Hình ảnh hai chiếc cúp của FIFA World Cup, bên trái là chiếc cúp đầu tiên được sử dụng từ năm 1930 - 1970, bên phải là chiếc cúp được sử dụng từ năm 1974 đến nay.
FIFA World Cup được định nghĩa là một cuộc thi đấu bóng đá quốc tế, nơi các đội bóng quốc gia nam xuất sắc thuộc Liên đoàn Bóng đá quốc tế (FIFA) tranh tài. World có nghĩa là thế giới, Cup (phát âm tiếng Anh là: kʌp) nghĩa gốc của nó là chiếc cốc, tách, chén (a cup of tea: tách trà).
Nghĩa thứ hai là một giải thưởng hình chiếc cốc được thiết kế đặc biệt với hai quai, thường được làm bằng vàng hoặc bạc, dùng để trao cho nhà vô địch trong cuộc thi thể thao nào đó.
Nghĩa thứ ba, trong từ world-cup, nó bắt nguồn từ việc dùng chiếc cúp hình cốc làm giải thưởng rất phổ biến, nên một số lượng lớn các cuộc thi quốc gia và quốc tế được gọi là “cup”. Ví dụ ở Việt Nam Giải bóng đá cúp quốc gia, cũng được gọi là Cúp quốc gia.
Vào thời Hy Lạp cổ, nhà vô địch được thưởng bằng vòng nguyệt quế, sau đó là bình đựng dầu oliu. Đến thời La Mã, tiền được trao tới nhà vô địch thay vì các kỷ vật. Đến thế kỉ 17, dưới sự ảnh hưởng của Thiên chúa giáo ở châu Âu, chén thánh (Chalices, là một loại cốc có chân), thường được làm từ bạc, thường được trao cho người chiến thắng ở các sự kiện thể thao.
Các nhà vô địch đua ngựa, chèo thuyền, sau đó là đua xe hơi là những người nhận điển hình những chiếc cúp hình cốc này. Ví dụ các chiếc cúp của giải David Cup (tennis), Stanley Cup (hockey), America's Cup (chèo thuyền) và nhiều giải thể thao thế giới hiện nay đều có hình chiếc cốc được trao tới nhà vô địch.
Ngày nay, trừ một số loại hình thể thao như boxing, võ, vật sử dụng đai quán quân như là giải thưởng, còn lại hầu hết đều tặng cúp cho nhà vô địch. Những hình ảnh nổi bật như là Tiger Wood trong bộ môn golf thường chụp hình với những giải thưởng quán quân hình cốc như cup PGA Championship hay Roger Federer với những chiếc cup như Wimbledon.
Nổi bật nhất là những chiếc cúp bóng đá, như giải đấu bóng đá được coi là lâu đời nhất thế giới là FA Cup (1871). Hoặc chiếc cup C1 (UEFA Champions League) rất lớn, có hai quai xách, trước khi trao giải cho đội nào thì mới khắc tên câu lạc bộ vô địch vào đó, cầu thủ có thể đổ bia vào và uống.
Chiếc cúp FIFA World Cup ban đầu được gọi là cúp “Chiến thắng” (Victory, 1928) sau được đổi tên là Jules Rimet Cup (1946) để kỉ niệm vị chủ tịch đầu tiên, với một chiếc đế bằng đá xanh 6 cạnh, trên đó là nữ thần chiến thắng Nike với đôi cánh giơ hai tay cầm chiếc cốc 8 cạnh. Tác giả là nhà điêu khắc người Pháp, Abel Lafleur đã lấy cảm hứng từ một bức tượng mất đầu của nền văn hóa Hy Lạp cổ đại tên là “Winged Victory of Samothrace” (Nữ thần chiến thắng có cánh, Samothrace là đảo ở Hy Lạp, nơi phát hiện ra bức tượng).
FIFA lúc đó qui định không được đội nào giữ chiếc cúp vĩnh viễn, cứ sau 4 năm lại chuyển sang cho đội khác. Vào năm 1970, đội 3 lần vô địch theo qui định sẽ được nhận chiếc cúp vĩnh viễn, đó là Brazil. Nhưng chiếc cúp đã bị đánh cắp từ bảo tàng ở Brazil năm 1983 và bị nấu chảy.
Vào năm 1974, FIFA đã cho thiết kế lại chiếc cúp do nhà điêu khắc người Ý là Silvio Gazzaniga thực hiện. Nó được làm bằng vàng, mô tả hai người đang giữ Trái Đất, phần đế khắc dòng chữ "FIFA World Cup". Tác giả đã mô tả rằng: "Các đường nét mọc ra từ phần đế, vươn lên theo hình xoắn ốc, vươn ra để đón nhận thế giới. Từ những độ căng năng động đáng chú ý của phần thân cô đọng của tác phẩm điêu khắc, hình ảnh của hai vận động viên đang trỗi dậy trong khoảnh khắc chiến thắng đầy xúc động".
Khác với thể lệ ban đầu, chiếc cúp đầu tiên được FIFA cất giữ ở Thụy Sĩ, đội chiến thắng chỉ được nhận phiên bản của nó với chất liệu đồng mạ vàng, chứ không phải vàng nguyên khối như chiếc cúp gốc.
Ngoài ra, nhà vô địch còn được khắc tên tên quốc gia và số năm ở dưới chân đế, có thể bằng ngôn ngữ quốc gia nước mình hoặc tiếng Anh. Ví dụ "1974 Deutschland" (Đức) hoặc "1994 Brasil", "2010 Spain" (Tây Ban Nha). Hiện nay đã có 12 cái tên được khắc vào đế, gần nhất là France (Pháp) năm 2018. Vào những ngày tới, một trong hai cái tên là Argentina hoặc France sẽ được khắc tên.
