Sáng 17/1, sau một ngày xét xử, Tòa án Nhân dân TP Hà Nội chuyển sang phần tranh luận trong phiên tòa sơ thẩm xét xử 10 bị cáo liên quan đến sai phạm tại Dự án Sài Gòn Đại Ninh. Đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố đã trình bày bản luận tội và đề nghị mức án đối với các bị cáo về các tội danh “Nhận hối lộ”, “Đưa hối lộ”, và “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Quang cảnh phiên tòa xét xử vụ án Sài Gòn Đại Ninh. Ảnh: Minh Đức/TTXVN.
Bị cáo Nguyễn Cao Trí, sinh năm 1970, Tổng Giám đốc Công ty Sài Gòn Đại Ninh, bị Viện Kiểm sát đề nghị mức án từ 3-4 năm tù về tội “Đưa hối lộ” theo Điều 364, khoản 4 Bộ luật Hình sự. Tổng hợp với mức án 6 năm tù trước đó về tội “Chiếm đoạt tài sản”, bị cáo Trí phải chấp hành hình phạt chung của cả hai bản án.
Đối với nhóm bị cáo bị truy tố tội “Nhận hối lộ”, đại diện Viện Kiểm sát đã đưa ra các mức án cụ thể. Trần Đức Quận, sinh năm 1967, cựu Bí thư Tỉnh ủy Lâm Đồng, bị đề nghị mức án từ 5-6 năm tù. Trần Văn Hiệp, sinh năm 1965, cựu Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng, bị đề nghị mức án cao hơn, từ 7-8 năm tù. Lê Quốc Khanh, sinh năm 1982, cựu Phó Cục trưởng Cục II thuộc Thanh tra Chính phủ, bị đề nghị mức án từ 4-5 năm tù. Các bị cáo Hoàng Văn Xuân, sinh năm 1974, Nguyễn Ngọc Ánh, sinh năm 1969, đều là cựu thanh tra viên, cùng bị đề nghị mức án từ 3-4 năm tù. Riêng Nguyễn Nho Định, sinh năm 1983, bị đề nghị mức án từ 2-3 năm tù.
Với tội danh “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, ba bị cáo Mai Tiến Dũng, Nguyễn Hồng Giang và Trần Bích Ngọc cũng bị đưa ra các mức án tương ứng. Mai Tiến Dũng, sinh năm 1959, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, bị đề nghị mức án từ 24-30 tháng tù nhưng cho hưởng án treo. Nguyễn Hồng Giang, sinh năm 1963, cựu Cục trưởng Cục II, bị đề nghị từ 24-36 tháng tù. Trần Bích Ngọc, sinh năm 1968, cựu Vụ trưởng Vụ I thuộc Văn phòng Chính phủ, bị đề nghị mức án bằng thời gian tạm giam.
Theo Viện Kiểm sát, các bị cáo đã lợi dụng vị trí và quyền hạn của mình để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, gây thiệt hại cho quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, làm ảnh hưởng đến niềm tin của người dân. Phiên tòa tiếp tục với phần tranh luận của các bị cáo và luật sư, làm rõ thêm những tình tiết trong vụ án.
Những lời thú nhận muộn màng
Trước đó, trong trạng thái sức khỏe suy yếu, cựu Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng đứng trước vành móng ngựa, nghẹn ngào nhận lỗi. Ông thừa nhận đã vi phạm nghiêm trọng trong quá trình chỉ đạo xử lý các đơn kiến nghị liên quan đến Công ty Sài Gòn Đại Ninh. Với giọng run rẩy, ông nói: “Tôi xin nhận trách nhiệm trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Những sai lầm này sẽ là nỗi ân hận không bao giờ phai mờ trong cuộc đời tôi”.
Theo cáo trạng, ông Dũng đã chỉ đạo chuyển đổi hướng xử lý các đơn kiến nghị của Sài Gòn Đại Ninh theo hướng tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp này. Những quyết định sai trái của ông không chỉ làm xói mòn niềm tin của nhân dân vào hệ thống công quyền, mà còn gây hậu quả nghiêm trọng đối với quản lý đất đai tại địa phương.
Cựu bộ trưởng Mai Tiến Dũng tại phiên tòa. Ảnh: Giang Long.
Còn đối với bà Trần Bích Ngọc, nguyên Vụ trưởng Vụ I (Văn phòng Chính phủ), là người trực tiếp tham mưu và thực hiện các chỉ đạo của ông Mai Tiến Dũng. Theo lời khai tại tòa, trong tổng số 7 đơn kiến nghị của Công ty Sài Gòn Đại Ninh gửi đến Văn phòng Chính phủ, 5 đơn đã được xử lý theo quy trình bình thường. Tuy nhiên, hai đơn cuối cùng, do có “bút phê” của ông Mai Tiến Dũng, đã được bà Ngọc trình Phó Thủ tướng trước khi chuyển tới Thanh tra Chính phủ.
Bà Ngọc cũng thú nhận rằng, trong quá trình xử lý các đơn này, bà từng nhận 50 triệu đồng từ ông Nguyễn Cao Trí, chủ doanh nghiệp. “Khi đó, tôi nghĩ đây chỉ là một món quà bình thường, nhưng sau này mới hiểu rằng đó là hành vi sai phạm nghiêm trọng,” bà nói trong nước mắt. Hành động nhận tiền này được Viện Kiểm sát xác định là một trong những yếu tố thúc đẩy việc thay đổi quy trình xử lý các đơn kiến nghị, tạo điều kiện cho Sài Gòn Đại Ninh tiếp tục triển khai dự án trái pháp luật.
Sai phạm từ hệ thống thanh tra
Lê Quốc Khanh, nguyên Phó Cục trưởng Cục II (Thanh tra Chính phủ), thừa nhận rằng Kết luận thanh tra số 929 ban đầu, với kiến nghị thu hồi Dự án Đại Ninh, hoàn toàn phù hợp với quy định pháp luật. Tuy nhiên, ông Khanh khai rằng sau khi nhận được chỉ đạo từ Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Minh (nay đã mất), tổ công tác do ông dẫn đầu đã thay đổi nội dung kết luận thanh tra để "tạo điều kiện" cho dự án được gia hạn.
Ông Khanh cũng thừa nhận đã nhận 500 triệu đồng từ ông Nguyễn Cao Trí sau chuyến công tác tại Lâm Đồng. Số tiền này được ông chia cho các thành viên trong tổ công tác, bao gồm Hoàng Văn Xuân và Nguyễn Nho Định. Cả hai bị cáo này cũng khai nhận đã tham gia vào việc chỉnh sửa kết luận thanh tra, đồng thời nhận tiền từ ông Khanh như một phần “chia chác” sau nhiệm vụ.
Bị cáo Lê Quốc Khanh tại phiên toà. Ảnh: Báo Tiền Phong.
Nguyễn Cao Trí, người đứng sau Công ty Sài Gòn Đại Ninh, được xác định là nhân vật trung tâm trong việc mua chuộc các cán bộ có thẩm quyền để thay đổi kết luận thanh tra. Tại tòa, ông Trí thừa nhận đã chi hàng trăm triệu đồng để “nhờ vả” các cá nhân có chức vụ trong Thanh tra Chính phủ và Văn phòng Chính phủ, bao gồm cả việc tiếp cận cựu Bộ trưởng Mai Tiến Dũng.
Ông Trí khai rằng mục đích của ông là muốn tiếp tục thực hiện Dự án Đại Ninh, vì đây là một dự án có quy mô lớn và ý nghĩa tại Lâm Đồng. Tuy nhiên, để làm được điều đó, ông đã phải tìm cách “tháo gỡ” các vướng mắc pháp lý bằng cách mua chuộc và gây áp lực lên nhiều quan chức.
Ngoài ra, ông Trí còn thực hiện các giao dịch chuyển nhượng dự án đầy tranh cãi. Theo lời khai, vào năm 2022, ông đã ký hợp đồng chuyển nhượng Dự án Đại Ninh cho một doanh nghiệp khác với tổng giá trị lên tới 27.600 tỷ đồng. Hợp đồng này bao gồm khoản thanh toán 2.700 tỷ đồng, mà ông Trí đề nghị không bị tịch thu sung công quỹ vì cho rằng đây là giao dịch “ngay tình” giữa hai doanh nghiệp, không liên quan đến các hành vi sai phạm trước đó.
Đại gia Nguyễn Cao Trí trả lời HĐXX. Ảnh: IT
Tại phiên tòa, khi Chủ tọa chất vấn: “Nếu thấy dự án khả quan và mong muốn tiếp tục thực hiện, tại sao lại chuyển nhượng cho người khác?”, ông Nguyễn Cao Trí đưa ra lời giải thích rằng quy mô của Dự án Đại Ninh lên tới hơn 3.500 ha, trải rộng trên nhiều lĩnh vực. Ông thừa nhận rằng mình chỉ có thế mạnh và tâm huyết trong các hạng mục như hệ thống giáo dục, y tế, văn hóa, khách sạn, và nhà hàng. Các lĩnh vực khác như bất động sản, theo ông, không thuộc chuyên môn và khả năng phát triển của mình. Vì vậy, ông buộc phải tìm đến các đối tác có năng lực để tiếp quản và triển khai các phần còn lại của dự án.
Trước câu hỏi về nhận thức đối với hành vi đưa hối lộ, ông Trí cúi đầu thừa nhận sai phạm. Ông phân bua rằng, do áp lực muốn hoàn thành công việc và tháo gỡ các khó khăn pháp lý của dự án, ông đã có những hành vi không đúng như đưa tiền, tặng quà cho các quan chức liên quan. “Bị cáo nhận thức sâu sắc rằng hành vi đó là sai trái. Bị cáo đã nhận tội, nhưng sự thật là điều đó khiến bị cáo rất đau đớn,” ông bày tỏ.
Ngoài ra, ông Trí cũng đề cập đến 7 bất động sản hiện đang bị kê biên trong vụ án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 1, trong đó ông đã bị xử phạt 6 năm tù vì tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Ông cho biết, sau khi bị kết án, bản thân đã chủ động khắc phục toàn bộ hậu quả tài chính liên quan đến vụ án. Do đó, ông đề nghị HĐXX xem xét giải tỏa kê biên đối với các bất động sản này.
