Cồn Ngang là vùng đất bãi bồi tự nhiên, nằm ở hạ lưu sông Tiền tiếp giáp với Biển Đông thuộc địa bàn xã Phú Tân, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang. Gần đây, do tác động của nhiều nguyên nhân đã làm cho đất ven cồn này bị xói lở nghiêm trọng. Mỗi năm thủy triều xâm thực vào từ 20 - 40m, ảnh hưởng đến sản xuất và đời sống người dân. Nhiều diện tích đất rừng phòng hộ bị trốc gốc chết, cơ sở hạ tầng, đường sá cũng hư hỏng.
Sạt lở lấn sâu vào một ngôi miếu ở cồn Ngang. Ảnh: Minh Đảm.
Bà Hoàng Thị Nga, một người dân địa phương chua xót kể đã từng có 8ha đất để nuôi tôm, cua, cá dưới tán rừng làm sinh kế, vậy mà sóng biển đã lấy đi tất cả, giờ đây gia đình bà trắng tay phải làm thuê để mưu sinh, rất vất vả. Theo bà Nga, năm nay sóng gió còn mạnh hơn mọi năm, sạt lở càng dữ dội hơn.
Như để minh chứng, bà chỉ tay về tuyến đê được đóng đầy cừ tràm và cái chòi lẻ loi ngoài vùng nước trắng nói: "Lần trước con đê này phải cách hơn 15m về phía biển, còn đất liền thì ra xa nữa. Sạt lở dữ. Đó! Nhìn là biết tanh bành hết trơn nè. Đất liền trước đây tới cái chòi đó, xa lắm luôn. Đất của dân ở đây bị nó xâm lấn mấy chục mẫu rồi”, bà Nga nói.
Ngành chức nằng và chính quyền địa phương khảo sát dự án thi công công trình đê chống sạt lở cồn Ngang. Ảnh: Minh Đảm.
Trước thực trạng này, từ năm 2022, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang được UBND tỉnh giao làm chủ đầu tư triển khai dự án kè chống sạt lở cồn Ngang, với tổng vốn đầu tư trên 238 tỷ đồng. Dự án do Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam là đơn vị tư vấn thiết kế.
Kết cấu công trình gồm: Đê giảm sóng kết cấu rỗng bằng cấu kiện bê tông cốt thép đặt xa bờ lắp ghép lại thành tuyến giảm sóng. Để giảm sóng, mỏ hàn phía trong kết cấu rỗng bằng cấu kiện giảm sóng TC1, mỏ hàn phía ngoài bằng cấu kiện giảm sóng TC2.
Cấu kiện được bố trí trên bè cừ tràm và vải địa kỹ thuật chống lún, lớp đá dăm có tác dụng tạo mặt phẳng và ma sát trong quá trình lắp đặt cấu kiện như tăng ổn định của công trình. Đá hộc bố trí trước và sau công trình có tác dụng chống xói chân công trình do sóng phản xạ và tăng cường khả năng ổn định trượt, lật cho cấu kiện giảm sóng.
Đê giảm sóng kết cấu rỗng bằng cấu kiện bê tông cốt thép đặt xa bờ lắp ghép lại thành tuyến để giảm sóng. Ảnh: Minh Đảm.
Thi công đê giảm sóng gồm các khối cấu kiện bê tông cốt thép kết cấu rỗng được lắp đặt kết nối lại thành tuyến đê phía ngoài xa bờ biển nhằm giảm sóng cùng các công trình phụ trợ không chỉ có tác dụng phòng, chống sạt lở mà còn góp phần gây bồi, tạo bãi để địa phương tiếp tục trồng, tái tạo rừng phòng hộ phía trong đê, tạo hệ sinh thái bền vững ứng phó biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai.
Toàn dự án có chiều dài 6,8km, gồm 4 gói thầu, có 2 gói thầu đã hoàn thành vào cuối tháng 12 năm ngoái, còn lại 2 gói thầu ở giai đoạn “nước rút”, theo kế hoạch sẽ hoàn thành vào tháng 10 năm nay.
Qua thời gian theo dõi, công nghệ đê giảm sóng tại Tiền Giang bước đầu đã phát huy rất hiệu quả. Điển hình như khu vực cồn Cống, bãi biển Tân Thành và dự án này, qua một thời gian, tuyến đê giảm sóng đã gây bồi, tạo bãi, từng bước khôi phục đai rừng.
Những khu vực dự án hoàn thành đã góp phần phục hồi hệ sinh thái rừng. Ảnh: Minh Đảm.
Ông Trần Công Danh - Chủ tịch UBND xã Phú Tân cho biết, đối với cồn Ngang, trước đây là khu vực bãi bồi. Qua nhiều năm, biến đổi khí hậu đã ảnh hưởng rất lớn đối với người dân xã Phú Tân, đặc biệt là ở ấp cồn Cống. Sạt lở đã lấy đi hơn 150ha đất của hơn 20 hộ dân.
“Theo đề nghị của địa phương, theo nhu cầu của người dân, tỉnh Tiền Giang đã đầu tư tuyến bờ đê để giảm sóng, tạo điều kiện phát triển kinh tế cho người dân khu vực này. Hiện nay bờ đê đã được đầu tư và rất hiệu quả”, ông Danh đánh giá.
Đê giảm sóng, gây bồi rất phù hợp đối với công tác phòng chống xói lở khu vực ven biển, cửa sông, nhất là tái tạo bãi bồi để trồng rừng. Mô hình này đã ứng dụng thành công tại tỉnh Tiền Giang và một số tỉnh ven biển vùng ĐBSCL.
Công trình nhà làm việc Đồn Biên phòng được bảo vệ trong đê rỗng. Ảnh: Minh Đảm.
“Đây là công nghệ mới của Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam ứng dụng tại Tiền Giang, qua thời gian đánh giá, đo đạc tại một số công trình, chúng tôi thấy tốc độ bồi lắng rất tốt”, ông Lê Xuân Tú khẳng định.
Ông Lê Xuân Tú, cán bộ Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam chia sẻ, đối với khu vực cồn Ngang, đơn vị đã có nghiên cứu cấp vùng, đưa ra kết cấu cho phù hợp để giảm sóng và cho nước, cát xuyên ra để gây bồi, cây vùng ngập mặn có thể sinh sôi được. Ở khu vực có sóng lớn sẽ dùng những cấu kiện có trọng lượng lớn hơn.
Điều đáng ghi nhận, do ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc hoạt động mạnh, sóng to gió lớn nên quá trình thi công dự án này, nhà thầu gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên với sự nỗ lực cao, đơn vị thi công đã tranh thủ khi thời tiết thích hợp đã đẩy nhanh tiến độ công trình với chất lượng cao, đảm bảo đúng thiết kế.
Sau khi hoàn thành dự án, Ban Quản lý dự án sẽ tiếp tục kiến nghị trung ương, tỉnh quan tâm đầu tư đoạn nối giữa cồn Cống và cồn Ngang dài khoảng 3,5km, với tổng mức đầu tư khoảng 150 tỷ đồng để khép kín khu vực sạt lở của cồn Ngang.
Đơn vị thi công đang tập trung nhân - vật lực đẩy nhanh tiến độ thi công công trình. Ảnh: Minh Đảm.
Ông Nguyễn Đàm Thanh Tuyến, Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Tiền Giang cho biết: “Sau khi chúng tôi đầu tư được đoạn tuyến này thì toàn bộ hệ thống cồn Ngang sẽ được khép kín, đảm bảo bao phủ”.
Toàn dự án có chiều dài 6,8km, gồm 4 gói thầu. Trong đó, gói thầu đoạn K3+775 ÷ K6+000 và đoạn K0+000 ÷ K2+100 đã hoàn thành vào cuối tháng 12/2023. Gói thầu đoạn K2+100÷ K3+775 khối lượng thi công hiện đạt khoảng trên 95%. Đơn vị thi công đang tập trung hoàn thành để nghiệm thu đưa vào sử dụng trong tháng 7/2024 đúng như hợp đồng đã ký.
Riêng gói thầu thi công xây dựng đoạn từ điểm đầu của Dự án đến kênh Khe Luông Sâu hiện khối lượng thực hiện đạt khoảng 67%. Đơn vị thi công đang tập trung nhân lực và thiết bị để triển khai thi công. Thời gian hoàn thành gói thầu này là cuối tháng 10/2024. Tuy nhiên, các nhà thầu đang phấn đấu đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trong tháng 7/2024.
Đê giảm sóng, gây bồi tại cồn Ngang, huyện Tân Phú Đông, tỉnh Tiền Giang ngoài phòng, chống sạt lở và giảm nhẹ thiên tai, còn giúp tạo bãi bồi, phục hồi diện tích rừng phòng hộ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, nhất là du lịch sinh thái bền vững hạ lưu sông Tiền cũng như nhằm xây dựng cơ sở hạ tầng bảo vệ an ninh biên giới biển ở nơi đầu sóng ngọn gió.
