Ngày 18/12, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Hoàng Trung ký Quyết định số 5415/QĐ-BNN-BVTV phê duyệt Đề án "Phát triển sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) sinh học đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”.
Theo đó, đề án đặt ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ nâng tỷ lệ sản phẩm thuốc BVTV sinh học trong danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam lên 30%; Tăng lượng sử dụng thuốc BVTV sinh học lên 30% so với tổng lượng thuốc BVTV sử dụng; Nâng tỷ lệ các cơ sở sản xuất thuốc BVTV sinh học lên 90% so với tổng số cơ sở sản xuất thuốc BVTV đã được cấp Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thuốc BVTV.
Cùng với đó, ít nhất 80% các địa phương tập huấn về sử dụng thuốc BVTV sinh học an toàn và hiệu quả cho người sử dụng. Đồng thời, xây dựng được mô hình sử dụng thuốc hiệu quả trên 9 nhóm sản phẩm chủ lực quốc gia, gồm lúa, cà phê, cao su, điều, hồ tiêu, chè, cây ăn quả, rau, sắn.
Tầm nhìn đến 2050, đề án phấn đấu đưa Việt Nam trở thành quốc gia có tỷ lệ sử dụng thuốc BVTV sinh học dẫn đầu trong trong khu vực. Các cơ sở sản xuất thuốc BVTV sinh học quy mô công nghiệp có công nghệ, trang thiết bị hiện đại, chủ động sản xuất được các thuốc BVTV sinh học tiên tiến đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu.
Để thực hiện, đề án đặt ra 5 nhiệm vụ chính, trong đó có việc đẩy mạnh phát triển sản xuất, sử dụng thuốc BVTV sinh học.
Cụ thể, Bộ NN-PTNT cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho việc đăng ký, khảo nghiệm và đưa thuốc BVTV sinh học vào Danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng tại Việt Nam; Hỗ trợ, tạo điều kiện cho việc nhập khẩu nghiên cứu, thử nghiệm các thuốc BVTV sinh học vi sinh, thảo mộc để phục vụ cho quá trình đăng ký, sản xuất thuốc BVTV sinh học. Tận dụng nguồn nguyên liệu sẵn có này có thể tạo ra nhiều sản phẩm thuốc BVTV sinh học có giá trị sử dụng cao.
Thúc đẩy sản xuất các thuốc BVTV sinh học cũng là một nội dung trọng tâm. Theo đó, Bộ NN-PTNT sẽ ban hành những cơ chế, chính sách khuyến khích xây dựng mới, mở rộng quy mô công suất sản xuất của các nhà máy sản xuất thuốc BVTV sinh học; Nghiên cứu, phát triển công nghệ sản xuất, sử dụng chế phẩm sinh học, vi sinh vật, thảo mộc tận dụng tối đa các nguyên liệu sẵn có để sản xuất nhằm chủ động trong hoạt động sản xuất các thuốc BVTV sinh học.
Các quy trình và hướng dẫn sử dụng các thuốc BVTV sinh học cho một số cây trồng có giá trị kinh tế và tiềm năng xuất khẩu sẽ được nghiên cứu triển khai, nhằm khuyến khích sử dụng thuốc sinh học và sử dụng đúng theo nguyên tắc 4 đúng. Song song với đó, là các cơ chế hợp tác công tư giữa cơ quan quản lý, hiệp hội doanh nghiệp, ngành hàng, người dân tham gia ký kết triển khai xây dựng và nhân các mô hình sử dụng thuốc BVTV sinh học hiệu quả; xây dựng các mô hình liên kết sản xuất an toàn, hiệu quả và bền vững, chú trọng đến các cây trồng có giá trị kinh tế cao, phục vụ cho xuất khẩu.
Những chiến dịch truyền thông, tập huấn, hướng dẫn sử dụng thuốc BVTV sinh học sẽ được quan tâm, đẩy mạnh, với sự vào cuộc của các cơ quan quản lý từ trung ương đến địa phương, Hiệp hội, doanh nghiệp, người buôn bán và người sử dụng thuốc BVTV.
Cục BVTV là đơn vị chủ trì, phối hợp xây dựng chương trình, đề tài, dự án hợp tác quốc tế nhằm thu hút đầu tư, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật về thuốc BVTV sinh học. Đồng thời, chủ trì, phối hợp đánh giá, giám sát việc thực hiện Đề án; Định kỳ tổng hợp báo cáo đánh giá kết quả triển khai thực hiện, khó khăn, vướng mắc và phương án giải quyết nhằm đạt được mục tiêu của Đề án.
Ngoài việc xây dựng tài liệu và hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp tập huấn chuyển đổi nhận thức, tư duy của người dân về vai trò, tác dụng lâu dài của việc sử dụng thuốc BVTV sinh học, Cục BVTV sẽ hỗ trợ và tạo điều kiện đối với các tổ chức, cá nhân mới thành lập, các cơ sở sản xuất mở rộng quy mô sản xuất thuốc BVTV sinh học hoặc chuyển đổi một phần sản xuất thuốc BVTV hóa học sang sản xuất thuốc BVTV sinh học, hỗ trợ tối đa việc đăng ký các sản phẩm thuốc BVTV sinh học.
Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về sản xuất, kinh doanh, chất lượng thuốc BVTV, sẽ được tăng cường, nhằm xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về sản xuất, kinh doanh thuốc BVTV giả, kém chất lượng, thuốc BVTV không có trong Danh mục; thông báo công khai tổ chức, cá nhân vi phạm trên các phương tiện thông tin đại chúng theo quy định.
Địa phương, hiệp hội, ngành hàng và các tổ chức, cá nhân chủ động xây dựng các kế hoạch, theo các mục tiêu trong đề án.
Tại Hội nghị “Phát triển sản xuất và sử dụng thuốc bảo vệ thực vật sinh học giai đoạn 2021 - 2025” ngày 2/11, Cục trưởng Cục BVTV Huỳnh Tấn Đạt cho biết, hiện Việt Nam có 810 loại thuốc BVTV sinh học. Trong đó, thuốc BVTV sinh học là các vi sinh vật chiếm 13%; thuốc BVTV sinh học có nguồn gốc tự nhiên, chiết xuất từ thảo mộc chiếm 24%; thuốc BVTV sinh học thuộc nhóm hóa sinh chiếm 63%.
Tỷ lệ sử dụng thuốc BVTV sinh học đã tăng từ 16,67% (năm 2020) lên 18,49% (năm 2022). Như vậy, để đạt mục tiêu tăng lượng sử dụng thuốc BVTV sinh học lên 30% vào năm 2030, theo mục tiêu đề án đặt ra, tốc độ tăng trong 7 năm tới phải đạt 150%.