Chiều 14/3, tại Hà Nội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy đã chủ trì cuộc họp nghe báo cáo công tác đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật, quy chuẩn - tiêu chuẩn.
Tham dự cuộc họp có Thứ trưởng Trần Quý Kiên, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ.
Bộ trưởng Đỗ Đức Duy chủ trì cuộc họp nghe báo cáo công tác đổi mới sáng tạo, khoa học công nghệ, chuyển đổi số, xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật, quy chuẩn - tiêu chuẩn. Ảnh: Khương Trung.
Đổi mới khoa học công nghệ và chuyển đổi số là khâu đột phá của ngành
Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho biết, về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia là một nhiệm vụ quan trọng đã được Bộ Chính trị, Chính phủ ban hành các Nghị quyết triển khai.
Sau khi hợp nhất thành Bộ Nông nghiệp và Môi trường, lãnh đạo Bộ nhận thấy rằng lĩnh vực này hết sức quan trọng và đây thực sự là khâu đột phá không chỉ của ngành nông nghiệp và môi trường mà của cả đất nước.
Để thực hiện nhiệm vụ này, Bộ trưởng cho rằng, các đơn vị cần nhìn nhận lại bức tranh chung về công tác quản lý khoa học công nghệ, chuyển đổi số của cả hai Bộ trước đây và hiện nay, trong đó có các công tác như quản lý đề tài, dự án khoa học công nghệ, xây dựng và ban hành quy chuẩn, tiêu chuẩn…đồng thời đóng góp ý kiến để xây dựng một chiến lược hiệu quả cho sự phát triển của ngành; xác định những nội dung thuộc thẩm quyền của Bộ và Bộ trưởng có thể quyết định ngay. Với những vấn đề vượt quá thẩm quyền của Bộ sẽ được đưa lên các cấp có thẩm quyền như Chính phủ hay Thủ tướng Chính phủ để xem xét và giải quyết.
Ông Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ báo cáo tại cuộc họp. Ảnh: Khương Trung.
Báo cáo về công tác quản lý khoa học công nghệ, ông Nguyễn Văn Long, Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ cho biết, hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Môi trường có tổng cộng 21 tổ chức khoa học và công nghệ (KH&CN) và 34 đơn vị đào tạo, bao gồm: 16 Viện nghiên cứu, 5 Viện quy hoạch, 6 Đại học/Học viện và 28 Trường Cao đẳng, với nguồn nhân lực nghiên cứu khoa học công nghệ dồi dào. Bộ đang quản lý 1.882 tiêu chuẩn, 200 quy chuẩn. Năm 2025, Bộ xây dựng 173 tiêu chuẩn và 24 quy chuẩn.
Đến nay, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn đã tương đối đầy đủ. Tuy nhiên, chất lượng xây dựng, tiến độ công bố, ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn còn chậm, cần được chú trọng nâng cao chất lượng xây dựng.
Về kết quả triển khai chuyển đổi số của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, ông Lê Phú Hà, Cục trưởng Cục Chuyển đổi số cho biết, hiện tại, Cục đang xây dựng và dự kiến triển khai, ban hành thống nhất, đồng bộ cơ sở dữ liệu (CSDL) về nông nghiệp và môi trường dùng chung.
Tuy nhiên ông Lê Phú Hà cũng chỉ ra rằng, hiện nay, việc xây dựng các văn bản về quy định kỹ thuật thống nhất, đồng bộ đặc biệt là về CSDL còn chậm, dẫn đến triển khai khó khăn cả ở Bộ và các bộ, ngành, địa phương; Quy trình kỹ thuật chuyên môn lạc hậu; chậm đổi mới theo công nghệ số, chưa lấy dữ liệu làm trung tâm. Thông tin, dữ liệu là sản phẩm chủ chốt của quá trình điều tra cơ bản của ngành, nhưng quy trình kỹ thuật dựa trên công nghệ số còn chậm đổi mới; cung cấp, chia sẻ, mở dữ liệu còn hạn chế.
Ngoài ra, công tác quản lý, điều hành, hỗ trợ ra quyết định dựa trên dữ liệu, dữ liệu chưa sử dụng thường xuyên trong công tác hàng ngày, chưa đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống”….
Tại cuộc họp, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc cải thiện hiệu quả hoạt động trong các lĩnh vực chuyển đổi số, phát triển khoa học công nghệ và cải cách hành chính của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.
Các Thứ trưởng Trần Quý Kiên, Phùng Đức Tiến ghi nhận hoạt động khoa học công nghệ đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của ngành nông nghiệp và môi trường, đồng thời thẳng thắn chỉ ra trong thực tế cho thấy vẫn còn nhiều hạn chế trong công tác quản lý, triển khai và ứng dụng. Những bất cập về cơ chế, chính sách, tài chính cũng như vai trò của các cơ quan, tổ chức và cá nhân trong lĩnh vực này đang đặt ra yêu cầu cấp thiết về cải cách và đổi mới.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Khương Trung.
Báo cáo với Bộ trưởng, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đưa ra các giải pháp để thúc đẩy ứng dụng và phát triển khoa học công nghệ như hoàn thiện cơ chế, chính sách; Nâng cao năng lực, trách nhiệm của các cơ quan quản lý, tổ chức khoa học công nghệ và cán bộ quản lý; tăng cường hợp tác quốc tế, học tập kinh nghiệm quốc tế trong quản lý và phát triển khoa học công nghệ; Đẩy mạnh ứng dụng, chuyển giao và thương mại hóa các kết quả nghiên cứu khoa học.
Thứ trưởng Trần Quý Kiên kiến nghị Bộ trưởng chỉ đạo các đơn vị xây dựng và triển khai các chương trình, kế hoạch hành động để thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị định 03 của Chính phủ; hoàn thiện và ban hành các quy định liên quan đến tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập, tháo gỡ các vướng mắc; Tăng cường đầu tư và ưu tiên phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, với mục tiêu chi ít nhất 3% ngân sách cho lĩnh vực này; thành lập Ban Chỉ đạo liên ngành để triển khai đồng bộ các nhiệm vụ về chuyển đổi số, cải cách hành chính, và phát triển khoa học công nghệ; Tăng cường hợp tác, phối hợp giữa các bộ, ngành liên quan để thực hiện các chương trình, dự án hiệu quả.
Thứ trưởng Trần Quý Kiên phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: Khương Trung.
Khoa học công nghệ phải có giá trị thực tiễn
Kết luận cuộc họp, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đã nhấn mạnh một số nhiệm vụ quan trọng cần được thực hiện ngay trong thời gian ngắn hạn, bao gồm việc hoàn thiện Kế hoạch của Bộ để tích hợp thực hiện các Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị; Nghị quyết số 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết số 03/NQ-CP của Chính phủ ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia..
Bộ trưởng đề xuất, việc hoàn thành kế hoạch này phải được thực hiện khẩn trương và có đột phá, với mục tiêu hoàn thiện vào ngày 25/3 tới. “Cơ chế hiện nay cho phép chúng ta không thiếu tiền cho nghiên cứu, do vậy, việc đột phá trong công tác tổ chức, triển khai là điều kiện tiên quyết để thành công”, Bộ trưởng khẳng định.
Bên cạnh đó, kế hoạch chuyển đổi số của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng được đặt lên hàng đầu, với yêu cầu hoàn thiện và tích hợp các công việc liên quan trước cuối tháng 3/2025. Đây là một bước đi quan trọng để tiến tới việc đánh giá và chấm điểm hiệu quả công việc một cách rõ ràng, minh bạch.
Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị mở rộng không gian của khoa học công nghệ và chuyển đổi số không chỉ trong phạm vi của Bộ, mà còn phải liên kết với các viện, trường và các cơ quan nghiên cứu trong ngành nông nghiệp và môi trường. Bộ trưởng cho rằng khoa học công nghệ không chỉ nghiên cứu trong phạm vi Bộ mà phải hợp tác, nhân rộng ra để nhìn nhận đó là sức mạnh của toàn ngành. Việc nghiên cứu giống tốt, công nghệ mới phải là trách nhiệm chung của nhiều đơn vị, không chỉ riêng Bộ.
Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho rằng khoa học công nghệ phải có giá trị thực tiễn với cuộc sống. Ảnh: Khương Trung.
Về sự cần thiết hoàn thiện thể chế, quy định về hoạt động khoa học công nghệ của ngành nông nghiệp và môi trường. Người đứng đầu ngành Nông nghiệp và Môi trường đặc biệt nhấn mạnh việc xây dựng và ban hành các quy chế mới trong tháng 3, đồng thời thúc đẩy việc xây dựng định mức kinh tế kỹ thuật cho các nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển sản phẩm và công nghệ trong ngành. Đây là những bước đi cần thiết để tạo cơ sở cho công tác đặt hàng, đấu thầu trong khoa học công nghệ.
Về cải cách thủ tục hành chính, Bộ trưởng yêu cầu đẩy mạnh cơ chế khoán, đồng thời chú trọng đến việc thương mại hóa các sản phẩm nghiên cứu khoa học, giúp chuyển giao và ứng dụng những thành tựu này vào thực tiễn. “Chúng ta phải làm sao để khoa học công nghệ không chỉ dừng lại ở việc nghiên cứu mà còn phải có giá trị thực tiễn, phục vụ cho sản xuất, tiêu thụ sản phẩm trong ngành”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Đặc biệt, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh vai trò quan trọng của hợp tác quốc tế trong việc đưa công nghệ và giống cây trồng, vật nuôi tiên tiến vào Việt Nam. "Việc học hỏi và áp dụng những thành tựu khoa học công nghệ từ các quốc gia phát triển là rất quan trọng để giúp ngành nông nghiệp Việt Nam không ngừng cải tiến và phát triển bền vững", Bộ trưởng khẳng định.
Cuối cùng, Bộ trưởng đề cập đến kế hoạch sắp xếp lại bộ máy tổ chức của các đơn vị khoa học công nghệ trực thuộc Bộ theo hướng tinh gọn, hiệu quả và tự chủ. Trong đó, các viện, trường sẽ chuyển sang cơ chế tự chủ tài chính, thực hiện các nhiệm vụ khoa học công nghệ theo cơ chế đặt hàng.
Xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ, thống nhất
Đối với nhiệm vụ chuyển đổi số, Bộ trưởng đề nghị sớm hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật, các quy định kỹ thuật, và định mức kinh tế kỹ thuật để xây dựng cơ sở dữ liệu đồng bộ, thống nhất, kết nối và chia sẻ. Bộ yêu cầu phải hoàn thành các quy trình kỹ thuật chuyên môn về chuyển đổi số, đặc biệt trong các lĩnh vực như đất đai, tài nguyên nước, địa chất và khoáng sản. Các cơ sở dữ liệu này phải có cấu trúc rõ ràng để hỗ trợ việc triển khai các dự án chuyển đổi số hiệu quả.
Toàn cảnh phiên họp chiều 14/3. Ảnh: Khương Trung.
Đặc biệt, Bộ cũng yêu cầu hoàn thiện quy chế về công tác chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin và bảo mật thông tin. Các quy định này sẽ tạo nền tảng quan trọng để triển khai các biện pháp như họp không giấy tờ, hệ thống báo cáo trực tuyến, cũng như các quy trình chỉ đạo và điều hành công tác.
Chuyển đổi số không thể thiếu sự đầu tư vào hạ tầng số và các nền tảng số phục vụ công tác quản lý điều hành. Bộ yêu cầu nghiên cứu và đề xuất các dự án phát triển hạ tầng số, chú trọng việc đầu tư kết hợp với thuê dịch vụ công nghệ thông tin. Phương thức này sẽ giúp tiết kiệm chi phí, tối ưu hóa nguồn lực và triển khai các dự án nhanh chóng, đặc biệt là trong việc xây dựng các cơ sở dữ liệu chuyên ngành như nông nghiệp và môi trường.
Ngoài ra, việc kết nối các cơ sở dữ liệu quốc gia và cơ sở dữ liệu ngành đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả công tác cải cách hành chính. Mục tiêu là giảm chi phí thực hiện thủ tục hành chính, đồng thời cải thiện tốc độ và độ chính xác của các dịch vụ công trực tuyến.
Một yếu tố quan trọng trong chuyển đổi số là đào tạo và nâng cao kỹ năng số cho đội ngũ công chức, viên chức. Cần xây dựng đội ngũ công chức số có khả năng sử dụng các hệ thống công nghệ thông tin trong giải quyết công việc và thủ tục hành chính. Đào tạo công chức số không chỉ nâng cao năng lực cho cán bộ nhà nước mà còn giúp chuyển đổi số trong cơ quan nhà nước diễn ra thuận lợi và hiệu quả hơn.
Bộ trưởng cũng yêu cầu các đơn vị tiếp tục xây dựng kế hoạch thực hiện các nhiệm vụ về khoa học công nghệ và chuyển đổi số cho giai đoạn từ nay đến năm 2030. Để đạt được các mục tiêu này, cần có chiến lược rõ ràng và kế hoạch tài chính cụ thể.
Thêm vào đó, đề xuất tổ chức hội nghị chuyên đề về khoa học công nghệ và chuyển đổi số, với sự tham gia của các viện, trường, doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp có cơ sở nghiên cứu lớn. Hội nghị này sẽ giúp chia sẻ kinh nghiệm và hiến kế cho các hoạt động khoa học công nghệ trong giai đoạn 2026-2030.
“Chuyển đổi số và cải cách hành chính công là nhiệm vụ quan trọng không chỉ của riêng các cơ quan nhà nước mà còn của tất cả người dân và doanh nghiệp. Bộ Nông nghiệp và Môi trường cam kết sẽ tiếp tục triển khai các nhiệm vụ này một cách mạnh mẽ, hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ công, giảm thiểu thủ tục hành chính và mang lại sự tiện lợi cho người dân trong thời đại số.” - Bộ trưởng Đỗ Đức Duy chia sẻ.
Những định hướng và nhiệm vụ trên là cơ sở để ngành nông nghiệp và môi trường tiếp tục phát triển mạnh mẽ, khẳng định vai trò tiên phong trong việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp và bảo vệ môi trường trong bối cảnh hội nhập quốc tế cũng như có thể đạt được mục tiêu xây dựng một chính phủ số hiện đại, minh bạch và phục vụ người dân tốt hơn trong thời gian tới.
