Những con đường bê tông ở huyện Văn Yên được mở rộng để nâng cao tiêu chí về giao thông. Ảnh: Thanh Tiến.
Yên Bái là tỉnh thuộc khu vực miền núi phía Bắc với cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp, những bản làng mộc mạc, đang trải qua một cuộc “thay da đổi thịt” nhờ chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM). Khởi động từ năm 2010, với sự quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, công cuộc xây dựng NTM đã và đang góp phần làm thay đổi diện mạo của những vùng đất khó khăn, tạo ra động lực phát triển kinh tế, xã hội bền vững.
Tỉnh Yên Bái có hơn 80% dân số sống ở khu vực nông thôn, việc xây dựng NTM không chỉ đơn thuần là phát triển cơ sở hạ tầng mà còn là nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân và cộng đồng. Xây dựng NTM từ lúc là yêu cầu đã trở thành nhu cầu cấp thiết với nhiều làng, xã. Chính vì vậy, mỗi bước đi trong hành trình này đều có sự tham gia tích cực của người dân, từ việc chung tay hiến đất, hiến của, hiến công làm đường giao thông và xây dựng cơ sở hạ tầng đến việc chính trang nhà ở, vệ sinh môi trường và xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp kiểu mới.
Bộ mặt nông thôn ở nhiều làng quê đã thay đổi rõ rệt nhờ chương trình xây dựng NTM. Ảnh: Thanh Tiến.
Mục tiêu xây dựng NTM ở Yên Bái gắn liền với chủ trương của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020 – 2025 về phát triển theo hướng “Xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc”. Đến nay, tỉnh Yên Bái có 110/150 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 73%. Riêng trong năm 2024, tỉnh Yên Bái đã công nhận 4 xã đạt chuẩn NTM.
Ông Hoàng Hữu Độ, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Yên Bái cho biết, đến nay toàn tỉnh có 4 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn nông thôn mới gồm huyện Trấn Yên, thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ và huyện Yên Bình. Ngoài ra, có 37 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, 11 xã đạt NTM kiểu mẫu.
Với sự quyết tâm cao độ của cả hệ thống chính trị, công cuộc xây dựng NTM đã được thể hiện ở diện mạo nông thôn các địa phương có sự thay đổi tích cực, toàn diện, văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện. Hệ thống chính trị được củng cố, tăng cường, dân chủ ở cơ sở được phát huy, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, vai trò làm chủ và vị thế của người dân ngày càng được nâng cao trong việc thực hiện xây dựng NTM.
Văn Yên sẽ là đơn vị cấp huyện thứ 5 ở Yên Bái hoàn thành các tiêu chí huyện NTM trong năm 2024. Ảnh: Thanh Tiến.
Dự kiến hết năm 2024, tỉnh Yên Bái phấn đấu công nhận thêm 7 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 7 xã đạt nâng cao, 4 xã kiểu mẫu và phấn đấu huyện Văn Yên đạt huyện NTM.
Trong năm 2025 phấn đấu có thêm 8 xã đạt chuẩn NTM, 5 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 3 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu.
Yên Bái là một tỉnh miền núi, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn; kết cấu cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ; thu nhập của người dân còn thấp; trong khi nguồn lực đầu tư để xây dựng nông thôn mới rất lớn, cộng với khả năng đối ứng của ngân sách địa phương và nguồn đóng góp của nhân dân hạn chế nên gặp nhiều khó khăn trong tổ chức thực hiện Chương trình.
Đời sống của người dân vùng nông thôn được nâng cao, nhà cửa khang trang kiên cố. Ảnh: Thanh Tiến.
Giai đoạn 2024-2025, tỉnh Yên Bái còn lại 44 xã chưa đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 42 xã đặc biệt khó khăn khu vực III thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định 861/QĐ-TTg. Do vậy, thực hiện chương trình xây dựng NTM trên địa bàn tỉnh trong những năm tiếp theo sẽ gặp rất nhiều khó khăn vì các xã đều có xuất phát điểm thấp, tỷ lệ hộ nghèo cao, thu nhập bình quân đầu người thấp...
Sản xuất nông nghiệp mặc dù đã chuyển biến tích cực nhưng nhìn chung vẫn chưa hình thành được vùng sản xuất hàng hóa tập trung, quy mô lớn; các chuỗi giá trị sản xuất còn lỏng lẻo, thiếu bền vững nên đã ảnh hưởng nhất định đến thu nhập của người dân. Nhiều địa phương đã xác định được sản phẩm chủ lực để tập trung phát triển nhưng thiếu sự tham gia của doanh nghiệp, HTX dẫn đến khó tiêu thụ sản phẩm hoặc mất giá.
Ông Hoàng Hữu Độ, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Yên Bái thăm mô hình trồng nấm hương ở huyện Mù Cang Chải. Ảnh: Thanh Tiến.
Do ảnh hưởng của bão số 3 và biến đổi khí hậu đã gây thiệt hại rất lớn về người, tài sản của nhà nước và nhân dân, có tác động đến cuộc sống, sinh hoạt, sản xuất của người dân. Bên cạnh đó, nhu cầu vốn để thực hiện Chương trình NTM là rất lớn, trong khi nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương để thực hiện chương trình hằng năm còn hạn chế; nguồn thu từ ngân sách địa phương thấp và phải cân đối, lồng ghép thực hiện nhiều nhiệm vụ cấp bách thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh Yên Bái.
Để kịp thời tháo gỡ các khó khăn, UBND tỉnh Yên Bái đề nghị Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ban, ngành Trung ương tiếp tục quan tâm, chỉ đạo để các tỉnh nói chung và tỉnh Yên Bái nói riêng triển khai thực hiện đảm bảo các mục tiêu giai đoạn 2021-2025 của chương trình Mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM.
Song song với đó, tỉnh Yên Bái sẽ tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính trị và người dân để khơi dậy được tiềm năng, lợi thế của địa phương trong phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo an ninh trật tự... phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025.
