Từ ý tưởng lúc nửa đêm đến một Chương trình nhân văn cao cả

Ý tưởng lúc nửa đêm

Mở đầu bài phát biểu tại Lễ phát động trực tuyến Chương trình “Sóng và máy tính cho em” tối ngày 12/9, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT) Nguyễn Mạnh Hùng đã nhắc đến những cuộc gọi vào lúc nửa đêm của Thủ tướng.

"Thủ tướng Phạm Minh Chính thường có cuộc gọi cho các Bộ trưởng vào lúc nửa đêm, rất có thể là vì đến lúc đó Thủ tướng mới có thời gian cho các ý tưởng mới. Cách đây 5 ngày, vào lúc 0 giờ 15 phút ngày 7/9/2021, Thủ tướng nói với tôi về ý tưởng của Chương trình 'Sóng và máy tính cho em', vừa là học trực tuyến vừa là xây dựng xã hội số", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng kể lại.

9h sáng cùng ngày, Văn phòng Chính phủ đã ra thông báo ý kiến của Thủ tướng về việc giao cho Bộ TT-TT xây dựng Chương trình "Sóng và máy tính cho em".

Đây là một Chương trình rất lớn liên quan đến hàng chục triệu học sinh, cần đến sự hỗ trợ giá trị hàng chục ngàn tỷ đồng của rất nhiều doanh nghiệp, tổ chức và người dân. Nhưng do tính nhân văn của Chương trình nên chỉ trong vòng chưa đến 5 ngày đã ghi nhận những đóng góp đầu tiên lên tới 1 triệu máy tính cho các em học sinh.

"Những gì đúng và động đến trái tim thì luôn đi xa và đi nhanh! Một lời hiệu triệu là cả triệu người theo!", lãnh đạo Bộ TT-TT bày tỏ.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, "Sóng và máy tính cho em" cũng là dịp để chuyển đổi số cho tất cả các hộ gia đình, qua đó xây dựng một xã hội số. Ở vùng quê, vùng sâu vùng xa, chính các em học sinh sẽ giúp cha mẹ lên môi trường số, mua bán trên các sàn thương mại điện tử, tư vấn khám chữa bệnh từ xa, thực hiện dịch vụ công trực tuyến, nhận tiền, chuyển tiền qua chiếc điện thoại...

Hiện nay, Việt Nam còn đến 2.000 điểm lõm sóng đều ở những nơi khó khăn và tồn tại trong nhiều năm nay. Theo đó, Bộ TT-TT đang chỉ đạo các nhà mạng chỉ trong tháng 9 này, tại các địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội, các em phải học trực tuyến thì sẽ không còn điểm lõm sóng Internet. Và đến hết năm 2021, trên toàn quốc sẽ không còn điểm lõm sóng.

Ngoài ra, việc học trực tuyến tiêu tốn rất nhiều băng thông và sẽ là một chi phí không nhỏ cho các hộ gia đình nghèo. Giá cước viễn thông phù hợp sẽ là yếu tố quan trọng. Trước mắt, từ nay đến hết năm 2021, các nhà mạng đã thống nhất miễn phí cước viễn thông di động học trực tuyến cho các máy tính thuộc Chương trình "Sóng và máy tính cho em".

Sóng và máy tính cho em: Giải pháp tình thế phù hợp

Phát biểu tại Lễ phát động, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Chính phủ hiện nay là sớm đưa cuộc sống trở lại bình thường theo phương án thích ứng an toàn với dịch bệnh, trong đó có mục tiêu từng bước mở cửa an toàn trường học.

Thủ tướng cũng bày tỏ sự đồng cảm với các em học sinh khi dịch bệnh Covid-19 đã lấy đi ý nghĩa của tuổi thơ các em vì không được cắp sách đến trường hàng ngày, không được nghe tiếng trống trường, không được gặp gỡ, giao lưu với bạn bè, thầy cô… Nhiều nơi, các em phải học trực tuyến suốt gần 2 năm qua.

Thậm chí, nhiều gia đình khó khăn, các em còn thiệt thòi hơn các bạn cùng trang lứa vì không có máy tính để học trực tuyến, nhiều nơi mạng chập chờn hoặc không có kết nối sóng.

"Tôi được biết, để thực hiện được chủ trương 'tạm dừng đến trường nhưng không dừng học', nhiều cháu ở miền núi, vùng sâu, vùng xa còn mang sách vở, dựng lán trên đỉnh đồi để có sóng học. Nhiều gia đình không có điều kiện mua máy tính cho con nên các cháu cũng không học trực tuyến được, thua thiệt, tủi thân với bạn bè", Thủ tướng chia sẻ.

Từ thực tế đó, đối với việc dạy và học trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, Thủ tướng cho rằng cần đánh giá tác động về nhiều mặt để có phương án giải quyết từng vấn đề căn cơ trước mắt và lâu dài.

Một trong những vấn đề nảy sinh khi tổ chức dạy, học trực tuyến tại những địa phương bị ảnh hưởng dịch bệnh là thiếu thiết bị học và thiếu sóng. Điều này có thể dẫn đến hệ quả thiếu công bằng trong tiếp cận giáo dục, ảnh hưởng tới chất lượng dạy và học.

Theo người đứng đầu Chính phủ, sóng và máy tính là phương thức học tập mới, mang tính tình thế nhưng phù hợp trong điều kiện giãn cách và tăng cường giãn cách xã hội để các em học sinh, nhất là các em ở vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, hộ khó khăn có điều kiện học tập, bình đẳng trong tiếp cận kiến thức.

"Tuy nhiên, đây là phương thức học tập mới đòi hỏi các nhà giáo dục, cơ sở giáo dục, chuyên gia tâm lý, thầy cô giáo, các em học sinh phải điều chỉnh phương pháp giảng dạy và học. Nhất là các thầy cô phải điều chỉnh nội dung, giáo trình, thời lượng và khối lượng kiến thức phù hợp để các cháu tiếp thu một cách tốt nhất, đặc biệt đối với các cháu bước vào lớp 1 và cuối các cấp học", Thủ tướng lưu ý.

Ngoài việc hỗ trợ cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn ở các vùng dịch thiết bị học trực tuyến, Thủ tướng đánh giá Chương trình “Sóng và máy tính cho em” sẽ góp phần để Việt Nam tiến tới phủ sóng Internet ở những vùng còn chưa có sóng và nâng cao chất lượng sóng nhằm thực hiện mục tiêu ứng dụng, phát triển khoa học trong giáo dục, nâng cao dân trí, mở mang tri thức xã hội, số hóa việc học tập, góp phần phát triển kinh tế số, xã hội số.