'Đổi mới sáng tạo là động lực mới cho phát triển trong kỷ nguyên mới'

Ngày hội có chủ đề “Chung tay phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam” do Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND thành phố Hải Phòng phối hợp tổ chức. Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao Bộ Khoa học và Công nghệ, UBND thành phố Hải Phòng cùng các bộ, cơ quan liên quan đã phối hợp chặt chẽ tổ chức sự kiện quan trọng này.

Đây là năm thứ 10 TECHFEST được tổ chức, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự 4 lần, thể hiện quyết tâm của Đảng, Nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp nhằm thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, đồng thời đánh giá cao phong trào khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của đất nước.

Thủ tướng nhấn mạnh vai trò của khởi nghiệp sáng tạo trong việc nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh, cũng như tạo ra những thay đổi đột phá và thị trường mới. Thủ tướng cũng nhấn mạnh rằng khởi nghiệp sáng tạo là yếu tố quan trọng trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững của Việt Nam. Đổi mới sáng tạo, sức mạnh của nhân dân và doanh nghiệp có vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế.

“Nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp. Đổi mới sáng tạo là động lực mới cho phát triển trong kỷ nguyên mới, tạo ra lực lượng sản xuất mới", Thủ tướng khẳng định.

Theo Thủ tướng, 3 yếu tố quan trọng để thành công là thời gian, trí tuệ và sự quyết đoán. Việt Nam cần bắt kịp, tiến cùng và vượt lên. Đảng, Nhà nước quan tâm đặc biệt đến khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Nghị quyết Đại hội XIII và Chiến lược phát triển 10 năm 2021-2030 đề ra phương hướng phát triển mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo.

Việc phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia đã đạt những kết quả quan trọng, như hình thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia. Thủ tướng ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao sự nỗ lực và kết quả bước đầu của khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam. Tuy nhiên, còn tồn tại hạn chế như thiếu nguồn lực, chậm đổi mới tư duy, chưa chuẩn hóa khái niệm và chính sách ưu đãi, ít sự quan tâm từ tập đoàn lớn và cơ sở hạ tầng thí điểm chưa đáp ứng nhu cầu thực tiễn.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, cần tăng cường liên kết giữa Nhà nước, cơ sở đào tạo, nghiên cứu và doanh nghiệp; đồng thời nêu quan điểm Nhà nước cần đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng thể chế, cơ chế, chính sách và quản lý, trong khi các cơ sở đào tạo nhân lực cần tạo động lực và truyền cảm hứng cho đổi mới sáng tạo.

Doanh nghiệp cần hỗ trợ và tạo môi trường phát triển cho khởi nghiệp và sáng tạo. Thêm vào đó, cần tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi và chính sách phù hợp để huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Việc hình thành thị trường cho đổi mới sáng tạo và tận dụng mạnh mẽ vai trò của các mô hình quỹ đầu tư mạo hiểm cũng được Thủ tướng đề cập.

Thủ tướng cho rằng, thế giới đang biến đổi nhanh, phức tạp và yêu cầu thay đổi tư duy, phương pháp làm việc. Việt Nam đối diện với nhiều thách thức về công nghệ và đổi mới sáng tạo. Thách thức cũng là cơ hội cho khởi nghiệp và hệ sinh thái khởi nghiệp.

"Khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo là một động lực và nguồn lực quan trọng trong sự phát triển bền vững. Muốn có khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, thì phải có con người đổi mới sáng tạo. Khởi nghiệp cần sự đam mê, quyết tâm, lòng kiên trì và sự dũng cảm vượt qua chông gai, thử thách để hướng tới thành công", Thủ tướng khẳng định.

Trước thực thực trạng hiện nay, Thủ tướng đưa ra 3 yêu cầu chủ đạo cho phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia, bao gồm: thu hút nguồn lực từ các tập đoàn quốc tế và quốc gia; nuôi dưỡng và phát triển nhiều kỳ lân công nghệ; tạo hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo toàn diện, bền vững.

Khởi nghiệp cần sự chung tay của hệ thống chính trị, cộng đồng, người dân, doanh nghiệp; lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm và thúc đẩy tư duy mới, hành động dám nghĩ, dám làm, dám chấp nhận rủi ro vì lợi ích quốc gia. Hệ sinh thái khởi nghiệp cần thúc đẩy đổi mới và sáng tạo, nuôi dưỡng thế hệ doanh nhân công nghệ tương lai.

Thủ tướng nhấn mạnh việc hoàn thiện thể chế để thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực khoa học công nghệ và khởi nghiệp. Các lĩnh vực ưu tiên bao gồm chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, blockchain, internet vạn vật, phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn, và khắc phục tình trạng cạn kiệt tài nguyên.

Bên cạnh đó, cần bảo đảm nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và khuyến khích phong trào khởi nghiệp sáng tạo. Các bộ, ngành, địa phương được giao nhiệm vụ cụ thể như nghiên cứu chính sách khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng Luật Khoa học và Công nghệ, và thúc đẩy tích hợp khởi nghiệp sáng tạo vào chương trình đào tạo. Ngoài ra, cần tăng cường vai trò cầu nối quốc tế và nghiên cứu chính sách visa phù hợp. Các bộ, ngành cần chỉ đạo điều hành linh hoạt, kịp thời và hiệu quả để ứng phó với yêu cầu thực tiễn và xu hướng toàn cầu của khởi nghiệp sáng tạo.

Thủ tướng yêu cầu cấp ủy, chính quyền các cấp phải triển khai đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo. Cần tập trung nghiên cứu, đề xuất giải pháp sáng tạo, mô hình phù hợp để thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo. Thủ tướng đề nghị doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhân dân tham gia các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo để giúp Việt Nam phát triển. Cần tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, người dân tham gia khởi nghiệp sáng tạo.

Thủ tướng cam kết hỗ trợ và thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo, xây dựng chính sách ổn định, lâu dài cho doanh nghiệp. Chính phủ cũng cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng tin rằng cộng đồng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nhất là thế hệ trẻ Việt Nam, sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức để đạt được thành tựu lớn về khởi nghiệp. Đồng thời, họ sẽ góp phần vào sự phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Theo ông Huỳnh Thành Đạt - Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, TECHFEST Việt Nam năm 2024 là cột mốc quan trọng đánh dấu 10 năm phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo tại Việt Nam, hướng tới vươn ra khu vực và toàn cầu. Hệ sinh thái đã phát triển mạnh mẽ, đưa Việt Nam tăng hai bậc trên chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu, đứng thứ 5 tại Đông Nam Á và thứ 12 tại châu Á - Thái Bình Dương.

Trong quá trình phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp, chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể số lượng và chất lượng các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Năm 2024, Việt Nam tăng 2 bậc trong Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu, xếp thứ 44/133 quốc gia và nền kinh tế. Việt Nam có 3 chỉ số đứng đầu thế giới, trong đó lần đầu tiên ghi nhận Chỉ số xuất khẩu hàng hóa sáng tạo dẫn đầu.

Đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam đang phát triển tích cực, với Chỉ số số thương vụ đầu tư mạo hiểm và Chỉ số số thương vụ nhận vốn đầu tư mạo hiểm đều tăng từ năm 2022 đến năm 2024. Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam năm 2024 có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, trong đó có 2 kỳ lân và 11 doanh nghiệp định giá trên 100 triệu USD.

Cũng trong năm 2024, lần đầu tiên hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam xếp hạng thứ 56 trong bảng xếp hạng Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Startup Blink, Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh lọt vào top 200, thành phố Đà Nẵng lọt top 1.000 thành phố khởi nghiệp toàn cầu.

Việt Nam có hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, 202 khu làm việc chung, 208 quỹ đầu tư, 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 79 cơ sở ươm tạo, và khoảng 170 trường đại học, cao đẳng tham gia vào hoạt động khởi nghiệp sáng tạo. Năm 2023, Việt Nam thu hút 529 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp sáng tạo.