Lịch lấy nước đổ ải năm nay chia làm 2 đợt, cách nhau 22 ngày. Ảnh: Toàn Thắng.
Có thể thâm canh, rải vụ bằng cây ưa lạnh
Ông Nguyễn Quốc Mạnh, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt cho biết, trong tháng 1/2025, không khí lạnh tiếp tục tăng cường độ, tần suất. Hiện tượng rét đậm, rét hại có thể kéo dài trên diện rộng ở các tỉnh miền Bắc, đặc biệt tại các khu vực vùng núi phía Bắc, kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá. Khoảng thời gian này có thể trùng với thời điểm gieo mạ của trà lúa xuân muộn.
"Nên khoanh vùng bảo vệ diện tích chuyên màu, diện tích chuyển đổi để tránh bị ngập nước do đổ ải", ông Nguyễn Quốc Mạnh lưu ý.
Do tháng 12/2024 có lượng mưa phổ biến thấp hơn trung bình cùng thời kỳ, ông Mạnh khuyến cáo địa phương nên tranh thủ làm đất kịp thời để gieo cấy lúa, đảm bảo khung thời vụ tốt nhất. Đồng thời, có biện pháp phòng chống rét cho mạ, lúa mới cấy, lúa gieo sạ bằng các biện pháp tưới đủ nước; theo dõi tình hình thời tiết để điều chỉnh việc bón phân phù hợp, tránh bón phân đạm cho mạ và lúa mới cấy khi nhiệt độ xuống thấp.
Đặc biệt, khu vực Đồng bằng sông Hồng và Trung du miền núi phía Bắc nên đẩy nhanh tiến độ cày lật đất, tranh thủ thời tiết khô hanh để phơi ải, cải thiện lý tính đất và tiêu diệt ký chủ, mầm mống sâu bệnh hại.
Năm nay, lịch lấy nước vụ đông xuân kéo dài 12 ngày, chia làm 2 đợt. Đợt 1 từ 0h ngày 12/1 đến 24h ngày 16/1. Đợt lấy nước thứ 2 từ 0h ngày 8/2 đến 24h 14/2. "Địa phương nên xây dựng phương án lấy nước và điều hành phân phối nước hợp lý, không để thất thoát nước và ảnh hưởng đến diện tích cây vụ đông đã gieo trồng", ông Mạnh nói và cho biết thêm, rằng căn cứ tình hình thực tế từng địa phương, cơ quan chuyên môn sẽ hướng dẫn, rà soát cơ cấu giống, định hướng chủ lực là giống ngắn ngày, lúa thuần và lúa lai, tiếp tục gia tăng lúa chất lượng.
Với rau màu, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt đề nghị không gieo trồng khi thời tiết còn rét đậm. Ngoài ra, tiếp tục thâm canh tăng vụ, rải vụ bằng cách trồng các loại rau ưa lạnh, ngắn ngày, nhằm cung cấp đủ rau xanh trước, trong và sau Tết Nguyên đán Ất Tỵ, tránh dồn ứ nguồn cung do tận thu diện tích rau trước lấy nước đổ ải gieo cấy lúa vụ đông xuân.
Chú ý diễn biến mặn tại cống Cầu Xe, An Thổ
Từ trong năm 2024, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thuỷ lợi Bắc Hưng Hải đã thống nhất triển khai 3 giai đoạn điều tiết nước vụ sản xuất vụ đông xuân 2024-2025, tạo điều kiện cho người dân cày ải, tu sửa, nạo vét cửa cống và kênh dẫn, đồng thời điều tiết lấy nước phục vụ tưới cây vụ đông, tưới mạ vụ xuân kết hợp cải thiện môi trường nước. Sau ngày 26/12, thực hiện lấy nước đệm, trữ nước tối đa vào hệ thống.
Trạm bơm Bình Hàn thuộc hệ thống Bắc Hưng Hải. Ảnh: Bảo Thắng.
Ông Trịnh Thế Trường, Chủ tịch kiêm Giám đốc Công ty Bắc Hưng Hải cho biết: Trong giai đoạn đổ ải tập trung, bắt đầu từ 12/1, hệ thống Bắc Hưng Hải sẽ điều phối nước theo phương án: Xuân Quan trữ nước hạ lưu; Báo Đáp, Kênh Cầu, Lực Điền, Cống Tranh mở thông; Bá Thủy, Neo trữ nước thượng lưu; Cầu Xe, An Thổ, Cầu Cất lấy nước ngược.
"Trường hợp sau khi kết thúc 2 đợt xả hồ mà hệ thống vẫn còn diện tích chưa có nước, công ty khai thác công trình thủy lợi các tỉnh tích cực lấy nước từ sông ngoài mở rộng vùng tưới phục vụ, giảm áp lực cho kênh trục Băc Hưng Hải", ông Trường chia sẻ.
Lãnh đạo Công ty Bắc Hưng Hải đề nghị các địa phương quan tâm việc vận hành lấy nước từ các cống dưới đê, các trạm bơm lấy nước từ sông ngoài bổ sung nguồn nước tưới, đồng thời chú trọng chất lượng nước xả vào hệ thống kênh trục Bắc Hưng Hải.
