Cuối tuần qua, Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã chính thức khởi xướng điều tra vụ kiện chống trợ cấp đối với tôm nhập khẩu từ 7 nước, trong đó có Việt Nam.
Theo ông Trương Đình Hòe, Tổng thư ký VASEP, vào ngày 18/1, DOC đã khởi xướng điều tra việc trợ cấp đối với tôm NK từ 7 nước, gồm Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, Ấn Độ, Indonesia, Malaysia và Ecuador. Điều đáng nói là trước đó, vào ngày 15/1, thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Công thương, Thương vụ Việt Nam tại Mỹ đã có buổi tham vấn với DOC. Trong buổi tham vấn, Thương vụ Việt Nam tại Mỹ đã tỏ ý không hài lòng và chính thức phản đối vụ kiện này.
Bởi việc khởi xướng vụ kiện chống trợ cấp nhắm vào mặt hàng tôm nước ấm đông lạnh của Việt Nam có thể sẽ tác động xấu tới mối quan hệ kinh tế, thương mại đang phát triển mạnh mẽ giữa 2 nước. Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cho hay Chính phủ Việt Nam sẽ xem xét một cách kỹ lưỡng các lập luận trong đơn yêu cầu điều tra, đồng thời xem xét các lựa chọn pháp lý cần thiết để bảo vệ quyền lợi chính đáng của người nông dân nuôi tôm và các doanh nghiệp Việt Nam đang tham gia vào việc sản xuất, chế biến tôm XK.
Thương vụ Việt Nam tại Mỹ khẳng định, nếu phía Mỹ áp một mức thuế chống trợ cấp nào đó đối với tôm Việt Nam thì sẽ là một quyết định không công bằng, là biện pháp đánh thuế hai lần và gây ảnh hưởng rất lớn tới đời sống của hơn 600 ngàn nông dân, người lao động trong ngành chế biến tôm Việt Nam. Vậy mà DOC vẫn quyết định khởi xướng điều tra vụ kiện.
Các nguồn tin từ Mỹ cho thấy, DOC khởi xướng điều tra sau khi xác định rằng Liên minh Công nghiệp tôm vùng Vịnh (COGSI) đã cung cấp đầy đủ thông tin để đảm bảo điều tra có thể dẫn đến sự áp dụng thuế đối kháng với giá trị gần 4,3 tỷ USD tôm nhập khẩu từ các nước nói trên.
Ông David Veal, Giám đốc điều hành của COGSI, cho hay tổ chức này đã cung cấp thông tin tài liệu hơn 100 chương trình trợ cấp của các chính phủ đã mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất tôm ở 7 quốc gia bị kiện. Qua đó, DOC sẽ tìm kiếm thông tin từ các chính phủ và các nhà sản xuất tôm ở 7 nước bị kiện để xác định mức độ đầy đủ của các khoản trợ cấp mà họ nhận được.
| VASEP cho rằng vụ kiện này là một hình thức cạnh tranh không lành mạnh và thiếu cơ sở, vì COGSI lợi dụng cơ chế pháp lý để làm tăng giá thành, giảm nhu cầu tôm NK, giảm lợi thế cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường Mỹ. COGSI chỉ đại diện cho ngành khai thác tôm Mỹ, hiện chỉ đáp ứng cho khoảng 10% nhu cầu tiêu thụ tôm của nước này, 90% nhu cầu tôm của người Mỹ phụ thuộc vào nguồn NK. |
Trước đó, sau khi nhận được đơn kiện của COGSI, vào ngày 2/1, Ủy ban Thương mại Quốc tế của Mỹ (ITC) đã ban hành bản câu hỏi dành cho các nhà xuất khẩu của Việt Nam. ITC yêu cầu các doanh nghiệp Việt Nam phải hoàn thành bản trả lời và gửi trực tiếp cho ITC là trước ngày 11/1.
Thông tin từ VASEP cho hay các doanh nghiệp Việt Nam đã hoàn thành công việc này đúng theo thời hạn mà phía Mỹ yêu cầu. Các DN tôm Việt Nam cũng đã sẵn sàng đối mặt với vụ kiện này, bởi nếu thua, hậu quả sẽ nghiêm trọng hơn nhiều so với vụ kiện chống bán phá giá hơn 10 năm trước khi giá trị XK tôm sang Mỹ hiện đã ở mức xấp xỉ nửa tỷ USD mỗi năm.
Nhưng theo ông Hòe, phần quyết định vẫn là ở các Bộ ngành trong việc chứng minh, giải thích cho phía Mỹ thấy không có trợ cấp nào đối với ngành tôm Việt Nam. Ngay sau khi DOC khởi xướng điều tra vụ kiện chống trợ cấp tôm, vào ngày 19/1, VASEP đã lên tiếng phản đối. Theo VASEP, việc DOC ra quyết định khởi kiện và nếu một mức thuế chống trợ cấp (CVD) nhất định được thông qua, sẽ là một đòn nghiêm trọng đánh vào không chỉ các doanh nghiệp NK và chế biến tôm của Mỹ, mà còn ảnh hưởng rất lớn tới đời sống của nhiều triệu nông dân, các doanh nghiệp chế biến tại 7 nước có liên quan tới vụ kiện, trong đó có Việt Nam.
