Băn khoăn giá đền bù, tái định cư
Dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam đoạn qua huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh có chiều dài 19 km, đi qua địa bàn 9 xã, thị trấn. Để phục vụ dự án, huyện Can Lộc cần bàn giao hơn 198 ha đất các loại với 2.171 hộ dân bị ảnh hưởng. Trong đó, có 1.886 hộ có đất sản xuất nông nghiệp, 285 hộ có đất ở và tài sản trên đất (140 hộ tái định cư, 145 hộ không phải tái định cư) và 778 ngôi mộ phải di dời.
Từ những con số trên, chúng ta hãy hình dung hơn 2000 hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó có 140 hộ tái định cư để thấy một điều cần phải tính toán càng kỹ lưỡng.
Nếu chính quyền không minh bạch trong đo đạc, hồ sơ, số liệu thống kê không đầy đủ, thiếu công khai đàng hoàng các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và người dân bị ảnh hưởng tị nạnh nhau ít nhiều chỗ này chỗ khác, đưa ra các công này, công khác thì đến bao giờ đất nước thông suốt được tuyến đường huyết mạch, quê hương có được động lực để phát triển.
Mọi sự hy sinh và lợi ích sẽ phải được nhìn nhận thấu đáo và mục tiêu tối thượng là vì việc chung cho đất nước phát triển.
Trong 86 hộ dân của huyện Can Lộc chưa nhận đền bù, ban giao mặt bằng, xã Kim Song Trường có 53 hộ. Cấp ủy, chính quyền và các đoàn thể đã tích cực vận động, tuyên truyền, hướng dẫn khá cho từng hộ. Tuy nhiên việc vẫn chưa thành.
Lãnh đạo huyện Can Lộc xác định, chủ trương của Đảng và Nhà nước là đúng đắn. Nhân dân cả nước nói chung và Can Lộc nói riêng cơ bản đồng tình ủng hộ sớm có tuyến đường hoàn chỉnh để tạo động lực cho phát triển.
Trong quá trình vận hành, có việc này việc khác, hơn 2000 hộ bị ảnh mà có 86 hộ chưa nhận đền bù để bàn giao mặt bằng cũng là điều bình thường. Song chính quyền UBND huyện Can Lộc sẽ tập trung giải đáp tích cực và đảm bảo có mặt bằng sạch cho nhà thầu thi công đúng tiến độ. Các chính sách sẽ thực hiện tốt nhất có thể cho nhân dân và đồng thời sẽ có các biện pháp theo đúng quy định để nhà thầu có mặt bằng thi công.
Giao thông là mạch máu, không để một vài hộ dân cản trở huyết mạch ấy của Quốc gia. Vì thế vừa thực hiện tốt chủ trương, chính sách, quan tâm, tạo điều kiện tối đa cho các hộ dân bị ảnh hưởng vì họ đã hy sinh lớn cho quê hương, đất nước nhưng nếu có sự phản kháng vượt ngoài khuôn khổ thì sẽ có hình thức xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.
Báo cáo của UBND huyện Can Lộc có đoạn, đến nay, các hộ dân bị ảnh hưởng đất nông nghiệp đã nhận tiền đền bù; 199 hộ nhận tiền đền bù, đồng thuận để di dời khu tái định cư. Tuy nhiên, còn có 86 hộ dân chưa nhận tiền đền bù, trong đó tại xã Kim Song Trường còn 53 hộ dân chưa nhận tiền (21 hộ dân chưa đồng thuận, còn nhiều băn khoăn về đền bù, tái định cư…).
Chiều ngày hôm qua UBND huyện Can Lộc đã tổ chức đối thoại với các hộ dân xã Kim Song Trường về các nội dung liên quan.
Tại buổi đối thoại này, người dân nhìn nhận, chủ trương thực hiện dự án cao tốc Bắc – Nam là đúng đắn, cần thiết, bà con hoàn toàn đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, một số hộ cho rằng, giá thu hồi đất nông nghiệp thấp nhưng giá đất tái định cư cao khiến người dân thiệt thòi; có sự chênh lệch về giá đền bù giữa các hộ trên cùng một khu vực; hạ tầng khu tái định cư chưa hoàn thành nên bà con có nhiều lo ngại…
Theo ông Đặng Trần Phong, các hộ bị ảnh hưởng bởi dự án cao tốc Bắc – Nam ở xã Kim Song Trường được mượn nhà cũ 4 – 5 tháng trong thời gian xây dựng nhà mới ở khu tái định cư, người dân nên tranh thủ thời gian này nhận đền bù để làm nhà thuận lợi, đỡ chi phí thuê nhà và khó khăn trong thời điểm xây dựng nhà mới.
Ông Võ Viết Hải nêu lên 5 ý kiến, đề nghị Hội đồng bồi thường, GPMB huyện Can Lộc làm rõ về việc áp giá đền bù đã đúng theo Quyết định 08 của UBND tỉnh hay chưa; tại sao thu hồi đất nông nghiệp giá thấp mà bán đất tái định cư giá cao; mặt bằng khu tái định cư chưa xong; đền bù chưa công bằng giữa các hộ và giải thích chưa rõ tính kết cấu xác định nhà để đền bù.
“Đất ruộng thu hồi của dân chỉ đền bù 80 triệu đồng/500m2 nhưng đất tái định cư mặt đường lớn có giá hơn 5 triệu đồng/m2; đất lối 2, lối 3 giá 2,4 – 2,7 triệu đồng/m2. Điều này làm dân chưa thõa mãn”, ông Hải nói.
Đồng quan điểm, hộ anh Nguyễn Ngọc Mạnh đang sinh sống trên cùng thửa đất 680m2 với bố, bày tỏ: “Nếu công trình đi qua mà thiếu đất chúng tôi sẵn sàng hiến. Nhưng giờ tự nhiên cao tốc đi qua mất nơi làm ăn còn mất đi 240m2 đất. Rất mong các cấp xem xét đền bù thỏa đáng cho dân”.
Theo anh, 2 bố con thuộc diện được mua 2 lô đất tái định cư. Tuy nhiên, số tiền đền bù 680m2 đất ở và đất trồng cây lâu năm ở nơi ở cũ chỉ đủ mua 440 m2 ở khu tái định cư. Gia đình anh kiến nghị Hội đồng bồi thường cần tính toán nếu nơi ở cũ đền bù đất trồng cây lâu năm thì bố trí đất tái định cư cũng cần tạo điều kiện cho bà con mua với giá đất trồng cây lâu năm nhằm tránh thiệt thòi.
Một ý kiến khác của hộ dân nằm trong diện phải di dời, tái định cư cho rằng, công đoạn lấy ý kiến người dân về quy hoạch, xây dựng khu tái định cư chưa được thực hiện. Thực tế người dân không được lấy ý kiến về vị trí quy hoạch khu tái định cư mà chỉ lấy ý kiến của Bí thư, thôn trưởng.
Can Lộc cam kết đảm bảo quyền lợi người dân
Trước những thắc mắc của người dân, ông Trần Đình Việt, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Can Lộc khẳng định, Hội đồng bồi thường, giải phóng mặt bằng (GPMB) huyện đã áp giá theo đúng quy định nhà nước, phô tô các hồ sơ liên quan gửi cho người dân để đối chiếu, giám sát. Sau khi áp giá bồi thường, thực hiện niêm yết công khai tại UBND xã, nhà văn hóa thôn để người dân tiện theo dõi.
“Sở dĩ giá bồi thường không giống nhau vì tài sản, cây cối hình thành không cùng một thời gian. Nếu người dân phát hiện cây chưa kiểm đếm đề nghị báo với Hội đồng bồi thường, GPMB để tiếp tục kiểm đếm, đảm bảo quyền lợi cho bà con”, ông Việt nói.
Thông qua buổi đối thoại, Chủ tịch UBND huyện Can Lộc Đặng Trần Phong chia sẻ với tâm tư, nguyện vọng của người dân và mong muốn bà con đồng thuận cao thực hiện dự án trọng điểm quốc gia cao tốc Bắc - Nam.
Ông Phong khẳng định, huyện cam kết đảm bảo quyền lợi hợp pháp, chính đáng của bà con, tập trung giải quyết kịp thời các kiến nghị chính đáng của người dân trên cơ sở quy định pháp luật; đồng thời tạo điều kiện tối đa để bà con sớm nhận tiền đền bù, ổn định cuộc sống nơi ở mới.
Về ý kiến giá đất nơi ở cũ thấp mà khu tái định cư cao, huyện không có chức năng xây dựng giá mà phải thuê đơn vị tư vấn của Sở Tài nguyên – Môi trường làm độc lập trên toàn tuyến cao tốc từ huyện Đức Thọ vào đến Kỳ Anh. Từ đó, cơ quan nhà nước trên cơ sở giá xây dựng của đơn vị tư vấn để tổ chức thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
“Khu tái định cư đẹp hơn nơi ở cũ bà con ai cũng thấy. Cho nên giá cả có sự chênh lệch cũng là điều dễ hiểu. Bà con cần xem xét 2 mặt của vấn đề để góp sức cùng chính quyền sớm bàn giao mặt bằng cho dự án, chung tay vì sự phát triển chung”, ông Phong mong muốn nhận được sự chia sẻ của người dân Kim Song Trường.
Chủ tịch UBND huyện Can Lộc cũng yêu cầu Tổ công tác GPMB xã Kim Song Trường kịp thời tổng hợp, rà soát các kiến nghị, đề xuất của bà con nhân dân; trực tiếp xuống tận nhà các hộ dân đang có băn khoăn để giải thích, làm rõ các nội dung để bà con hiểu và chấp hành chủ trương.
Đối với những đề xuất, kiến nghị vượt thẩm quyền, huyện sẽ tổng hợp trình cấp trên xem xét, giải quyết.