Quá trình đánh giá tải lượng chất thải trong nuôi trồng thủy sản trên biển giúp đưa ra những giải pháp kỹ thuật, quản lý để nuôi trồng thủy sản biển bền vững.
Hiện nay, hoạt động nuôi thủy sản bằng lồng bè trên biển phát sinh một lượng chất thải, điều này đã làm suy giảm chất lượng môi trường vùng nuôi biển ở các vùng vịnh kín gió, nhưng cho đến nay vẫn chưa có nhiều thông tin lượng hoá cho hoạt động này.
Trước thực trạng trên, nhằm xây dựng cơ sở khoa học, thu thập dữ liệu về nguồn ô nhiễm, lượng chất thải từ hoạt động nuôi trồng thủy sản trên biển tại khu vực Nam Trung bộ, từ đó đề xuất giải pháp quản lý, Bộ NN-PTNT giao Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III chủ trì thực hiện nhiệm vụ này từ năm 2023-2025.
Phỏng vấn: Bà VÕ THỊ NGỌC TRÂM, Phó Giám đốc Trung tâm quan trắc môi trường và bệnh thủy sản miền Trung (thuộc Viện III)
Để đánh giá lượng thải từ hoạt động nuôi trên biển thì chúng tôi tiến hành tính toán hai lượng thải đặc trưng đó là một lượng thải hòa tan từ lượng ni tơ và phốt pho hòa tan trong nước và thứ hai chúng tôi tính toán được lượng thải rắn cụ thể từ cá biển thải ra qua phân, cũng như thu thập lượng thức ăn dư, định kỳ để có thể tính toán được tổng lượng thải, thải vào trong một đơn vị thời gian nhất định và trên một khối lượng cá nhất định.
Cá chẽm, tôm hùm, hàu là những đối tượng được Viện III thực hiện để xác định tải lượng chất thải khi nuôi lồng trên biển. Mô hình được triển khai theo dõi gồm 2 giai đoạn gồm: (1) giai đoạn ương cá giống và (2) giai đoạn nuôi thương phẩm trong bể composite để đánh giá tải lượng chất thải ở từng giai đoạn nuôi.
Mỗi giai đoạn được bố trí các nghiệm thức (mỗi nghiệm thức được lặp lại 3 lần) gồm: nuôi theo kiểu truyền thống, cho ăn bằng thức ăn tươi, là các loài cá tạp; nuôi theo kiểu công nghiệp, cho ăn bằng thức ăn công nghiệp hiện có trên thị trường; và một nghiệm thức gồm 3 bể không thả cá chẽm trong bể để làm đối chứng.
Phỏng vấn: Ông VÕ VĂN NHA, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Nuôi trồng thủy sản III
Việc chúng ta tính toán được nguồn thải và lượng chất thải trong hoạt động nuôi trồng thủy sản biển ở từng đối tượng như vậy sẽ giúp chúng ta giải quyết các bài toán.
Chúng ta giải quyết được cái trên một đơn vị diện tích cũng có thể cho chúng ta biết lượng thải từ hoạt động nuôi trồng thủy sản là bao nhiêu, từ đó chúng ta sẽ đưa ra mức độ nuôi, tức là kể cả mật độ lồng và mật độ các cá thể nuôi như thể nào để đảm bảo cho sự phát triển bền vững mà nó không ảnh hưởng đến việc phá vỡ sự quá tải của môi trường.
Việc đánh giá nguồn thải và lượng chất thải trong nuôi trồng thủy sản trên biển với các đối tượng nuôi khác nhau được cho là giải pháp cần thiết và quan trọng, để làm căn cứ xác định mật độ nuôi, mật độ lồng nuôi phù hợp nhằm tránh quá sức tải môi trường vùng nuôi. Từ đó, đề xuất giải pháp kỹ thuật, giải pháp quản lý phục vụ nuôi trồng thủy sản biển bền vững.
Phương Chi - Kim Sơ
