Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại trụ sở Bộ Ngoại giao với 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và 94 cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài.
Năm 2022, tình hình quốc tế tiếp tục trải qua những biến động lớn, có những diễn biến nhanh, phức tạp và ngoài dự báo thông thường. Trong bối cảnh đó, triển khai phương châm ngoại giao "Tình cảm, chân thành, tin cậy, bình đẳng, tôn trọng, hiệu quả, cùng phát triển", ngành ngoại giao đã phối hợp chặt chẽ với đối ngoại Đảng, đối ngoại nhân dân và các cấp, các ngành triển khai đồng bộ, sáng tạo, hiệu quả các hoạt động đối ngoại, đạt kết quả toàn diện và quan trọng, đóng góp vào thành tựu đối ngoại và phát triển kinh tế - xã hội đất nước năm 2022.
Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại
Thời gian tới, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng thế giới và khu vực năm 2023 đứng trước những xu hướng, chuyển dịch lớn, đặt ra cho chúng ta những thời cơ và thách thức đan xen, "trong nguy có cơ" và ngược lại.
Đối với Việt Nam, năm 2023 là năm có ý nghĩa quan trọng, là năm bản lề thực hiện các mục tiêu của Kế hoạch 5 năm 2021 - 2025.
Chính phủ đã xác định phương châm hành động năm 2023 là "Đoàn kết, kỷ cương; bản lĩnh, linh hoạt; đổi mới, sáng tạo; kịp thời, hiệu quả".
Trên cơ sở đó, Thủ tướng nhất trí với chủ đề hành động năm 2023 của ngành ngoại giao là "Đoàn kết, kỷ cương, bản lĩnh, sáng tạo, vượt mọi thách thức, phát huy vai trò tiên phong của công tác đối ngoại trong giai đoạn phát triển mới của đất nước".
Về phương hướng, nhiệm vụ cho năm 2023 và thời gian tới, Thủ tướng cơ bản nhất trí với báo cáo của Bộ Ngoại giao và các ý kiến tham luận.
Tinh thần chung là phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của đối ngoại, trong đó giữ vững hòa bình, ổn định là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; phục vụ phát triển đất nước là nhiệm vụ trung tâm; nâng cao vị thế và uy tín đất nước là nhiệm vụ quan trọng.
Cụ thể, Thủ tướng nhấn mạnh một số nhiệm vụ trọng tâm thời gian tới của Bộ, ngành ngoại giao.
Thứ nhất, tiếp tục thể chế hóa, cụ thể hóa, triển khai hiệu quả và vận dụng sáng tạo, linh hoạt, triển khai có trọng tâm, trọng điểm đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa dạng hóa, đa phương hóa, là bạn tốt, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.
Chú trọng phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại: Chủ động đi trước mở đường cho phát triển đất nước; bảo vệ "từ sớm", "từ xa", "giữ nước từ khi nước chưa nguy", không để bị động bất ngờ; dám nghĩ, dám làm, bắt kịp với xu thế mới; không ngừng đổi mới, sáng tạo, tìm ra những tiềm năng mới, nguồn lực mới cho phát triển.
Thứ hai, nắm chắc, đánh giá đúng bản chất tình hình, đúng đối tượng và đối tác, đẩy mạnh công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược cho Đảng, Nhà nước về công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế, không để bị động về chiến lược; giữ gìn môi trường hòa bình và huy động tối đa ngoại lực để phát triển đất nước. Tăng cường vai trò tiên phong, tai mắt của ngành ngoại giao, nhất là hệ thống 94 cơ quan đại diện phải thực sự là những cây "ăng - ten" nhạy bén, tin cậy cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ.
Thứ ba, tập trung thực hiện tốt 3 nhóm nhiệm vụ: Nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên; nhiệm vụ trung tâm; nhiệm vụ quan trọng.
Trong đó, nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên là giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, độc lập, chủ quyền, ổn định chính trị - xã hội. Thủ tướng yêu cầu tiếp tục đưa quan hệ với các đối tác đi vào chiều sâu, ổn định, bền vững.
Thủ tướng dành nhiều thời gian phân tích về nhiệm vụ trung tâm là phục vụ phát triển đất nước theo hướng bền vững, tự lực, tự cường; đóng góp tích cực với các hoạt động rất cụ thể để xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa độc lập, tự chủ gắn với hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, thực chất, hiệu quả; bám sát tinh thần "lấy người dân, doanh nghiệp, địa phương là trung tâm phục vụ", bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc.
Phát huy mạnh mẽ vai trò chủ động của ngoại giao kinh tế trong mở rộng thị trường xuất khẩu, từng bước đa dạng hóa thị trường nhập khẩu. Đẩy nhanh và thực hiện hiệu quả các cam kết, thỏa thuận quốc tế. Tận dụng thật tốt và tiếp tục thúc đẩy các hiệp định thương mại, đầu tư, mang lại lợi ích thực chất cho người dân, doanh nghiệp. Thủ tướng lưu ý một số nhiệm vụ cụ thể như thúc đẩy thông qua Hiệp định Bảo hộ đầu tư Việt Nam - EU, gỡ thẻ vàng IUU…
Nhiệm vụ quan trọng là tiếp tục quảng bá hình ảnh, nâng cao vị thế đất nước, thể hiện vai trò, đóng góp của Việt Nam đối với hòa bình, an ninh, phát triển của khu vực và thế giới. Chủ động tham gia quá trình thiết lập, định hình các luật lệ, cơ chế trong khu vực và trên thế giới, đảm bảo được lợi ích của Việt Nam.
Thứ tư, tăng cường phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, hiệu quả hơn giữa đối ngoại Đảng, ngoại giao Nhà nước và đối ngoại Quốc hội, đối ngoại nhân dân; giữa các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương.
Thứ năm, hết sức chú trọng đào tạo nguồn nhân lực với quan điểm con người là yếu tố quyết định, xây dựng đội ngũ cán bộ ngoại giao thật sự bản lĩnh, vững vàng về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, thạo về ngoại ngữ, hiệu quả trong công tác, luôn đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc lên trên hết, trước hết, với chính sách đãi ngộ phù hợp.
Thứ sáu, hết sức coi trọng công tác xây dựng Đảng thực sự trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, đảng viên. Càng khó khăn bao nhiêu, càng phải đoàn kết thống nhất; phát huy tinh thần dân chủ, sức mạnh và trí tuệ tập thể.
Hoạt động đối ngoại được đẩy mạnh toàn diện
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho rằng năm 2022 qua đi, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, nhân viên ngoại giao có rất nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau: Có niềm vinh dự, tự hào; có sự tâm tư, lo lắng xen lẫn nuối tiếc, trăn trở; có niềm tin và kỳ vọng lớn lao vào sự phát triển của ngành ngoại giao, triển khai nhiệm vụ năm 2023 và những năm tiếp theo...
Thủ tướng nhấn mạnh ý nghĩa của một số hoạt động, dấu ấn đối ngoại như chuyến thăm Trung Quốc của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã tạo dấu mốc lịch sử trong quan hệ hai Đảng, hai Nhà nước và nhân dân hai nước; quan điểm, lập trường của Việt Nam về xung đột tại Ukraine nhận được sự chia sẻ của bạn bè, đối tác quốc tế.
Thông qua các biện pháp vừa hợp tác vừa đấu tranh, kiên quyết và kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, biển đảo, giữ vững an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội và bảo đảm các lợi ích chiến lược của đất nước, đồng thời góp phần tạo môi trường thuận lợi cho công cuộc phát triển và bảo vệ Tổ quốc.
Đặc biệt, ngoại giao kinh tế phục vụ phát triển có đóng góp quan trọng vào thành tựu phát triển kinh tế-xã hội, trong đó Thủ tướng Chính phủ chủ trì Hội nghị trực tuyến đầu tiên với các đại sứ, trưởng cơ quan đại diện và cơ quan thương mại ở nước ngoài.