Những năm gần đây, cây hồ tiêu được giá, đã đem lại nguồn thu nhập không nhỏ cho người nông dân trên địa bàn xã Ea M’Droh nói riêng và huyện Cư M’gar (tỉnh Đăk Lăk) nói chung. Dù việc trồng loại cây này tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng với lợi nhuận của nó đem lại nhiều nông dân đã bấp chấp khuyến cáo của địa phương liên tục mở rộng diện tích cây hồ tiêu.
Nhiều tháng nay, anh Nguyễn Văn Tuấn ở thôn Hiệp Đạt, xã Quảng Hiệp cùng các thành viên trong gia đình đang tiến hành cải tạo 6 sào đất trồng hoa màu ở buôn Cuôr để trồng tiêu.
Đây là diện tích đất được anh thuê lại từ một hộ gia đình trong buôn, với thời hạn 15 năm. Trên diện tích thuê được, anh dự kiến đưa 1.000 trụ tiêu vào trồng, đến nay sau hơn 3 tháng 80% số trụ đã được trồng. Số cây còn lại đã được anh dựng trụ, chỉ còn đào hố và xuống giống...
Vừa trồng xong một trụ tiêu, anh Tuấn bộc bạch: “Ở xã Quảng Hiệp gia đình tôi có gần 1 ha cà phê, sau xen cây tiêu vô, cả nhỏ cả lớn hiện khoảng 700 - 800 trụ, năm nay là thu được 4 năm rồi, bình quân thu được hơn 2 tấn/năm, thế là hiệu quả rồi... Thấy trồng tiêu hiệu quả tôi vào đây mua đất nhưng họ không bán thì thuê. Cây tiêu rất dễ chết, nhiều người cũng trắng tay nhưng ở nhà vẫn chưa thấy... làm nông mà cây nào hiệu quả thì mình cứ trồng...”.
Tại thôn Hợp Thành diện tích cây hồ tiêu cũng được người dân đưa vào trồng khá nhiều. Thấy các hộ khác trồng hồ tiêu thu về cả trăm triệu đồng mỗi năm, những năm gần đây ông Đăng Hiếu Kim đã liên tục đưa cây hồ tiêu vào trồng. Điều đáng nói, gia đình ông chưa trồng và chăm sóc loại cây này bao giờ. Do vậy, trong quá trình trồng và chăm sóc nhiều trụ đã bị chết phải trồng lại.
Hiện, trong 1,3ha đất canh tác của gia đình ông Kim đã đưa vào trồng hơn 1.000 trụ tiêu. Trong đó, có khoảng 700 trụ được xen trong vườn cà phê và 400 trụ được trồng độc canh. Đến nay, những trụ tiêu đều chưa cho thu hoạch, trụ được trồng lâu nhất mới chỉ hơn 2 năm, đặc biệt có gần 400 trụ mới được gia đình đưa vào trồng trong năm nay... Nói về việc liên tục đưa cây hồ tiêu vào trồng của gia đình mình, ông Đăng Hiếu Kim cũng đưa ra những lí do rất hợp lí...
“Tôi thấy trồng hồ tiêu hiệu quả rất cao, trồng khoảng 200 trụ vài năm là có xe hơi đi rồi. Cây tiêu chết rất nhiều, chết thì cứ trồng lại vẫn hơn trồng cà phê... Cũng sợ nhưng nếu không trồng thì không giàu được. Gia đình cũng mới trồng cách đây 3 năm thôi, không liều đâu vì tôi trồng xen mà chết vẫn còn cà. Đối với diện tích trồng độc canh, đất này trồng cà không được, trồng bắp nhiều năm thì lỗ nên trồng tiêu được ăn thì được không được cũng như không thôi...”.
Anh Nguyễn Văn Tuấn trồng tiêu trên diện tích thuê được ở buôn Cuôr, xã EaM’Droh
Theo Hội nông dân xã EaM’Droh, cây hồ tiêu không chỉ mới được người dân trên địa bàn xã đưa vào trồng trong năm nay mà đã xuất hiện từ những năm trước đây. Địa phương đã có khuyến cáo, bà con không nên ồ ạt đưa cây hồ tiêu vào trồng, tránh rủi do đem lại nhưng diện tích cây trồng này vẫn không ngừng tăng. Đến nay, toàn xã có khoảng 500 ha cây hồ tiêu, phần lớn đều được người dân trồng xen canh trong vườn cà phê...
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Quốc Việt - Chủ tịch Hội nông dân xã EaM’Droh cho biết: “Nguyên nhân diện tích cây tiêu tăng là do giá tiêu mấy năm gần đây khá cao, mang lại lợi nhuận lớn cao nên bà con đã đưa cây tiêu vào trồng, chủ yếu là xen canh trong vườn cà phê, thôn, buôn nào cũng có. Trong năm nay, khoảng 250 - 300ha. Chúng tôi đã có khuyến cáo bà con không nên mở rộng diện tích nhiều, thứ nhất là bệnh ở cây tiêu sẽ không kiểm soát được, thứ hai tăng nhiều quá đầu ra sẽ gặp khó khăn... Vì lợi nhuân nên bà con cứ trồng, và tăng đều hàng năm. Một số bà con nắm chưa rõ kỹ thuật trồng tiêu nên khi trồng đã bị chết và trồng lại...”.
Việc đưa cây hồ tiêu vào trồng ồ ạt của người dân trên địa bàn xã EaM’Droh hiện nay thực sự đáng báo động, thực tế tại địa phương đã có nhiều nông dân “trắng tay” do cây tiêu bị nhiễm bệnh và chết. Chính quyền địa phương, ngành nông nghiệp huyện cần định hướng rõ cơ cấu cây trồng thích hợp riêng cho từng vùng, bà con nông dân cũng cần cân nhắc kỹ trước khi đưa loại cây này vào trồng tránh hệ lụy khó lường trong thời gian tới.
