Ngày 11 tháng Giêng hàng năm là thời điểm người dân làng An Định (Yên Nghĩa, Hà Đông) tổ chức lễ lấy đỏ để cầu may. Đỏ ở đây là may mắn, là ngọn lửa được rước từ sân đình về mỗi gia đình, dâng lên bàn thờ gia tiên để xin bình an, may mắn cho năm mới.

Từ chiều 11 tháng Giêng, những vật dụng dùng trong lễ lấy đỏ đã được bà con cùng nhau chuẩn bị, bày biện ngăn nắp tại đình làng và thay nhau trông coi, chờ đến giờ làm lễ. Thời gian bắt đầu làm lễ thường sau 20h và toàn bộ lễ lấy đỏ kéo dài trong khoảng hơn 1 giờ đồng hồ.

Vàng mã được người dân và khách thập phương cúng tế được chuẩn bị trong gian giữa của đình làng. Sau khi tế lễ, vàng mã này sẽ được đem hóa và là nguồn lửa may mắn để bà con châm hương, rước lửa về nhà.

Trước giờ làm lễ, các vị cao niên trong làng theo phân công sẽ bắt đầu đánh trống, khua chiêng để báo hiệu cho người dân trong làng biết mà di chuyển về đình. Những tiếng trống, chiêng kéo dài trong khoảng 30 phút, lúc thưa, lúc mau, như thúc giục bà con nhanh chân về đình.

Nếu như vàng mã sẽ được đốt để chia lửa thì hương và nến được nhà đình chia cho bà con, du khách đến dự lễ lấy đỏ, người dân không cần chuẩn bị trước vẫn có công cụ để đưa lửa may mắn về nhà.

Sau khi thực hiện nghi thức tế lễ, vàng mã sẽ được vận chuyển từ nhà đình ra phía sân bên ngoài. Cụ Nguyễn Bá Toàn, chủ tế đình làng An Định cho biết, lễ lấy đỏ là tục lệ lâu đời của làng, vừa là để cầu may mắn, bình an, vừa là cách để người làng bày tỏ mong muốn một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu.

Sau khi vàng mã được chuyển hết ra sân, gỡ hét túi bóng bọc ngoài, các vị cao niên trong làng sẽ thực hiện nghi thức châm lửa, hóa vàng. Từ những đốm nhỏ ban đầu, ngọn lửa nhanh chóng bùng lên khi bén vào khối vàng mã khổng lồ, trở thành nguồn may mắn cho cả làng An Định.

Sau khi ngọn lửa bùng lên và cháy ổn định, người dân trong làng sẽ bắt đầu đưa các nén hương được chuẩn bị trước để châm lửa lấy đỏ. Theo quan niệm, ai mang lửa về nhà mình càng sớm thì sẽ được càng nhiều nhiều may mắn.

Vì thế, mọi người đều cố gắng lấy bó hương to, giữ ngọn lửa lớn trên đường về, tránh để bị tắt. Người ở gần thì đi bộ, người ở xa thì đi xe đạp, xa hơn nữa thì xe máy, ai cũng muốn đưa lửa đỏ từ đình về nhà nhanh nhất có thể.

Anh Quản Trọng Hà, người mới chuyển về làng An Định được 2 năm nhưng cũng đã tham gia lễ lấy đỏ của làng được 2 lần. Theo anh Hà, lấy đỏ là phong tục truyền thống của địa phương, "nhập gia tùy tục" nên gia đình anh cũng tham gia rước lửa từ đình về nhà để mong một năm may mắn, an lành.

Nét khác biệt của lấy đỏ là ai cũng muốn xin lộc nhưng không hề xảy ra chuyện tranh giành như ở nhiều lễ hội khác. Mọi người thường vun lửa cho nhau, người ở trong sẽ đưa lửa cho người ở ngoài, người lấy xong rồi vẫn quay lại đình, vun lửa, giữ lửa cho người đến sau để thể hiện tình làng nghĩa xóm.

Tùng Đinh