Diêm dân xã Thụy Hải (Thái Bình) làm muối thủ công bằng hình thức lọc nước biển qua cát để loại bỏ tạp chất, sau đó dùng nước cất để phơi trên các ô chạt.
Công nghệ muối phơi cát Tam Đồng
Diêm dân xã Thụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình đang sở hữu công nghệ làm muối thủ công bằng hình thức lọc nước biển qua cát để loại bỏ các tạp chất, sau đó dùng nước cất để phơi trên các ô chạt từ đó có được hạt muối sạch.
Tại đây, HTX muối Đại Đồng đã xây dựng hệ thống kênh thủy lợi để dẫn nước biển, sau đó bơm qua hệ thống các hồ chứa để lắng cặn, loại bỏ tạp chất. Nước biển sau khi để lắng tại hồ tiếp tục được dẫn về cánh đồng muối bằng hệ thống mương dẫn, rồi thẩm thấu lên bề mặt cát.
Lớp cát ngấm mặn trên cùng của ruộng chà sẽ được dùng cào vun lại, sau đó cho vào bể xây giữa ruộng tiếp tục lọc thêm một lần nữa. Nước biển ròn xuống đáy bể, qua ống dẫn sẽ dẫn về bể chìm ở sát bờ. Nhưng, như thế vẫn chưa hết công đoạn. Nước tinh lắng từ bể chìm tiếp tục được đưa vào thùng chứa để lắng thêm lần nữa. Nước này mới là nước cuối để tãi phơi trên các ô chạt xi măng, phơi nắng cô thành muối.
Kỹ thuật phơi cát làm muối bao gồm hơn chục công đoạn, quy trình hết khoảng 48 tiếng đồng hồ.
Theo người dân, ngoài những đặc thù riêng về độ mặn của nước biển làm muối, vùng biển Thái Thụy còn có loại gió Nam thượng – là gió Nam nhưng là thứ gió thổi trên cao, gió “sạch”. Nó không thổi thấp mặt đất nên hạt muối không bị lẫn bụi bẩn do gió đưa tới. Ngoài ra, thứ gió trên cao này giúp hạt buối bông, xốp, to và đanh hạt. Vụ muối mùa, chỉ cần phơi chưa đầy 1 con nắng đã có thể thu hoạch muối. Đống muối trắng tinh, dưới ánh nắng mặt trời ánh lên màu ngũ sắc, óng ánh như màu vỏ trai và đẹp vô cùng.
Đó là thứ muối chất lượng nhất, tinh túy nhất trong năm mà Tam Đồng có thể sản xuất ra. Đưa hạt muối lên miệng, cảm nhận được vị mặn sâu, mặn giòn, rất lâu tan. Nhấm sâu tới cổ, vị mặn chuyển thành vị ngọt. Người Tam Đồng trăm năm dùng thứ muối do tay mình sản xuất, cảm nhận được chất lượng, độ sạch của hạt muối do mình làm ra trên chính đồng đất quê mình.
Thụy Hải hiện có 70 hộ còn giữ nghề làm muối thủ công. Một năm, sản lượng muối thu hoạch được từ 100 – 200 tấn. Sản phẩm muối ở đây được làm theo phương pháp truyền thống của miền Bắc đó là thẩm thấu nước mặn qua cát nên muối giữ được nhiều vitamin và khoáng chất của vùng biển cửa sông, giàu phù sa, có nồng độ muối nhạt (17 - 20%) và hơn 60 nguyên tố vi lượng có lợi cho sức khỏe con người, có thể làm thuốc chữa bệnh vì có đủ thành phần 12 loại muối mô.