Phát biểu khai mạc Hội nghị Cấp cao đặc biệt ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết, hội nghị có ý nghĩa rất quan trọng trong bối cảnh đại dịch Covid-19 nguy hiểm đang lan tràn khắp khu vực và toàn cầu.
Tất cả các quốc gia thành viên ASEAN cũng đang nỗ lực phòng chống Covid-19, dịch bệnh tác động tiêu cực tới đời sống của mọi người dân, kinh tế - xã hội, nhất là khu vực dịch vụ vốn chiếm 30% tổng GDP của ASEAN, thách thức ổn định và an sinh xã hội.
Chính trong thời điểm u ám, khó khăn này, đã bừng sáng lên tinh thần đoàn kết của Cộng đồng ASEAN về tình đoàn kết, tương thân, tương ái, cùng kề vai vượt qua khó khăn được thể hiện qua Tuyên bố Chủ tịch ASEAN về ứng phó chung trước dịch bệnh Covid-19 (14/2/2020); tăng cường hợp tác về y tế, quốc phòng, kinh tế, du lịch; sẻ chia, hỗ trợ cung cấp nhu yếu phẩm, thiết bị y tế, hỗ trợ công dân trong dịch bệnh. Những nỗ lực của ASEAN đã mang lại kết quả đáng khích lệ, kiểm soát được dịch bệnh, số ca nhiễm trong 650 triệu người dân ASEAN chỉ khoảng 15 nghìn là thấp hơn, tăng chậm hơn nhiều so với tỉ lệ chung của thế giới.
Thủ tướng nêu rõ, kết quả bước đầu giúp chúng ta tự tin hơn, nhưng không được chủ quan mà cần đoàn kết và quyết tâm nhiều hơn nữa trong hành động trên tinh thần "Gắn kết và chủ động thích ứng". Ông cũng bày tỏ tin tưởng Hội nghị này sẽ đưa ra nhiều biện pháp thiết thực để vượt qua thử thách Covid-19, ổn định cuộc sống người dân và phát triển ổn định, bền vững.
Tại Hội nghị, các nhà lãnh đạo sẽ cùng nhau đề ra các biện pháp, sáng kiến cụ thể, thúc đẩy hơn nữa hợp tác phòng chống dịch bệnh đồng thời bảo đảm sự phát triển năng động, bền vững của khu vực về dài hạn.
Ngay khi dịch Covid-19 mới bùng phát, là Chủ tịch ASEAN 2020, Việt Nam đã chủ động, tích cực thúc đẩy đoàn kết, thống nhất và điều phối nỗ lực chung của ASEAN ứng phó với dịch bệnh.
Sau khi tham vấn với các nhà lãnh đạo ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ra Tuyên bố Chủ tịch ASEAN ngày 14/2, khẳng định quyết tâm và cam kết chính trị ở mức cao của ASEAN để kiểm soát và ngăn chặn dịch bệnh.
Hội đồng Điều phối ASEAN, gồm các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, dưới sự chủ trì của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Việt Nam Phạm Bình Minh đã tổ chức 2 phiên họp ngày 20/2 và sáng 9/4/2020 để trao đổi về các biện pháp phối hợp và hợp tác trong ASEAN cũng như với các Đối tác ứng phó dịch bệnh.
Trong kênh y tế, ngay từ khi dịch bệnh mới bùng phát, các cơ chế ứng phó dịch bệnh khẩn cấp của khu vực ASEAN và với các Đối tác Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc (ASEAN+3) đã được khởi động.