Mua tạm trữ, chưa tác động đến giá lúa gạo

Ngày 20/2, các DN chính thức triển khai kế hoạch thu mua tạm trữ theo kế hoạch 1 triệu tấn quy gạo của Chính phủ. Đây cũng là thời điểm lúa ĐX ở ĐBSCL bắt đầu vào mùa thu hoạch rộ. Tại một số địa phương nông dân nghe tin, cầm giữ lúa chờ giá lên. Tuy nhiên, hiện thời giá lúa - gạo vẫn còn thấp.

Lúa chờ người mua

Lúa ĐX trên nhiều cánh đồng ở vùng hạ lưu sông Hậu đã chín vàng đồng. Mùng 4 Tết đã thấy nông dân ra đồng gặt lúa. Dọc theo tỉnh lộ 8 từ thị trấn Mỹ Xuyên, huyện Mỹ Xuyên về huyện Trần Đề (Sóc Trăng), nông dân đã đưa lúa từ đồng ra hai bên đường, lúa chất đầy sân.

Anh Trần Chanh Đa ở xã Viên An, huyện Trần Đề, cho biết: Vụ ĐX năm nay nông dân trong xã trồng nhiều giống lúa thơm ST5 là vì năm ngoái giống lúa này năng suất cao và bán được giá hơn so với các loại lúa khác. Thế nhưng, vụ ĐX này bất ngờ giá bán thấp hơn rất nhiều nên nhà nông không có lãi cao. Nhiều nông dân quanh xóm làm lúa đạt năng suất khoảng từ 850 - 1.000 kg/công (1.000 m²). Lúa ST5 loại tốt bán 5.550 đ/kg, tuy cao hơn hồi trước Tết 250 - 450 đ/kg, nhưng so sánh vẫn thấp hơn rất nhiều so với vụ ĐX năm trước (có lúc cao điểm 7.200 đ/kg còn thấp nhất là 6.300 đ/kg). Với mức giá này, những nông dân nào có vốn đầu tư và tự sản xuất thì còn có thể lãi từ 1,5 - 2 triệu đồng/công; còn nông dân nào phải vay vốn, thuê người làm..., thì chỉ có lãi khoảng 500.000 đ/công. Lúa rớt giá như vậy mà còn phải nằm chờ thương lái tới mua.

Lúa chất đầy đường trên tỉnh lộ 8 Sóc Trăng chờ người mua

Hiện nay đồng lúa ở An Giang, Kiên Giang chưa thu hoạch rộ, vùng lúa ĐX sớm ở Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ đã thu hoạch sớm. Sở NN-PTNT TP Cần Thơ cho biết, vụ lúa ĐX năm nay thành phố có trên 88.000 ha, trước và sau Tết có khoảng 6.000 ha lúa đã thu hoạch. Hiện nay 60.000 ha đang vào đợt thu hạch rộ.

Anh Phạm Phú Hòa, nông dân xã Trường Xuân, huyện Thới Lai (Cần Thơ) đang chờ 5 - 7 ngày tới gặt hơn 1,5 ha lúa Jasmine85. Anh nói, nhờ chuyển sang canh tác giống lúa thơm vụ này nên giữ được giá. Trước Tết, lúa phơi khô, loại tốt, thương lái đến mua 6.000 đ/kg, tính ra lãi hơn 2 triệu đ/công. Đáng lo là bà con làm lúa IR50404 hiện thời gặt bán lúa tươi tại ruộng giá 4.200 đ/kg. Với mức giá này nông dân làm lúa giỏi lắm chỉ hòa vốn. Dù chịu bán giá thấp như vậy nhưng ở vùng đồng xa hiện thời vẫn chưa thấy bóng dáng thương lái chạy ghe vào kênh mua lúa.

Lúa tạm trữ chưa kích giá

Trong ngày đầu tiên triển khai thu mua lúa tạm trữ, anh Công - thương lái mua lúa bán gạo ở quận Ô Môn, Cần Thơ cho biết, giá lúa - gạo tại Ô Môn vẫn nằm im không tăng. Chỉ có nông dân nghe tin tạm trữ nên có ý tạm giữ lúa trong nhà chờ giá lên. Khi lúa hạt dài thường ở An Giang chưa chín rộ, tại Cần Thơ phần nhiều chỉ có lúa IR50404, mua tại ruộng 4.100 - 4.200 đ/kg. Dân thương lái bán đến kho các DN gạo lứt nguyên liệu IR50404 là 6.500 - 6.600 đ/kg; loại gạo trắng 5% tấm 7.500 - 7.550 đ/kg. Tuy nhiên, giá cả và nhịp độ thu mua tăng giảm là do sức hút rất lớn từ các DN; còn thương lái chờ giá từ DN để thu mua lúa và xay gạo cung ứng. Mặt khác, khi cả vùng lúa rộng lớn đồng loạt thu hoạch thì khâu thu hoạch lúa, sấy lúa và phương tiện tàu ghe vận chuyển trở nên cấp tập, bị động nên khó có thể sớm bắt nhịp nhanh theo chuyển động của thị trường.

Ông Hồ Minh Khải, Giám dốc Cty TNHH MTV Cty Nông nghiệp Cờ Đỏ - DN vừa được phân bổ kế hoạch tạm trữ 8.000 tấn gạo, nhận xét: “Mua tạm trữ, nhưng giá lúa chưa thể tăng được là do các DN mới bắt nhịp thu mua gạo sau Tết. Trong khi máy gặt nông dân vừa ra đồng, thương lái chưa về đồng mua lúa. Nhưng dự đoán trong tuần tới giá lúa có thể tăng thêm 100 - 200 đ/kg.

Hiện nay, tại Nông trường Cờ Đỏ có 5.000 ha, nông dân vừa bắt đầu thu hoạch, chúng tôi triển khai thu mua lúa khô loại hạt dài thường 5.400 đ/kg, lúa thơm Jasmine 5.850 đ/kg. Theo kế hoạch, công ty sẽ thu mua tại nông trường 26.000 tấn lúa và thu mua lúa thêm bên ngoài khoảng 20.000 tấn.

Vụ lúa ĐX 2012 - 2013, vùng ĐBSCL có hơn 1,5 triệu ha, sản lượng ước hơn 10 triệu tấn lúa. Đây là vụ lúa cho năng suất cao, chất lượng tốt nhất trong năm và thông thường được tiêu thụ nhanh, ít tồn đọng. Tuy nhiên, liên tiếp 2 năm qua, vụ lúa ĐX khi đến mùa thu hoạch lại gặp trở ngại lớn nhất là khâu tiêu thụ. Việc thực hiện chủ trương tạm trữ của Chính phủ như một giải pháp tình thế giải nguy khâu tiêu thụ lúa cho nông dân. Song, do đặc thù chuỗi sản xuất và tiêu thụ lúa gạo ở vùng ĐBSCL vẫn còn nhiều tầng nấc trung gian, chưa có sự cải tiến đáng kể nào.