Ông Đào Quang Trịnh - Giám đốc Công ty TNHH Nông nghiệp Châu Giang (Công ty Châu Giang) tại Hải Phòng, đã có một bước ngoặt đầy ấn tượng khi chuyển đổi từ mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống sang trồng lan Hồ Điệp công nghệ cao. Với quyết tâm thay đổi tư duy và đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ, ông Trịnh đã gặt hái thành công đáng kể.
Lan Hồ Điệp ưa thích môi trường mát mẻ, với nhiệt độ lý tưởng dao động từ 15 đến 25 độ C. Nhiệt độ từ 15 đến 20 độ C thúc đẩy ngồng hoa phát triển, giúp hoa nở đúng dịp mong muốn. Trong khi đó, nhiệt độ từ 20 đến 25 độ C lý tưởng cho cây phát triển khỏe mạnh, ra nụ và bung hoa.
Thách thức lớn nhất đối với việc trồng lan ở miền Bắc là chi phí điện năng cho hệ thống điều hòa nhiệt độ trong vườn lan. Mỗi cây lan trong giai đoạn kích hoa cần đến 2 tháng, tiêu tốn khoảng 3 đến 4 nghìn đồng tiền điện. Do đó, công ty chỉ tập trung phục vụ thị trường Tết, bởi chi phí điện năng trong các tháng khác quá cao, ảnh hưởng đến lợi nhuận.
Toàn bộ quy trình sản xuất đều được áp dụng các công nghệ tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp của Israel, trang bị hệ thống điều khiển tự động trong nhà lưới, bao gồm điều hòa nhiệt độ, quạt thông gió, cảm biến nhiệt độ, hệ thống lọc nước tự động, hệ thống tưới tự động hóa... Tổng chi phí đầu tư cho mỗi ha lên đến 35 - 40 tỷ đồng.
“Chúng tôi được Sở NN-PTNT cùng Sở KHCN hỗ trợ một số vốn và chính sách, tuy nhiên, đây chỉ là động lực ban đầu. Để hoạt động hiệu quả, người trồng lan phải trường vốn, đơn cử như công ty chúng tôi, chỉ tính chi phí xây dựng trang trại trồng lan đã lên đến hơn 150 tỷ đồng”, ông Trịnh chia sẻ.
Cũng theo ông Trịnh, hiện nay, trồng lan Hồ Điệp tại Việt Nam đã đạt hiệu quả nhất định, tuy nhiên việc nuôi cấy mô vẫn còn hạn chế, chủ yếu phụ thuộc vào công nghệ từ nước ngoài. Nền nông nghiệp Việt Nam đang trên đà phát triển, nhưng việc trồng lan vẫn ở giai đoạn khởi đầu, cần thêm 5 đến 10 năm nữa để tích lũy kinh nghiệm và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Ông Trịnh cho rằng, trồng hoa lan Hồ Điệp có thể mang về nhiều tỷ đồng mỗi năm, cao hơn nhiều so với nông nghiệp truyền thống, trong tương lai người dân có thể phát triển và làm giàu. Tuy nhiên cần hỗ trợ thêm về cơ chế chính sách, các địa phương cũng cần có quy hoạch và sắp xếp trong phát triển nông nghiệp công nghệ cao, để tránh tình trạng dư thừa và khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm.
Theo Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng, vườn trồng lan Hồ Điệp tại công ty Châu Giang là một trong những mô hình được triển khai theo tinh thần của Nghị quyết số 14 về hỗ trợ phát triển nông nghiệp công nghệ cao tại Hải Phòng.
Khởi đầu với 1ha, mô hình trồng lan của ông Trịnh nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Sở NN-PTNT cùng Sở Khoa học và Công nghệ, ban đầu tập trung vào trồng dưa lưới và hoa đồng tiền. Tuy nhiên, sau quá trình nghiên cứu và thử nghiệm, ông Đào Quang Trịnh đã quyết định chuyển hướng sang trồng lan hồ điệp, khai thác tiềm năng thị trường của loại hoa này.
Trong những năm đầu tiên, Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng đã hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách cử 2 cán bộ kỹ thuật chuyên ngành trồng trọt đến trực tiếp hỗ trợ tại vườn lan, giúp ông Trịnh vững bước trên con đường sản xuất hoa lan hồ điệp.
Với tinh thần nỗ lực không ngừng, mô hình trồng lan trong nhà lưới của công ty Châu Giang đã được mở rộng từ 2ha lên 3ha như hiện nay. Công ty áp dụng các công nghệ tiên tiến trong sản xuất nông nghiệp của Israel, trang bị hệ thống điều khiển tự động trong nhà lưới, bao gồm điều hòa nhiệt độ, quạt thông gió, cảm biến nhiệt độ, hệ thống lọc nước tự động, hệ thống tưới tự động hóa...
Hiện nay, công ty Châu Giang đang sở hữu 600 nghìn cây lan, trong đó 50% là cây giống và 50% là hoa lan thương phẩm. Các cây lan thương phẩm đang trong giai đoạn ra hoa hoặc kích hoa, với 80 màu sắc đa dạng.
Một phần cây giống được giữ lại để kích thích ra hoa, phục vụ nhu cầu thị trường dịp Tết Nguyên đán. Những bông hoa lan Hồ Điệp rực rỡ, với giá bán từ 90.000 - 120.000 đồng/cây, được bày bán theo hai hình thức cây rời hoặc cây trồng trong chậu, đáp ứng mọi nhu cầu của khách hàng.
Những năm qua, Công ty Châu Giang và nhiều doanh nghiệp khác ở Hải Phòng được hỗ trợ của Nhà nước trong quá trình phát triển mô hình trồng lan công nghệ cao. Mô hình trồng hoa lan Hồ Điệp công nghệ cao của công ty Châu Giang được đánh giá có hiệu quả kinh tế cao và có thể nhân rộng ở Hải Phòng và nhiều nơi trong cả nước. Sự thành công của mô hình này đã điển hình cho sự vận dụng linh hoạt sự hỗ trợ của Nhà nước, sự sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám đầu tư lớn của doanh nghiệp.
Công ty Châu Giang sử dụng nguồn nguyên liệu nhập khẩu chất lượng cao từ Trung Quốc và Đài Loan. Cây giống được nhập về dưới dạng mô, được chăm sóc trong môi trường khép kín, sau đó được nhân giống và cung cấp cho các vườn lan tại Đà Lạt, Thanh Hóa, Lai Châu, Lào Cai... với giá dao động từ 30.000 - 80.000 đồng/cây, tùy vào độ tuổi, màu sắc và số lượng.