nhanh - Kết quả thật” vẫn tiếp tục toả sâu rộng trong toàn hệ thống. “Tư duy mở” khơi thông, kết nối nguồn lực bên trong lẫn bên ngoài. “Hành động nhanh” giúp đáp ứng xu thế vận động không ngừng của thế giới. “Kết quả thật” mang lại niềm vui cho cán bộ, công chức, cho người nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp và cho toàn xã hội.
Một năm đong đầy cảm xúc để tự tin hơn bước chân vào một guồng quay tiếp nối. Năm mới 2023, thân gửi nhau lời chúc: “mỗi ngày một thay đổi, mỗi ngày một hành động, mỗi ngày một kết quả”.
