Khoai lang ruột vàng có hàm lượng caroten. Tỷ lệ này cao trong các giống ruột củ vàng đến vàng cam đậm. Các giống ruột củ trắng thường không có caroten. Ý nghĩa quan trọng của caroten trong khẩu phần ăn là hoạt tính tiền vitamin A.
Caroten - tiền vitamin A là nhóm hợp chất chỉ có ở thực vật và được biến thành vitamin A có vai trò dinh dưỡng rất quan trọng đối với người và động vật. Sự thiếu hụt vitamin A gây nên các bệnh khác nhau về mắt, cản trở quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường và làm giảm sức đề kháng đối với các bệnh nhiễm trùng. Hàm lượng caroten tổng số trong khoai lang ruột vàng đã được nhiều tác giả nghiên cứu.
Theo số liệu của các tác giả cho thấy: Các giống có ruột màu vàng da cam đậm là rất giàu nguồn caroten, biến động từ 3,36 mg đến 19,60 mg/100g củ tươi (xác định bằng phương pháp SKLHNC- Woolfe J.A., 1992). Ở Việt Nam theo kết quả của phân tích của Viện Dinh dưỡng – Bộ Y tế – NXB Y học Hà Nội năm 2000 cho thấy hàm lượng caroten trong củ khoai lang ruột vàng rất cao, đạt 1.470 mcg/100g tươi.
Trung tâm khoai tây Quốc tế (CIP) đã hỗ trợ Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm phát triển cây khoai lang trong giai đoạn 1999-2008, cung cấp nguồn vật liệu phong phú phục vụ cho công tác tuyển chọn giống khoai lang đa dụng và giống khoai lang ruột vàng của rất nhiều nước trên thế giới. Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển cây có củ - Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm là cơ quan chính chọn tạo giống khoai lang trong giai đoạn vừa qua đã nghiên cứu, tuyển chọn và thử nghiệm thành công một số giống khoai lang mới, chất lượng cao từ nguồn vật liệu của CIP (năm 2005 đã cung cấp 22 dòng giống; năm 2007 cung cấp 72 dòng giống khoai lang ruột vàng tốt nhất thế giới).
Với những dòng giống khoai lang nuôi cấy invitro do CIP cung cấp, qua 2 năm chọn tạo tại Viện CLT-CTP và Tuyên Quang đến vụ đông năm 2006 Trung tâm đã chọn được 4 dòng tốt nhất: CIP05-21 (Blesbok) năng suất củ đạt 26-30tấn/ha, CIP05-11 (Brondal) năng suất đạt 25-28 tấn/ha, CIP05-10 (Ning shu 1) năng suất đạt 21-28 tấn/ha và CIP05-17 (Beauregard) cho năng suất củ đạt 17-25 tấn/ha. Ngoài ra có dòng CIP05-6 (Huambachero) cho năng suất củ chỉ đạt mức độ khá từ 16,5- 17,5 tấn/ha, nhưng chất lượng ăn nếm được đánh giá rất cao với độ bở, độ ngọt và hương vị cao nhất. Khi thử phẩm chất 22 dòng, giống nguồn CIP vụ đông 2006 thấy CIP 05-6 (MS 422656 - Huambachero) có chất lượng ngon hơn các dòng giống khác, chúng tôi tiến hành tuyển chọn nhân đổi đời dòng khoai này, trong quá trình tuyển chọn đã phát hiện có 2 dạng hình củ: dạng 1 loại củ trung bình và dạng 2 củ to thuôn dài đẹp (đặt tên là KLC266). Hai dạng này tuy không khác nhau về dạng thân lá nhưng lại khác nhau về năng suất củ.
Kết quả thử nghiệm:
* Vụ đông năm 2007, dòng khoai lang KLC266 ruột vàng được đánh giá là dòng chất lượng cao có nhiều triển vọng, được Viện Cây lương thực và CTP giới thiệu cho Trung tâm Giống cây trồng Hà Tĩnh; Trạm khuyến nông Yên Thành, Nghệ An thử nghiệm sản xuất, kết quả từ 2007-2008 các địa phương thông báo là rất khả quan, đặc biệt chất lượng KLC266 được người sản xuất và tiêu dùng đánh giá rất cao.
* Vụ xuân 2008 tiếp tục đưa vào trồng ở xã Kỳ Văn, Kỳ Hoa, huyện Kỳ Anh, Hà Tĩnh với diện tích 5 ha năng suất đạt 10-12 tấn củ tươi/ha, giá bán 5.000-6.000 đ/kg củ loại 1 cho thu 60 triệu đồng/ha.
* Vụ đông 2008 giống khoai KLC266 được đưa vào trồng tương đối rộng khắp các địa phương trong tỉnh Hà Tĩnh: Thạch Trị, Thạch Vĩnh (Thạch Hà); Kỳ Khang, Kỳ Hoa, Kỳ Trung, Kỳ Văn, Kỳ Ninh… huyện Kỳ Anh; Xuân Mỹ, Xuân Giang, Xuân Trường (Nghi Xuân); Bình Lộc, Thạch Mỹ, Thạch Bằng (Lộc Hà) với diện tích trên 50 ha, tuy nhiên trong vụ này thời tiết liên tục bị mưa bão nên kết quả các loại cây trồng vụ đông đều bị thiệt hại trong đó có khoai lang KLC 266.
* Vụ xuân 2009 tiếp tục đưa đi thử nghiệm tại Trung tâm Khuyến nông Khuyến ngư Thái Bình; HTX Trà Vôi, Thuỵ Liên, Thái Thuỵ, Thái Bình; HTX Đoàn Xá, Kiến Thuỵ, Hải Phòng và một số địa phương thuộc tỉnh Hải Dương. Năng suất đạt 8,1-16,2 tấn/ha. Tại tỉnh Hà Tĩnh - Khoai KLC266 tại các xã ở huyện Thạch Hà, Kỳ Anh, Lộc Hà với diện tích 20 ha, năng suất đạt 13-14 tấn củ tươi/ha. Khoai Chùm dâu (đối chứng) của địa phương đạt 10-12 tấn/ha, cùng thời gian 135 ngày. KLC266 giá bán 5.000-6.000 đ/kg trong khi đó khoai Chùm dâu chỉ bán được 2.500-3000đ/kg củ loại 1. Tại Thuỵ Liên, Thái Thuỵ, Thái Bình (đất xấu - cát ven biển) cho năng suất đạt 16,2 tấn/ha/vụ (600kg/sào BB), còn trên đất cát xấu ven biển Hải Phòng cũng đạt 8,1 tấn/ha/vụ (300kg/sào BB).
Tại Viện CLT-CTP (Gia Lộc - Hải Dương) trên vùng đất thịt nhẹ nghèo dinh dưỡng, được trồng theo kỹ thuật mới, dòng KLC266 sinh trưởng phát triển khoẻ, thân lá phát triển rất mạnh và thời gian sinh trưởng 145-150 ngày cho năng suất khá cao từ 18-20 tấn/ha/vụ. Năng suất khoai ở các điểm thử nghiệm có sự khác nhau là do thời vụ trồng và chân đất, nhưng tất các điểm thử nghiệm đều khẳng định khoai KLC266 ăn bở, ngọt, thơm, rất ngon.
Các địa phương trồng khoai lang KCL266 đều có chung nhận xét: Giống thích hợp trong vụ xuân, đông xuân và vụ thu đông (không nên trồng vụ đông) trên đất cát ven biển và các đất cát pha khác. KLC266 sinh trưởng khoẻ, thân lá phát triển rất mạnh. Thời gian sinh trưởng 135 ngày. Chất lượng khoai ăn rất ngon, năng suất, giá bán cao hơn giống địa phương, có thể mở rộng sản xuất.
Để biết thêm thông tin về giống và kỹ thuật mới trồng giống khoai lang ruột vàng KCL266, mời bạn đọc liên hệ:
Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển Cây có củ - Viện Cây lương thực và Cây thực phẩm, địa chỉ: Gia Lộc, Hải Dương. ĐT: 0320.3716387; DĐ 0912 109 226; Fax: 0320.3716385; Emai: theyen@hn.vnn.vn.