Về miền chiếu cói Ngan Dừa
Chủ Nhật 18/04/2021 , 07:39 (GMT+7)Là vùng đất thuận lợi cho cây lác, nguồn nguyên liệu chính giúp người dân ở Thị trấn Ngan Dừa (huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu) phát triển nghề dệt chiếu từ bao đời nay.
Nằm trong địa phận thuộc dòng chảy của con sông Hậu, Ngan Dừa là vùng trũng bị nhiễm phèn - điều kiện rất thuận lợi cho việc trồng cây lác, nguồn nguyên liệu giúp người dân làm chiếu chủ và cũng tiết kiệm được chi phí khi làm chiếu.
Cây lác (còn gọi là cói) được vận chuyển về Ngan Dừa từ khắp các nơi trong vùng. Đây là loại cây thân thảo, mềm, xốp, mọc hoang nơi đầm lầy hoặc trồng trên ruộng chua phèn.
Ấn tượng đầu tiên khi đến làng nghề dệt chiếu truyền thống Ngan Dừa là hai bên đường phơi toàn là lác và cả những chiếc chiếu mới tinh còn thơm mùi. Toàn thị trấn có khoảng 15 dòng tộc với hàng trăm hộ chuyên sống bằng nghề làm chiếu, trong đó tập trung nhiều nhất là ở ấp Thống Nhất.
Vào làng nghề dệt chiếu truyền thống Ngan Dừa, ấn tượng đầu tiên là hai bên đường phơi toàn là lác.
Những bó lác nguyên liệu sử dụng để dệt chiếu…
… sau khi được đem phơi khô, sợi lác được chẻ làm hai, phơi một nắng rồi nhuộm phẩm bốn màu: đỏ, xanh, vàng, tím. Sự khéo léo của người thợ là phối kết những sợi cói đã nhuộm để dệt nên hình hoa lá và những chữ Nho (thường là Phước, Lộc, Thọ) trên tấm chiếu.
Để làm ra một chiếc chiếu Ngan Dừa, cần phải trải qua nhiều công đoạn với sự tỉ mẩn và miệt mài của người thợ. Đầu tiên là chẻ lác, công đoạn đòi hỏi sự khéo léo vì cọng lác yếu và mềm nên rất khó chẻ nhỏ ra làm nhiều sợi. Nhưng chỉ với một cây dao nhỏ, qua tay người thợ, một cọng lác sẽ nhanh chóng được chẻ làm 5-6 sợi đều tăm tắp.
Bàn tay khéo léo của người phụ nữ ở làng nghề dệt chiếu truyền thống Ngan Dừa đang khéo léo phối hợp chuồi từng sợi lác vào chiếc go rồi dập xuống nhịp nhàng.
Chị Nguyễn Thị Tám, 46 tuổi, ngụ tại ấp Thống Nhất, thị trấn Ngan Dừa thoăn thoắt chuồi, sắp xếp từng sợi lác theo từng màu vào go khi dệt chiếu.
Công đoạn dệt thường cần 2 người phối hợp với nhau nhịp nhàng và hình ảnh những người phụ nữ tỉ mẩn chuồi từng cọng lác mỏng manh, tiếng go dập cọc cạch đi dọc cái thị trấn vùng sâu của tỉnh Bạc Liêu này.
Lác nguyên liệu sau được đem phơi khô, rồi tùy nhu cầu chiếu trắng hay chiếu màu mà người thợ nhuộm cho phù hợp. Cuối cùng, công đoạn quan trọng nhất là công đoạn dệt, thường phải có 2 người phối hợp với nhau: Một người chuồi, sắp xếp từng sợi lác theo từng màu vào go, người kia thì thoăn thoắt dập, úp, ngửa thân go rồi xoay trái, xoay phải bẻ bìa để khít từng sợi lác. Theo nhiều thợ dệt chiếu lâu năm, do thổ nhưỡng đất và nước tại Ngan Dừa trong lành nên cọng lác chẻ ra luôn trắng ngần, đẹp mắt, chiếu Ngan Dừa nhờ đó càng trở nên bền, đẹp.
Dệt xong, chiếu được “tém” bốn biên chiếu bằng vải điều, gọi là may biên. Lại phơi thêm vài nắng nữa cho chiếu khô ráo, thơm tho trước khi chào bán.
Nghề dệt chiếu Ngan Dừa hiện đang phát triển khá mạnh khi toàn thị trấn có khoảng 15 dòng tộc với hàng trăm hộ chuyên sống bằng nghề làm chiếu, trong đó tập trung nhiều nhất ở ấp Thống Nhất.
Bình quân mỗi người ở Ngan Dừa trong một ngày có thể dệt được 4 đến 5 đôi chiếu chợ (chiếu hàng) hoặc 2 đôi chiếu đặt (đặt riêng theo yêu cầu, có chất lượng tốt, dày dặn và kín kẽ hơn). Tuy nhiên, khó và kỳ công nhất là dệt chiếu bông có chữ “Trăm năm hạnh phúc”, “Vu quy” hay chữ “Song hỷ” dành cho các cặp vợ chồng mới cưới khi phải mất 2, 3 ngày mới dệt được một đôi.
Hiện tượng 'tre khuy' hiếm thấy tại Côn Đảo
Bà Rịa - Vũng Tàu Tại Vịnh Đầm Tre (huyện Côn Đảo), hiện tượng tre khuy đã diễn ra được khoảng 2 năm nay và là dịp hiếm thấy, 'trăm năm một lần'.
Khu bảo tồn hệ sinh thái tre đầu tiên tại Việt Nam
BÌNH DƯƠNG Trải nghiệm không gian xanh mát đậm chất miền quê Việt, du khách có thể khám phá làng tre Phú An, khu bảo tồn hệ sinh thái tre đầu tiên tại Việt Nam.
Hoa giấy rực rỡ trên quốc lộ 1A
TP. HCM Những ngày này, hoa giấy rực rỡ khoe sắc giữa cái nóng gay gắt dọc theo tuyến Quốc lộ 1A, đoạn qua quận 12 hướng về TP. Thủ Đức.
Đọc sách cùng con thu hút hơn 1.300 học sinh, giáo viên
HÀ TĨNH Hàng trăm phụ huynh đã cùng đọc sách với hơn 1.300 học sinh, giáo viên Trường Tiểu học Nguyễn Du trong Lễ phát động Ngày sách và Văn hoá đọc lần thứ 3 năm 2024.
Nơi thả hoa đăng tri ân Anh hùng Liệt sỹ trong Hành trình về Đất lửa
Đây là hoạt động ý nghĩa của Quảng Trị Marathon 2024 để bày tỏ lòng biết ơn các thế hệ cha anh đi trước đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc.
Biển Cửa Việt, nơi runner thư giãn trong Hành trình về Đất lửa Quảng Trị
Biển Cửa Việt nằm ở vị trí thuận tiện, giao thông đi lại thuận lợi, cách thành phố Đông Hà khoảng 15km về phía đông, thuộc địa phận Gio Việt, huyện Gio Linh.