Cứ mỗi dịp đến ngày vía Thần Tài - Mùng 10 tháng Giêng là con đường Tân Kỳ - Tân Quý (quận Tân Phú, TP.HCM) lại đông đúc, nhộn nhịp hơn mọi ngày; khói bay nghi ngút, mùi cá nướng thơm phưng phức. Nơi đây, tập hợp hơn 20 hộ gia đình làm nghề kinh doanh cá lóc nướng từ nhiều năm qua. 

Từ lâu, cá lóc nướng đã trở thành món ăn dân dã quen thuộc của người Nam Bộ. Trong mâm cúng ngày vía Thần Tài của nhiều gia đình không thể thiếu món cá lóc nướng nhằm cầu mua may bán đắt, công việc làm ăn hanh thông, thuận lợi trong năm mới.

Là một trong những người bán cá lóc nướng lâu năm tại con đường Tân Kỳ - Tân Quý, ông Nguyễn Trung (chủ lò cá lóc nướng mía Trung) cho biết, ngày thường thì ông chỉ cần 3-4 người phục vụ, nhưng dịp này, ông đã huy động hơn 30 người thân trong gia đình để làm các công đoạn như sơ chế cá, nướng cá, pha mắm, nhặt rau... chuẩn bị phục vụ người tiêu dùng trong ngày vía Thần Tài. 

Ông Trung cho biết, khoảng 5 tấn cá lóc, tương đương gần 4.000 con (1-2kg/con) được nhập từ chợ đầu mối Bình Điền (quận 8) để chế biến món cá lóc nướng mía. Ban đầu cá lóc đưa về sẽ được cho vào các thùng đá để cho cá "hồi" lại, sau đó sẽ được sơ chế, móc mật, vệ sinh sạch sẽ và xiên que mía (thân cây mía được làm sạch - PV) vào bụng cá và đưa đi ướp muối, sau đó nướng trên bếp than.

Mỗi mẻ cá sẽ nướng 10 con trong vòng 35-40 phút tùy vào độ to nhỏ của lửa cũng như độ lớn nhỏ của con cá. Riêng gia đình ông Trung bố trí khoảng 8 bếp luôn đỏ lửa suốt đêm để hoàn thành 5 tấn cá nướng "tung" ra phục vụ người dân dâng cúng Thần Tài.

"Hàng ngày gia đình tôi cũng bán cá lóc nhưng chỉ tầm khoảng 300 con. Chỉ có dịp ngày vía Thần Tài là người dân mua nhiều về dâng cúng nên năm nào cũng phục vụ tầm 3.000-4.000 con, mỗi năm đều tăng. Đêm qua mọi người đều phải thức xuyên đêm để nướng cá, vào sẵn nước chấm, rau, chuẩn bị sẵn để hôm nay chỉ việc mang cá ra bán phục vụ người dân. Những năm trước chỉ bán tới tầm trưa là hết sạch cá. Một năm mới có một lần nướng cá lóc "mệt nghỉ" như thế đó chị", ông Trung khoe.

Công đoạn nướng cá là công đoạn mất nhiều thời gian nhất, đòi hỏi người nướng cá phải chú ý để cạo vảy, để cá không bị cháy đen mà chín đều, vàng đẹp; tiếp đó là công đoạn pha nước chấm, phần nước chấm quyết định món cá có ngon hay không nên được người bán chuẩn bị rất kỹ với công thức riêng. 

Hàng ngàn con cá lóc sau khi nướng xong được xếp gọn gàng trên kệ, sẵn sàng bán phục vụ người dân ngày vía Thần Tài.

Gần đó, gia đình ông Lê Văn Thọ (chủ lò cá lóc nướng Cục Bụi) cũng huy động thêm 30 người, tất bật luôn chân luôn tay với hơn 5 tấn cá lóc đã được nướng xong từ đêm qua. "Năm nay tôi chuẩn bị nhiều hơn năm trước khoảng 1.000 con, tổng cộng gần 5 tấn cá. Những năm trước, chúng tôi bán đến khoảng 3 giờ chiều là hết sạch. Sức mua năm nay sẽ mạnh hơn năm ngoái. Ngay từ sáng sớm đã có người đến chờ sẵn để mua rồi, đến giờ thì đông lắm", ông Thọ cho hay.

Theo ông Thọ, nhiều năm trở lại đây, người dân có xu hướng chọn món cá lóc để dâng cúng Thần Tài, sau đó cũng là để gia đình bạn bè, thưởng thức. "Một năm chúng tôi mới có một ngày làm ăn bằng mấy tháng đi làm công. Nghề này không có gì khó, ai biết nướng cá cũng có thể bán. Hiện không chỉ ở con đường này mà nhiều chợ, nhiều nơi cũng có bán cá lóc nướng. Nó đã trở thành món ăn quen thuộc, dân dã của người Sài Gòn cũng như khách thập phương, kể cả du khách từ nơi khác đến cũng thích. Chiều chiều chúng tôi vẫn có du khách đến ngồi ăn", ông Thọ chia sẻ.

Trong những ngày này, cá lóc nướng có giá từ 150.000 đến 250.000 đồng/con tùy vào trọng lượng của con cá. Mỗi con sẽ được bán kèm với rau thơm, nước chấm, bún để ăn kèm. 

Nguyễn Thủy