Bãi tập kết than của Công ty PTS gây ô nhiễm môi trường. Ảnh: Võ Dũng.
Quây lưới quanh nhà vì bụi
Theo phản ánh của người dân, một bãi sang tải, tập kết than nằm ở đầu khe nước, ngay sát QL15D, đối diện với Trường tiểu học và Trung học cơ sở A Ngo thuộc địa bàn thôn A Đeng hoạt động từ vài năm nay. Mỗi ngày có hàng trăm chiếc xe tải trọng lớn vận chuyển than ra vào bãi tập kết than này khiến bụi bay mù trời, gây ô nhiễm tiếng ồn. Nước từ bãi tập kết than chảy tràn ra đường, chảy xuống khe nước rồi đổ ra suối A La trước khi nhập vào thượng nguồn sông Đakrông.
Ông Võ Văn Hiếu, người dân thôn A Đeng cho biết, cao điểm, bãi than hoạt động cả ngày. Vì bụi quá nhiều, nhiều hộ dân sống gần bãi than phải quây lưới đen kín nhà. Tuy nhiên, bụi vẫn bay vào nhà, bám vào chén bát và các vật dụng gia đình. Những ngày con nghỉ học, ông Hiếu phải gửi các cháu đi ở nhờ nhà người thân vì sợ bụi than ảnh hưởng đến sức khỏe.
Người dân thôn A Đeng quây lưới đen kín nhà chống bụi. Ảnh: Võ Dũng.
“Trước đây, nguồn nước sinh hoạt của nhiều hộ dân thôn A Đeng lấy suối A La. Nhưng từ khi bãi than này hoạt động đến nay, nước suối không thể dùng được nữa phải dùng nước giếng khoan nhưng nhiễm phèn và vôi. Người dân đã nhiều lần phản ánh nhưng tình hình ô nhiễm môi trường không giảm. Mới nhất, các hộ dân đã viết đơn tố cáo hành vi gây ô nhiễm môi trường gửi UBND xã A Ngo” – ông Hiếu cho hay.
Theo tìm hiểu của phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam, bãi tập kết than trên là của Công ty Cổ phần Logistics PTS Việt Nam (Công ty PTS) có trụ sở tại thành phố Đông Hà, tỉnh Quảng Trị. Thời điểm phóng viên có mặt, hoạt động vận chuyển than ra vào bãi vẫn diễn ra bình thường. Nước than chảy tràn ra lề đường tạo ra những vũng sình lầy. Than đọng thành từng đám dày dưới con mương dẫn nước ven đường dẫn xuống miệng cống của khe nước rồi chảy ra suối A La.
Lưới che mặt trước bãi than đã hỏng nhưng công ty PTS không gia cố. Ảnh: Võ Dũng.
Người dân ở đây cho hay, sau nhiều lần phản ánh, Công ty PTS đã quây lưới đen xung quanh bãi tập kết than để hạn chế phát tán bụi. Tuy nhiên, chỉ được 1 thời gian, lưới che bị hỏng, công ty cũng không gia cố lại, bụi vẫn phát tán khiến cuộc sống người dân hết sức ngột ngạt.
Bãi tập kết than của Công ty PTS chỉ cách ngôi nhà của ông Hồ Văn Hòa chừng 3 chục bước chân. Cũng như nhiều hộ dân thôn A Đeng, thời gian gần đây, vì bụi quá nhiều, vợ chồng ông Hòa phải mua lưới đen, dựng cột rồi vây lưới kín mít ngôi nhà. Mỗi ngày, vợ chồng ông Hòa quét và lau nhà 3-4 lần nhưng bụi vẫn bay vào, bám vào nền, các vật dụng và chén bát. Cuộc sống của các nhân khẩu trong gia đình ông trở nên bức bí.
“Ôi! Bụi lắm! Tưới nước nhưng ngày nào họ làm cũng bụi bặm, ồn ào. Một ngày lau nhà 3 lần vẫn bụi. Đuổi đi, đừng cho họ làm ở đây”, ông Hòa bức xúc.
Bùn than đọng lại dày đặc đầu trên các tuyến mương chảy ra suối A La. Ảnh: Võ Dũng.
Nhà bà Nguyễn Thị Hồng nằm gần đối diện với bãi tập kết than của Công ty PTS. Kể từ khi bãi tập kết than này đi vào hoạt động, cuộc sống trong gia đình bà trở nên mệt mỏi. Đây là khu vực trường học, khu dân cư nên bà Hồng rất lo lắng cho sức khỏe của người dân.
“Từ khi đổ than đến giờ, bụi bám vào các vật dụng trong nhà. Chỗ ngủ, chỗ ăn toàn dính bụi than. Người dân mong muốn bãi than chuyển đi chỗ khác, không thể chịu được, mệt mỏi lắm! Trẻ con cũng nhiều, cạnh đây lại có trường học nên người dân rất lo lắng. Chính quyền phải làm sao để giúp dân”, bà Hồng cầu cứu.
Một thôn có 3 bãi tập kết than, dân làm sao sống nổi
Theo tìm hiểu của Báo Nông nghiệp Việt Nam, từ bãi tập kết than của Công ty PTS, đi ngược QL 15D chỉ vài km về phía Cửa khẩu Quốc tế La Lay, thuộc địa bàn thôn A Đeng hiện có 3 bãi tập kết than. Trong đó, bãi tập kết than của Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoành Sơn hiện nay gần như không hoạt động. Một bãi tập kết than của Công ty TNHH Nam Tiến (Công ty Nam Tiến) hiện đang tiến hành san gạt mặt bằng. Đơn vị này cũng đồng thời vận chuyển đất, tập kết than ra vào bãi gây ô nhiễm khiến một đoạn QL 15D ô nhiễm môi trường không khí, sình lầy ra tận đường, phương tiện giao thông đi lại khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông.
Bãi than của Công ty PTS gần trường học Tiểu học và THCS A Ngo. Ảnh: Võ Dũng.
Dù bãi tập kết than của Công ty Nam Tiến vừa mới đi vào hoạt động nhưng mới đây người dân cũng đã phản ánh về tình trạng ô nhiễm môi trường. Sau khi nhận phản ánh của người dân, ngày 6/7/2023, UBND xã A Ngo đã thành lập đoàn kiểm tra tình hình và yêu cầu đơn vị này tạm dừng hoạt động, vận chuyển hết số than đang còn trên bãi; hoàn thiện các hồ sơ thủ tục, trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt trước khi đi vào hoạt động chính thức.
Tuy nhiên, ngày 23/8, khi phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam có mặt, hoạt động san gạt mặt bằng và vận chuyển than tại bãi tập kết than này vẫn diễn ra bình thường. Đất san gạt mặt bằng được đơn vị này đổ ngay cạnh QL 15D. Tình trạng ô nhiễm môi trường vẫn không được cải thiện. Bãi than nằm ở vị trí trên cao, đầu khe nước dẫn ra suối A La gây nguy cơ ô nhiễm nguồn nước mặt.
Thực tế ô nhiễm ở các bãi tập kết than là vậy, chính quyền xã A Ngo đã kiểm tra để khắc phục nhưng ngày 18/7, UBND tỉnh Quảng Trị có văn bản chấp thuận để Công ty Nam Tiến nghiên cứu kháo sát, lập dự án đầu tư xây dựng Kho bãi tập kết hàng hoá tại thôn A Đeng.
Hoạt động san gạt mặt bằng, vận chuyển than ra vào bãi than của Công ty Nam Tiến khiến QL 15D sình lầy. Ảnh: Võ Dũng.
Để giúp đơn vị này đẩy nhanh tiến độ thi công bãi tập kết và đi vào hoạt động, ngày 2/8/2023, ông Hà Sỹ Đồng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị có công văn gửi các cơ quan ban ngành và UBND huyện Đakrông. Công văn này cho phép Công ty Nam Tiến tiến hành cùng lúc các thủ tục pháp lý đảm bảo tuân thủ theo quy định đồng thời được mở bãi tập kết sang hạ tải hàng hóa tạm thời tại vị trí đang nghiên cứu, khảo sát lập dự án đầu tư xây dựng kho bãi tập kết.
Công văn của UBND tỉnh Quảng Trị cũng yêu cầu Công ty Nam Tiến chấp hành nghiêm túc công tác đảm bảo an toàn giao thông, bảo vệ môi trường và an ninh trật tự tại bãi tập kết sang tải tạm thời. Tuy nhiên, thực tế tại bãi tập kết than này, ô nhiễm môi trường vẫn xẩy ra, người dân vẫn bất an lo lắng.
Xe ra vào bãi tập kết than của Công ty Nam Tiến gây ô nhiễm môi trường khiến người dân bức xúc. Ảnh: Võ Dũng.
Ông Hồ Tất Huấn, Chủ tịch UBND xã A Ngo cho biết, các bãi tập kết than trên địa bàn gây ô nhiễm bụi, chưa có phương án xử lý môi trường nước triệt để. Bụi than dù đã được hạn chế nhưng vẫn gây tâm lý hoang mang cho người dân. Mặc dù Công ty PTS đã chấp nhận hỗ trợ người dân tiền để mua nước đóng bình về sử dụng nhưng về lâu dài, nếu các bãi than này vẫn hoạt động ở vị trí hiện tại thì cần có những giải pháp căn cơ.
Vì vậy, UBD xã A Ngo đã đề nghị các doanh nghiệp khẩn trương thực hiện các biện pháp để bảo vệ môi trường không khí và xây dựng hệ thống thu gom nước từ bãi than.
Cuối năm 2022, Công ty CP Tập đoàn Hoành Sơn và Công ty PTS xây dựng bãi tập kết than trái phép tại thôn A Đeng, UBND tỉnh Quảng Trị đã đồng ý để hai đơn vị này tiếp tục hoạt động và hoàn thiện các hồ sơ pháp lý bổ sung. Đối với Công ty Nam Tiến, UBND tỉnh Quảng Trị đồng ý để đơn vị này vừa khảo sát, nghiên cứu xây dựng vừa đi vào hoạt động. Các bãi tập kết than đều nằm ở ở gần khu vực dân cư, trường học, vị trí đầu nguồn nước và cao hơn mặt đường quốc lộ; chưa tuân thủ đầy đủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường khiến cuộc sống của người dân rơi vào tình cảnh bí bách.
