Ngày 26/2, ông Nguyễn Đức Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Điều VN (Vinacas) khẳng định: “Nhiều DN điều đang mua điều tươi với giá rất cao, nếu chế biến để bán ngay sẽ lỗ, còn nếu lưu kho đợi giá lên mới bán thì không khác gì… đánh bạc!”. Liệu ngành điều có đang tái diễn như năm 2012: Mua quá cao, nhưng bán quá thấp do thị trường tụt dốc không phanh, thua lỗ hàng loạt?
LO SỢ KỊCH BẢN CŨ
Tại Hội nghị thu mua điều niên vụ 2013 diễn ra hôm qua (26/2) tại TP.HCM, ông Lê Quang Luyến - Chủ tịch công ty Quốc An (TX Phước Long, Bình Phước) cho biết: Ngày 25/2 công ty ông mua điều tươi với giá rất cao, lên tới 23.500 đồng/kg. “Nhiều người hỏi tôi, giá điều hiện nay do doanh nghiệp, nông dân hay mấy lò chẻ nhỏ quyết? Tôi khẳng định rằng do mấy lò chẻ nhỏ khuynh đảo, chứ người nông dân không được hưởng giá bán này”. Ông Luyến nhận định, hiện thời tiết không thuận lợi, khô hạn gay gắt, nếu tháng 3 không có cơn mưa nào thì mùa vụ sẽ kết thúc sớm. Vì thế giá điều tươi có thể tăng thêm, nhập kho phải 27.000 đồng/kg. “Với mức giá rất cao này, nếu một số doanh nghiệp XK không chấm dứt việc chào giá quá thấp (phá giá), gây nhiễu loạn như đã xảy ra năm 2012, thì kịch bản thua lỗ có thể tái diễn”.
Tương tự, ông Nguyễn Đức Thanh - Chủ tịch Hiệp hội Điều VN (Vinacas) cho biết: Năm 2012, một trong những khó khăn lớn là ngay từ đầu vụ nhiều doanh nghiệp mua hết nguyên liệu trong dân giá cao, nhưng sau đó giá XK giảm mạnh, các doanh nghiệp trữ hàng không xoay chuyển được nên bị thua lỗ. Sang vụ năm 2013, hiện giá điều thô cả trong và ngoài nước đang rất cao, nếu doanh nghiệp nào mua vào nhiều thì không khác gì “đánh bạc”, bán ngay sẽ lỗ, còn nếu đợi đến tháng 3, tháng 4 chờ giá lên mới bán thì “hên xui”, chưa biết thế nào.
Ông Thanh cũng khẳng định, CLB G20 ngành điều vừa họp cũng nhận định, việc triển khai thu mua nguyên liệu điều năm nay khác các năm trước: Vinacas không điều hành giá mua, giá bán vì làm thế không hiệu quả. Giá mua, bán là quyền của doanh nghiệp tự quyết, Vinacas chỉ tập trung cung cấp thông tin thị trường, mùa vụ tại các vùng trọng điểm trên thế giới. “Tuy nhiên, chúng tôi khuyến cáo các doanh nghiệp cũng nên vì quyền lợi chung, cân nhắc mua thế nào cho hợp lý và cùng chào bán giá tốt để toàn ngành hưởng lợi”. Vị này nêu ví dụ năm 2012 vừa qua, một số DN đưa ra giá bán thấp hơn giá chung tới 20 - 30 cent, khiến toàn ngành bị ảnh hưởng, dẫn đến thua lỗ hàng loạt. “Vì thế, muốn kịch bản cũ không tái diễn thì vấn đề giá chào bán quá chênh lệch, gây bất lợi cần phải khắc phục ngay. Các doanh nghiệp phải cùng liên kết để có giá tương đối thống nhất, ổn định thị trường trong năm 2013” - ông Thanh nói.
CẢNH GIÁC ĐIỀU THÔ NHẬP KHẨU
Theo Vinacas, mùa vụ điều năm nay chưa rõ ràng, tuần tới Vinacas sẽ tổ chức 1 đoàn đi khảo sát 3 vùng điều trọng điểm và đưa ra báo cáo chính thức. Tuy nhiên, nhiều thông tin ban đầu nhận định vụ điều năm nay không thuận, bị mất mùa. Ông Tạ Quang Nguyên - Giám đốc Cty Hoàng Sơn 1 (Bình Phước) cho biết: Hàng năm, chúng ta luôn vướng vào “bẫy” mất mùa, nhưng rõ ràng năm nay VN mất mùa thật. Ngày 25/2 chúng tôi đi huyện Bù Đăng, Bình Phước khảo sát, thấy chất lượng hạt tốt, nhưng mùa vụ sẽ kết thúc sớm vào cuối tháng 3 vì lứa trái thứ 3 bị thất do thời tiết khô hạn. Cùng nhận định, ông Phạm Ngọc Khiêm - đại diện Cty Donafood Đồng Nai nói: “Trước Tết, chúng tôi có đi khảo sát ở Bình Phước, Đồng Nai, Tây Ninh thì thấy, năm nay đầu vụ phát triển tốt, nhưng thời gian gần đây thời tiết khô hạn nhiều nên chắc chắn ảnh hưởng đến năng suất cây điều”. Ngoài ra, khảo sát của Vinacas tại Campuchia cũng cho thấy, mùa vụ điều năm nay kết thúc sớm do khô hạn.
Đặc biệt, Chủ tịch Vinacas cảnh báo: Các DN khi nhập khẩu điều châu Phi (chiếm trên dưới 40% tổng sản lượng chế biến hàng năm của VN) phải hết sức tỉnh táo, kiểm soát chặt chất lượng do điều cũ từ năm trước của họ còn nhiều nên có thể xảy ra tình trạng trộn điều cũ vào đánh lừa người mua. “Năm ngoái, công ty của tôi cũng bị một lô hàng điều trộn rất lớn, lỗ tới mười mấy nghìn đồng một ký, lại mất uy tín với khách hàng. Vì thế, năm nay chúng ta phải rất thận trọng trong ký hợp đồng nhập khẩu, có phương pháp kiểm tra và các điều kiện kèm theo chặt chẽ” - ông Thanh nói.
Nhận định về thị trường thời gian tới, ông Nguyễn Văn Chiểu - Phó Chủ tịch Vinacas cho biết: Từ sau Tết đến nay, các DN thành viên Vinacas ký được gần 300 container điều XK giao xa với giá tốt, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái. Các năm trước, những nhà chiên rang điều quốc tế trữ nhiều hàng, nhưng năm nay lượng trữ giảm mạnh. Vì thế, dự báo các nhà bán buôn sẽ tập trung mua điều nhân với số lượng lớn vào cuối tháng 3, đầu tháng 4 để phục vụ bán ra cho dịp nghỉ hè. Nhiều doanh nghiệp cũng kỳ vọng, với tình hình sản lượng điều không tăng, trong khi nhu cầu nhân điều sắp tới cao, sẽ giúp giá điều XK của VN đi theo chiều hướng có lợi.
TRUNG QUỐC CẢNH BÁO ĐIỀU NHÂN XK CỦA VIỆT NAM Vinacas cho biết, Hội Công Thương huyện Điện Bạch, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc vừa đưa ra cảnh báo: Thời gian gần đây, một số nhà XK điều của Việt Nam do e ngại độ ẩm ngoài trời cao trong quá trình vận chuyển có thể thẩm thấu vào hàng hóa và phát sinh sâu mọt, nên vẫn tiếp tục bỏ gói giấy thuốc khử trùng và hạt chống ẩm vào bao bì thùng thiếc hạt điều XK vào Trung Quốc. Người mua Trung Quốc cảnh báo nếu sự việc này không được khắc phục thì sẽ dẫn tới nguy cơ hạt điều Việt Nam bị cấm nhập khẩu vào thị trường Trung Quốc. Vì thế, Vinacas đề nghị doanh nghiệp quan tâm xử lý độ ẩm hàng hóa đúng quy cách trước khi đóng gói; đồng thời không bỏ gói giấy thuốc khử trùng và hạt chống ẩm vào bao bì thùng thiếc hạt điều XK vào thị trường Trung Quốc.
