Vụ án kéo dài 11 năm gây tranh cãi

Hai bản án sơ thẩm bị hủy

Theo hồ sơ, tháng 9/2009, nhiều người nuôi cá tra ở quận Thốt Nốt (Cần Thơ) bán cho DNTN Vạn Hưng của vợ chồng bà Huỳnh Dù Táng và ông Khưu Chí Thức ở xã Vĩnh Châu (Vĩnh Châu, Sóc Trăng) 335.317kg cá tra, thành tiền 4.929.159.900 đồng. Hơn một năm sau, bên mua còn nợ 1.630.000.000 đồng, vợ chồng bà Táng và ông Thức không có tiền trả nên thỏa thuận bán nhà máy 5.500.000.000 đồng, tiền nợ thành tiền đặt cọc.

Những người bán cá ủy quyền cho bà Mai đòi nợ nên ngày 20/1/2011, bà Mai cùng vợ chồng bà Táng ký hợp đồng mua bán nhà máy, qua UBND xã Vĩnh Châu xác nhận. Bà Mai tổ chức tháo dỡ nhà máy thì vợ chồng bà Táng và bảo vệ nhà máy điện báo công an địa phương cho rằng bị đe dọa lấy tài sản.

Ngày 13/4/2011, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Sóc Trăng khởi tố vụ án hình sự; ngày 21/7/2011 khởi tố bị can bà Mai về tội “Cưỡng đoạt tài sản, cố ý làm hư hỏng tài sản”. Trong những người bán cá tham gia tháo nhà máy có ông Võ Thanh Tùng cũng bị khởi tố bị can với tội danh trên. Quá trình giải quyết vụ án, 2 tội lúc khởi tố được bỏ 1 chỉ còn tội “Cưỡng đoạt tài sản”.TAND tỉnh Sóc Trăng2 lần xử sơ thẩm vào ngày 22/3/2013 và 18/11/2015, phạt bà Mai 7 năm 6 tháng tù và 7 năm tù, ông Tùng 1 năm tù.

Hai bản án sơ thẩm này bị TAND cấp cao tại TPHCM xử phúc thẩm ngày 26/9/2013 và 18/8/2016 hủy bỏ, trả hồ sơ để điều tra lại.

Quan điểm “không tội” của VKSND tối cao

Tuyên án sáng 14/2/2022, TAND tỉnh Sóc Trăng lập luận theo cáo trạng và phân tích thêm, hành vi của bị cáo Mai là đặc biệt nghiêm trọng, bị cáo Tùng là nghiêm trọng, trực tiếp xâm hại đến tài sản của doanh nghiệp, gây mất an ninh trật tự xã hội địa phương. Tuy nhiên, xét các bị cáo có nhân thân tốt, thành khẩn khai báo, tài sản cũng được trao trả, đồng thời trong vụ án có một phần lỗi của bị hại nên đủ căn cứ xem xét giảm nhẹ mức án. Cáo trạng đề nghị phạt bà Mai 7 - 9 năm tù, tòa tuyên 7 năm; còn ông Tùng cáo trạng đề nghị 1 - 2 năm tù, tòa tuyên 1 năm, bằng với thời gian tạm giam.

Đáng chú ý, tranh luận tại tòa hôm 7/2/2022, Luật sư Nguyễn Trường Thành bào chữa cho 2 bị cáo có gửi cho Hội đồng xét xử một xấp tài liệu, cho biết có công văn của VKSND tối cao đánh giá 2 bị cáo không có tội. Luật sư Thành nói, quy chế làm việc hiện nay không cho phép trong ngành kiểm sát, cấp dưới bác bỏ ý kiến cấp trên hoặc không chấp hành ý kiến cấp trên.Tài liệu cung cấp tại tòa được công khai nên phóng viên đã tìm hiểu công văn của VKSND tối cao do Luật sư Thành đưa ra. Đó là Công văn số 6293/VKSTC-V2 ngày 21/12/2017, VKSND tối cao cho rằng: “Chưa đủ căn cứ để kết luận các bị can Phạm Thị Mai, Võ Thanh Tùng về tội “Cưỡng đoạt tài sản” hoặc tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản”.

Công văn này được gửi cho Cơ quan CSĐT (C44B) Bộ Công an vì vụ án có nhiều tranh cãi nên ngày 16/10/2017, C44B có công văn gửi hồ sơ sang VKSND tối cao “để trao đổi về quan điểm giải quyết”. Công văn của VKSND tối cao sau khi nêu rõ quan điểm là chưa đủ căn cứ buộc 2 tội, đã trao đổi thêm “yêu cầu Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Sóc Trăng tiếp tục điều tra đầy đủ chứng cứ chứng minh ý thức chủ quan của chủ DNTN Vạn Hưng trong việc hợp đồng bán nhà máy với bị can Phạm Thị Mai”.

Sáng 14/2/2022, nghe tuyên án chỉ có ông Tùng còn bà Mai đã phải vào Bệnh viện Chợ Rẫy cấp cứu từ ngày 10/2/2022. Sau khi tòa tuyên án, ông Tùng và người nhà của bà Mai cho biết sẽ kháng cáo kêu oan.

Thực tế như phiên tòa sơ thẩm lần thứ 3 cho thấy, điều tra không chứng minh được gì thêm so với giai đoạn từ năm 2017 trở về trước. Về tội danh, lần xét xử sơ thẩm này đổi tội danh so với hai lần xử sơ thẩm trước, tuy nhiên, công văn của VKSND tối cao ngày 21/12/2017 đã nêu, điều tra không chứng minh được gì thêm thì tội “Công nhiên chiếm đoạt tài sản” cũng như tội “Cưỡng đoạt tài sản” đều “chưa đủ căn cứ để kết luận”.