Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến cho rằng các tỉnh phía Bắc cần đảm bảo nguồn cung ứng nông sản để sẵn sàng đáp ứng phần thiếu hụt cho miền Nam. Ảnh: Đức Minh.
Nguồn cung ổn định
Ngày 10/8, Thứ trưởng, Tổ trưởng Tổ công tác 3430 Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến chủ trì cuộc họp giữa thành viên Tổ công tác cùng các doanh nghiệp, hiệp hội ngành nghề của chế biến, thủy sản, chăn nuôi và trồng trọt.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến thông báo, nông nghiệp là một trong số ít ngành hàng có xuất siêu trong 7 tháng đầu năm 2021, với con số ước tính là 3,9 tỷ USD. Nhờ hai Tổ công tác hoạt động tích cực, liên tục, Bộ NN-PTNT đã có nhiều phương án ứng biến linh hoạt trước tình hình phức tạp của dịch bệnh, đồng thời đảm bảo mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu từ 43 đến 44 tỷ USD trong năm 2021.
“Bộ NN-PTNT đã nghiên cứu nhiều kịch bản về địa điểm, thời gian và sản lượng cung ứng nông sản. Quan điểm của Bộ là luôn đồng hành với các địa phương đến cả sau khi dịch bệnh được kiểm soát”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết.
Một trong những chủ trương của Tổ công tác 3430 và Bộ NN-PTNT trong giai đoạn hiện tại, là tổ chức sản xuất cho 21 tỉnh, thành phố phía Bắc để đủ khả năng đáp ứng được phần thiếu hụt lương thực, thực phẩm cho các tỉnh miền Nam giãn cách xã hội từ hồi giữa tháng 7/2021.
Quyết tâm của Bộ NN-PTNT đến từ lượng cung nông lâm thủy sản dồi dào trong 7 tháng đầu năm. Theo báo cáo của ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản, Tổ phó Tổ công tác 3430, cả nước đã gieo cấy được 1.949,7 nghìn ha lúa hè thu, tăng 0,7% so với cùng kỳ, sản lượng ước đạt 2,5 triệu tấn. Hiện các trà lúa đã cấy vụ mùa và vụ thu đông đều phát triển tốt. Diện tích rau, đậu cả nước đạt 863,7 nghìn ha, tăng 1,3%.
Về chăn nuôi, đàn gia súc tiếp tục được phục hồi và phát triển ổn định. Ví dụ: đàn bò tăng 2,3%, đàn lợn tăng 6,1%, đàn gia cầm tăng 4,8%. Tính đến ngày 20/7, cả nước không có ổ dịch tai xanh trên lợn.
Về thủy sản, lũy kế 7 tháng đầu năm 2021, tổng sản lượng ước đạt 4.900,1 nghìn tấn, tăng 2,2% so với cùng kỳ. Riêng sản lượng tôm đạt 516 nghìn tấn, tăng 9% so với cùng kỳ, trong đó, tôm thẻ chân trắng tăng 13,4%.
Bất chấp dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương trên cả nước, các doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX) nằm trong chuỗi giá trị sản xuất nông nghiệp lớn đã không bị đứt gãy. Tiêu biểu có Công ty Cổ phần Thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao (Doveco). Đại diện Doveco cho biết, công ty hiện duy trì chế biến từ 400 đến 500 tấn nguyên liệu một ngày, tạo ra 150-180 tấn thành phẩm. Ngoài sản phẩm dứa truyền thống, công ty còn thu mua xoài, ngô ngọt Sơn La, măng Yên Bái, và chanh leo Gia Lai để đa dạng hóa thành phẩm.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến (thứ 2 từ trái sang) cùng lãnh đạo ngành nông nghiệp Ninh Bình thăm vùng nguyên liệu dứa của DOVECO tại tỉnh Ninh Bình. Ảnh: Bảo Thắng.
Ngoài Doveco, Công ty Cổ phần Tập đoàn Dabaco Việt Nam cũng đảm bảo được nguồn cung dồi dào. Ông Nguyễn Như So, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cho biết, mỗi ngày công ty xuất ra hơn 3.000 con lợn, đảm bảo giá lợn hơi tại các địa phương dao động quanh mức 55.000 đồng/kg.
Ngoài ra, Dabaco còn cung ứng ra thị trường 800.000 quả trứng/ngày, và liên tục sản xuất 3 ca để đảm bảo lượng dầu ăn ra thị trường. Kinh nghiệm của Dabaco, là sớm tiêm vacxin Covid-19 cho người lao động, thực hiện phương án “3 tại chỗ”, và chủ động khoanh vùng nguy cơ ở khâu vận chuyển. Công ty cũng chủ động mở nhiều điểm bán hơn so với trước dịch và giãn cách nhân công tại nhà máy.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đánh giá cao nỗ lực của những doanh nghiệp như Doveco, Dabaco, và nhấn mạnh, nhờ đảm bảo được sản lượng lớn, các doanh nghiệp này đã duy trì được sản xuất và đi đầu trong việc bình ổn giá thị trường. “Mong các doanh nghiệp năng công suất hết mức có thể, để phòng tình huống nguồn cung phía Nam giảm trong 2 tháng tới”, Thứ trưởng nhận định.
Những khó khăn
Ngoài điểm sáng ở các chuỗi giá trị lớn, ngành nông nghiệp vẫn còn khó khăn. Ông Nguyễn Xuân Dương, thành viên Hội Chăn nuôi Việt Nam cho rằng, dịch Covid-19 ảnh hưởng lớn đến các cơ sở không nằm trong chuỗi giá trị. Những cơ sở này dễ bị đứt gãy chuỗi sản xuất và bị phụ thuộc vào đối tượng thu gom.
Ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Gia cầm Việt Nam nêu khó khăn trong việc kiểm dịch giống. Ông đề nghị, giảm chi phí kiểm dịch cho những cơ sở đã đạt chứng chỉ an toàn dịch bệnh, đồng thời linh hoạt các phương án cho doanh nghiệp được duy trì sản xuất.
Với những doanh nghiệp nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu thủy sản, khó khăn trong đợt dịch đẩy chi phí sản xuất lên cao, nhưng giá bán lại đi xuống.
Ông Lê Việt, đại diện HTX Sản xuất và Thương mại Xuyên Việt cho biết, giá cá rô phi của HTX hiện thấp hơn giá sản xuất từ 3.000 - 5.000 đồng/kg. Trong bối cảnh, giá thức ăn chăn nuôi tăng, chi phí lưu thông tăng, HTX lại chưa có nhà máy chế biến sâu ở ngoài miền Bắc, sản lượng cá xuất ra giảm. Chẳng hạn, với đầu mối là chợ cá Yên Sở, hiện HTX Xuyên Việt chỉ còn cung ứng 3-5 tấn/ ngày, thay vì 10-15 tấn trước đây.
Cùng chung quan điểm, Công ty Thủy sản Lenger Việt Nam nói, chi phí để sản xuất “3 tại chỗ” quá cao. Bên cạnh đó, chi phí xét nghiệm Covid-19 hàng ngày, trang bị quần áo bảo hộ cho công nhân trong nhà máy, có thể tiêu tốn tới gần 10 triệu đồng/ người/ ngày.
Ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) nhấn mạnh, yêu cầu tiêm vacxin là cấp thiết nhất cho các doanh nghiệp lúc này. Theo ông Nam, lực lượng lao động trực tiếp ở các cơ sở nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu thủy sản nằm trong đối tượng có thứ tự ưu tiên thấp của Bộ Y tế. Do đó, doanh nghiệp khó có thể đẩy mạnh tiêm vacxin trên diện rộng.
“Chúng ta nên nghiên cứu quy tắc y tế tại chỗ, giống một số nước trên thế giới. Ngoài ưu tiên số một về phòng, chống dịch bệnh, ngành nông nghiệp cũng cần những giải pháp căn cơ phục hồi sản xuất. Chẳng hạn, giảm giá điện, các ưu đãi về bảo hiểm xã hội hay kinh phí công đoàn”, ông Nam chia sẻ.
Lắng nghe ý kiến của các doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng, Thứ trưởng Bộ NN-PTNT Phùng Đức Tiến khẳng định, các tỉnh phía Bắc phòng, chống dịch Covid-19 tương đối tốt. Do đó, nhiệm vụ của Tổ công tác 3430 cũng như các địa phương không chỉ dừng ở đây.
"Chúng ta đều biết, rằng các tỉnh phía Nam đang bị ảnh hưởng bởi Covid-19 nặng nề. Bên cạnh thúc đẩy tái sản xuất sau khi kiểm soát dịch bệnh, ngành nông nghiệp còn phải tính toán đến một lượng dự trữ, không những phục vụ nội tiêu tại chỗ, mà còn sẵn sàng đưa vào phía Nam. Đây là yêu cầu cấp thiết, giúp điều tiết được cung cầu và bình ổn giá", Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nói.
Thứ trưởng chỉ đạo các đơn vị trực thuộc Bộ NN-PTNT, Sở NN-PTNT các tỉnh, thành phố và đề nghị UBND các cấp giải quyết triệt để các vấn đề về lưu thông, kho bãi và thu hoạch. Trong đó, thu hoạch lúa hè thu ở đồng bằng sông Cửu Long là nhiệm vụ cần ưu tiên, với chủ trương "xanh nhà hơn già đồng".
Trên cơ sở, xây dựng nền nông nghiệp Việt Nam trở thành trụ đỡ, là nền tảng cho nền kinh tế, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đề nghị sự chủ động, sáng tạo của các cơ sở, các địa phương. Ông nhận xét: "Thực tế cho thấy, những chuỗi giá trị lớn chịu ít tác động hơn trước những biến động của thị trường và xã hội. Do đó, chúng ta cần tập trung củng cố, mở rộng các chuỗi".
Với riêng các đơn vị của Bộ NN-PTNT, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu ngành trồng trọt, ngành bảo vệ thực vật theo dõi sát tình hình thời tiết khí tượng, thủy văn để chỉ đạo thời vụ, cơ cấu cây trồng phù hợp. Với chăn nuôi, thú y, thủy sản, các ngành này cần tập trung hỗ trợ địa phương phát triển sản xuất, khôi phục đàn gia súc, gia cầm và nuôi trồng thủy sản sau dịch bệnh, triển khai các mô hình chăn nuôi an toàn sinh học trên các đối tượng vật nuôi, nhất là đối với lợn, phát triển nuôi trồng các đối tượng chủ lực.
