Lê Ký Thương khép lại cuộc đời tài hoa

Tuy Hòa - Thứ Sáu, 14/02/2025 , 18:13 (GMT+7)

Lê Ký Thương, họa sĩ kiêm thi sĩ nổi tiếng, sau một thời gian đau ốm đã trút hơi thở cuối cùng lúc 9h50’ ngày 14/2 tại TP.HCM, hưởng thọ 80 tuổi.

Họa sĩ - thi sĩ Lê Ký Thương (1946 - 2025).

Lê Ký Thương là tên tuổi quen thuộc trong giới nghệ thuật Việt Nam. Ông sinh năm 1946 tại Nha Trang và thành danh từ thời đôi mươi ở cả hai lĩnh vực mỹ thuật và văn chương. Ngoài ra, Lê Ký Thương còn là dịch giả với những cuốn sách gần gũi công chúng như “Nàng tiên cá” của Selma Lagerlöf, “Một nỗi đau riêng” của Kenzaburo Oe, hoặc “Tchékhov – cuộc đời và tác phẩm” của Sophie Laffitte.

Đi vào con đường nghệ thuật, Lê Ký Thương làm thơ song song vẽ tranh. Tập thơ đầu tay của Lê Ký Thương có tên gọi “Bếp lửa còn thơm mùi bã mía” in năm 1974, trình bày sự bức bối đô thị miền Nam giữa những ngày tháng ngột ngạt “phải tự đào trong lòng một hố sâu, nói vào đó những lời chân thật”.

Bằng thi ca, Lê Ký Thương đã nói lên nỗi ám ảnh mất mát chiến tranh, từ day dứt cá nhân “Tôi thấy tôi nằm trong băng ca/Tôi thấy băng ca nằm trong nhà xác/Tôi thấy nhà xác nằm cạnh bãi tha ma/Nơi đó bạn bè tôi vừa đến ngụ hôm qua” đến sẻ chia cộng đồng “Em bật khóc làm chi/Khi trước mặt chúng ta/Những em bé áo quần tơ xác mướp, vớt vát từng miếng cơm thừa canh cặn/Em còn nhớ không, nhớ không/Hình ảnh những bác nông dân/Bị liệt vào thành phần tình nghi chờ thanh lọc/Bị giam giữa vòng kẽm gai/Trùng trục phơi nắng giữa đồng/Bên cạnh đàn bò thong dong gặm cỏ”.

Bức tranh "Nhớ mẹ" của Lê Ký Thương.

Trong những gương mặt văn nghệ sĩ Nam Trung bộ, Lê Ký Thương có giọng điệu riêng. Ông trình bày thái độ rõ ràng và quyết liệt. Với niềm tự hào “Mẹ nuôi con bằng sữa chín con rồng/Pha nước sông Hồng bất tận/và Mẹ gom lá Trường Sơn/ấp ủ đàn con”, ông chọn con đường chung của một thế hệ trưởng thành khi non sông gian nan “Tôi hợp cùng mọi người đấu tranh/giành lại những gì chúng ta đã mất/lời nói/nụ cười/câu thơ/trang sách/miếng cơm mặn mà hương vị Việt Nam/Những đoạn đường bị cấm ngặt lưu thông/Những tấc đất của núi rừng bị chiếm”.

Năm 1991, Lê Ký Thương đưa gia đình rời thành phố biển vào TP.HCM sinh sống. Có được môi trường thuận lợi, Lê Ký Thương thỏa sức viết và vẽ, với sự hỗ trợ của người vợ tảo tần: “Anh đã chọn con đường gian khổ/Đâu bằng em chọn anh san sẻ cuộc đời/Những đêm trắng, trắng trang giấy trắng/Anh hiểu rằng: Em can đảm lắm, em ơi”.

Họa sĩ Lê Ký Thương có hơn 10 cuộc triển lãm cá nhân. Tranh Lê Ký Thương được nhiều nhà sưu tập trong nước và quốc tế ưa chuộng. Sau tuổi bảy mươi, với tâm trạng “Mở mắt xuống biển/Ngắm sóng bạc đầu/Thấy cành khô mục/Nghĩ về mai sau”, Lê Ký Thương chủ yếu vẽ tranh mang màu sắc thiền định và làm thơ thiếu nhi.

Bức tranh "Thiền định" của Lê Ký Thương.

Tập thơ thiếu nhi “Góp nắng cho cây” của Lê Ký Thương do Nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành khiến công chúng bất ngờ vì một tâm hồn trong trẻo. Lê Ký Thương thổ lộ, ông làm thơ cho cháu mình. Thế nhưng, thơ ông không mang bất kỳ sự răn dạy nào mà thể hiện vẻ đẹp thánh thiện. Đây là chân dung một cô bé điệu đàng “Hạt cườm làm xâu chuỗi/Hoa bưởi làm bông tai/Cổ quàng khăn của mẹ/Dép của bà - mang ké/Bé soi gương làm duyên/Hai má lúm đồng tiền/Ửng hồng tia nắng sớm”. Đây là một trò chơi trẻ em: “Biển thì rộng mênh mông/Dang tay ôm không xuể/Bé đào chiếc hố con/Nhốt biển cho đỡ nhớ”.

Không giả vờ ngây ngô, Lê Ký Thương dùng chính sự vô tư để viết thơ thiếu nhi: “Tờ lịch đứng dựa tường/Suốt một tuần ngày đen/Chỉ có một ngày đỏ/Bố dắt em dạo phố/Mẹ cho em ăn kem/Em không thích ngày đen/Chỉ thích toàn ngày đỏ/Nhưng bố bảo như thế/Thì ai làm ra kem/Còn phố thì đóng cửa”.

Tập thơ viết cho thiếu nhi của Lê Ký Thương.

Sau một thời gian đau ốm, trái tim nghệ sĩ của Lê Ký Thương đã ngừng đập. Một cuộc đời tài hoa đã khép lại, nhưng chắc chắn nhiều người vẫn nhớ đến ông, nhớ những ngày ông đã đắm say “Tôi tích lũy nỗi buồn nhiều hơn niềm vui/Bây giờ yêu em để thêm giàu có/Thế giới này mai sau không còn ai đau khổ/Tôi sẽ thành triệu phú của tình yêu”.

Tuy Hòa
Tin khác
Nhà thơ Lê Giang ở tuổi 95 tâm sự bạc đầu nhớ má
Nhà thơ Lê Giang ở tuổi 95 tâm sự bạc đầu nhớ má

Nhà thơ Lê Giang ở tuổi 95 ra mắt cuốn sách mới có tên gọi 'Bạc đầu nhớ má' ghi lại kỷ niệm về những vùng đất đi qua, những con người tương phùng.

Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư lắng nghe tiếng gọi chân trời
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư lắng nghe tiếng gọi chân trời

Nhà văn Nguyễn Ngọc Tư vừa ra mắt cuốn sách ‘Tiếng gọi chân trời’ viết về những cuộc đi về nhân gian, qua góc nhìn đa cảm của một phụ nữ.

Phi công Hồ Duy Hùng trong miền hồi ức ‘gãy cánh điệp viên’
Phi công Hồ Duy Hùng trong miền hồi ức ‘gãy cánh điệp viên’

Phi công Hồ Duy Hùng từng gây chấn động dư luận quốc tế với vụ cướp trực thăng của Không quân Việt Nam Cộng hòa, vừa xuất bản tự truyện ‘Gãy cánh điệp viên’.

Trí tuệ nhân tạo sẽ mở ra mô hình giáo dục siêu việt?
Trí tuệ nhân tạo sẽ mở ra mô hình giáo dục siêu việt?

Trí tuệ nhân tạo đang làm cả thế giới phải tư duy lại tương lai, và không phải ngẫu nhiên khi có người đã hình dung mô hình trường lớp với những giáo sư robot.

Biểu tượng thờ cúng của người Việt qua góc nhìn học giả Pháp
Biểu tượng thờ cúng của người Việt qua góc nhìn học giả Pháp

Biểu tượng thờ cúng của người Việt rất đa dạng và ẩn chứa nhiều ý nghĩa tâm linh, được học giả Pháp Gustave Dumoutier biên soạn thành cuốn sách công phu.

Thành hoàng Đông La qua diễn ca bái tụng của hậu sinh
Thành hoàng Đông La qua diễn ca bái tụng của hậu sinh

Thành hoàng làng Đông La ở Thanh Miện, Hải Dương trở thành biểu tượng văn hóa và lịch sử trong diễn ca ‘Ngọc phả thành hoàng’ của nhà thơ Nguyễn Ngọc Thu.

Phan Thị Vàng Anh kể chuyện cuộc đời lắm nỗi trớ trêu
Phan Thị Vàng Anh kể chuyện cuộc đời lắm nỗi trớ trêu

Phan Thị Vàng Anh sau nhiều năm vắng bóng trên văn đàn, đã tái ngộ công chúng bằng tập truyện ngắn có cái tên lắt léo ‘Chuyện nhà Tí (và chuyện nhiều nhà khác)’.

Nhà thơ Phạm Trung Tín góp bao trải nghiệm thành câu vô thường
Nhà thơ Phạm Trung Tín góp bao trải nghiệm thành câu vô thường

Nhà thơ Phạm Trung Tín đánh dấu hành trình bước vào tuổi thất thập cổ lai hy bằng cuốn sách 'Con chữ tấm lòng' ghi lại những kỷ niệm đường văn và bạn văn.

Ký ức biệt động Sài Gòn trong câu chuyện kết nối thế hệ
Ký ức biệt động Sài Gòn trong câu chuyện kết nối thế hệ

Ký ức biệt động Sài Gòn từng được đưa lên màn ảnh, bây giờ lại tái hiện trong truyện dài ‘Nụ hôn dưới vòm cây’ của tác giả Nguyễn Khắc Cường.

Châu Thành không chỉ một địa danh phổ biến miền Tây Nam bộ
Châu Thành không chỉ một địa danh phổ biến miền Tây Nam bộ

Châu Thành được đặt tên cho vùng đất nằm cạnh tỉnh lỵ, áp dụng hầu hết miền Tây Nam bộ, như một thói quen ngày xưa, như một kỷ niệm hôm nay.

Hồ Chí Minh và vẻ đẹp vĩ nhân luôn tin ở con người
Hồ Chí Minh và vẻ đẹp vĩ nhân luôn tin ở con người

‘Hồ Chí Minh - Người tin ở con người’ là tuyển thơ của tác giả Hải Như, được ấn hành nhân kỷ niệm 95 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam.