Sáng 21/1, Báo Tiền phong tổ chức tọa đàm Giải pháp triển khai vùng phát thải thấp tại Hà Nội. Tham dự sự kiện có đại diện Bộ Giao thông Vận tải; Tài nguyên Môi trường; TS Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam...
6 nhóm thủ phạm gây ô nhiễm không khí Hà Nội
Theo bà Nguyễn Hoàng Ánh, Trưởng Phòng Quản lý chất lượng môi trường, Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ TN-MT), ô nhiễm thường bùng phát dịp cuối năm do các hoạt động kinh tế xã hội đạt mức cao nhất, xây dựng ồ ạt, giao thương hàng hóa tấp nập, các nhà máy xí nghiệp tăng công suất tối đa, cộng thêm "chăn ấm" của khí hậu thời tiết ủ vào khiến chỉ số ô nhiễm không khí tăng đột biến.
Ô nhiễm không khí tại Thủ đô Hà Nội ngày càng báo động. Ảnh: Tiền phong.
Qua theo dõi chất lượng không khí trên website của Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường, có thể thấy mức độ ô nhiễm đang gia tăng qua các năm. Không khí "có chân", không phải ở đâu gây ô nhiễm thì ô nhiễm ở đó mà ô nhiễm lan từ nơi này sang nơi khác. Chất lượng môi trường không khí chịu ảnh hưởng rất lớn của khí hậu thời tiết, đặc biệt cứ đến cuối năm lại chịu tác động rất lớn, do đó cần nhìn nhận tổng quát để thấy đâu là yếu tố chủ quan, đâu là yếu tố khách quan khi xem xét nguyên nhân ô nhiễm không khí.
6 nhóm nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ô nhiễm không khí, bao gồm: Xây dựng; giao thông vận tải; sản xuất công nghiệp; đốt mở; dân sinh và khí hậu thời tiết.
Bà Lưu Thị Thanh Chi, Phó trưởng phòng Quản lý Môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội), cho biết, Hà Nội có mức độ ô nhiễm không khí nặng hơn so với TP.HCM do nhiều nguyên nhân. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là điều kiện khí hậu thời tiết không thuận lợi, không khí không đối lưu lên cao được. Ở tầng thấp có nhiều sương mù khiến không khí đặc quánh, ứ đọng.
Nguyên nhân khác, lưu lượng phương tiện tham gia giao thông trong thành phố và từ các tỉnh về Hà Nội đông hơn so với những thời gian khác trong năm khiến chất lượng không khí của thành phố bị ảnh hưởng xấu do bụi đường, khí thải từ các phương tiện giao thông.
Theo thống kê quý IV tại trạm quan trắc cố định và liên tục trên địa bàn thành phố, chỉ số ô nhiễm không khí đạt mức kém là 48,91%, đạt mức xấu là 44,37%. Thời điểm chất lượng không khí ảnh hưởng sức khoẻ người dân chiếm nhiều hơn so với cả năm.
Vì vậy, Hà Nội đã đưa vùng phát thải thấp vào Luật Thủ đô để giảm nguồn ô nhiễm không khí từ giao thông. Đây là bước đột phá của Hà Nội, cũng như cả nước nhằm phát triển giao thông xanh - sạch - thuận tiện - chi phí thấp, hạn chế phương tiện giao thông cá nhân.
Xây dựng 2 vùng phát thải thấp tại 2 quận nội đô
Trước thực trạng chất lượng không khí Thủ đô ngày càng gia tăng ô nhiễm, Hà Nội đang triển khai giải pháp xây dựng vùng phát thải thấp thí điểm tại 2 quận nội đô, có mật độ dân cư đông là Hoàn Kiếm, Ba Đình. Hiệu quả từ 2 mô hình này sẽ là tiền để để triển khai ở các quận, huyện tiếp theo trong thời gian tới.
Hà Nội đang triển khai đề án xây dựng vùng phát thải thấp tại 2 quận Hoàn Kiếm, Ba Đình. Ảnh: TPO.
Bà Trịnh Thị Minh Phương, Phó Trưởng phòng TN-MT (UBND quận Hoàn Kiếm) cho biết, thời gian qua, quận đã thực hiện nhiều chương trình, hoạt động như: xóa bếp than tổ ong, phố đi bộ, phân loại rác, xoá các điểm đen rác thải và tạo khu vui chơi…
Sở TN-MT Hà Nội cũng đang xây dựng hướng dẫn chi tiết các địa phương thực hiện. Vùng phát thải thấp tập trung vào các phương tiện giao thông. Cụ thể, khi lưu thông vào vùng phát thải thấp sẽ khuyến khích các phương tiện giao thông xanh, cấm các phương tiện xe không đạt tiêu chí về lượng phát thải, gây ô nhiễm không khí; có cơ chế đặc thù về thuế phí...
Mới đây, Hà Nội vừa phê duyệt đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng năng lượng xanh, điện trên thành phố. Từ đó, tiến tới Hà Nội đạt tỉ lệ 100% xe buýt sử dụng năng lượng điện và năng lượng xanh trong năm 2035.
"Phải kiểm soát được các nguồn phát thải"
TS. Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam chia sẻ: “Các báo cáo, nghiên cứu khoa học của nhiều chuyên gia và Bộ TN-MT chỉ ra không khí tại Hà Nội thường ô nhiễm nhất vào mùa đông. Đặc biệt năm nay, tình trạng ô nhiễm trầm trọng hơn là do ít mưa.
TS. Hoàng Dương Tùng - Chủ tịch Mạng lưới không khí sạch Việt Nam. Ảnh: T.H.
Chúng ta không thể điều khiển được khí hậu, thời tiết, do đó phải tìm nguyên nhân gây ô nhiễm để đưa ra giải pháp xử lý. Có thể thấy, vấn đề phát thải của phương tiện giao thông là một trong những nguyên nhân có thể tác động được, để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
Thêm vào đó, cần phải nghiên cứu về vùng môi trường có tác động đến chất lượng không khí Hà Nội. Chỉ khi kiểm soát được các nguồn phát thải ảnh hưởng đến chất lượng môi trường Thủ đô thì tình trạng ô nhiễm không khí mới dần cải thiện được".
