Tìm hiểu thêm thì nút giao thông vòng xoay An Lạc lại nằm trong một dự án BOT khác đang được doanh nghiệp tư nhân khai thác. Điều đó có nghĩa là Sở GT-VT TP.HCM đã dùng tiền ngân sách để đầu tư cho dự án BOT.
Lách luật đầu tư công
Chiếu theo Luật Đầu tư công thì việc xây dựng trạm bơm Rạch Bà Tiếng phải tuân thủ các bước, trình tự lập dự án, phê duyệt dự án… và phải được HĐND TP thông qua, có kế hoạch bố trí vốn, nguồn vốn… Nhưng, Sở GT-VT TP.HCM đã biến dự án trạm bơm Rạch Bà Tiếng thành gói thầu bổ sung vào dự án Cải tạo hệ thống thoát nước đường Kinh Dương Vương.
Một đoạn dự án chống ngập đường Kinh Dương Vương khiến người dân bức xúc |
Về nội dung này, ông Võ Thanh Huy - Giám đốc Ban QLDA kênh Ba Bò (đơn vị được Trung tâm chống ngập thành phố ủy quyền làm chủ đầu tư dự án) thừa nhận về nguyên tắc vốn dự phòng tại dự án đường Kinh Dương Vương dùng để chi phí dự phòng cho yếu tố khối lượng công việc phát sinh và chi phí dự phòng cho yếu tố trượt giá trong thời gian thực hiện dự án, nếu không sử dụng, hoặc sử dụng không hết thì trả lại ngân sách.
Ông Huy cũng cho biết thêm là ban đầu Trung tâm định lập dự án mới (dự án trạm bơm Rạch Bà Tiếng) như vậy theo quy định phải thông qua HĐND TP, nhưng Sở GT-VT có văn bản số 12415/SGTVT-CTN (ngày 13/9/2016) đề nghị đưa vào làm hạng mục phát sinh dự án Kinh Dương Vương.
Văn bản trên do ông Nguyễn Văn Tám - Phó Giám đốc Sở GT-VT ký có nội dung: “Đối với việc bổ sung xây dựng trạm bơm, đề nghị Trung tâm chống ngập khẩn trương nghiên cứu, bổ sung hạng mục công trình trong dự án trong dự án cải tạo hệ thống thoát nước đường Kinh Dương Vương”.
Văn bản do ông Nguyễn Văn Tám, Phó Giám đốc Sở GT-VT, ký |
Còn với ông Nguyễn Văn Tám, phóng viên đặt vấn đề vì sao trạm bơm Rạch Bà Tiếng không tuân thủ các bước lập dự án, không thông qua HĐND TP như quy định chặt chẽ của Luật Đầu tư công? Căn cứ vào đâu để lấy vốn dự phòng dự án đường Kinh Dương Vương vào làm vốn đầu tư trạm bơm Rạch Bà Tiếng? Việc ghép hạng mục xây dựng móng trạm bơm Rạch Bà Tiếng với vòng xoay An Lạc có phù hợp khi việc xây dựng hai hạng mục này là khác nhau?
Ông lý giải: “Việc xây dựng trạm bơm và vòng xoay An Lạc tôi thấy phù hợp vì cùng là xây dựng. Gói thầu là 112 tỉ đồng không phải là quá lớn, nhiều doanh nghiệp tại thành phố có thể đáp ứng được”. Về việc không lập dự án mới cho trạm bơm Rạch Bà Tiếng, ông Tám cho rằng nếu lập dự án mới thì phải báo cáo và được HĐND TP thông qua và như thế thì quá lâu nên đề nghị bổ sung vào dự án chống ngập đường Kinh Dương Vương.
Rót ngân sách cho dự án BOT
Theo hợp đồng BOT kí kết giữa Cty IDICO-IDI và Sở GT-VT TP.HCM, công trình cải tạo nâng cấp Quốc lộ 1A, đoạn An Sương - An Lạc đã bao gồm cả đoạn tuyến cống thoát nước từ cầu An Lập về nút vòng xoay An Lạc. Hiện Cty IDICO-IDI vẫn đang tiếp tục khai thác đoạn đường này cho đến năm 2033.
Như vậy, xét về lý thì việc cải tạo nút vòng xoay An Lạc phải thuộc trách nhiệm của doanh nghiệp. Không thể dùng vốn dự phòng của một dự án công ích để đầu tư cải tạo cho dự án BOT. Ông Nguyễn Văn Tám đương nhiên biết rõ điều này nhưng vẫn kí quyết định phê duyệt ghép gói thầu xây lắp trạm bơm Rạch Bà Tiếng và cải tạo nút giao vòng xoay An Lạc với nhau với tổng giá trị 112 tỉ đồng.
Điều tra của PV cho thấy, kinh phí cho vòng xoay An Lạc là 40,8 tỉ, kinh phí xây dựng hạng mục trạm bơm là 71,112 tỉ đồng. Như vậy, ngân sách nhà nước sẽ phải bỏ ra trên 40 tỉ đồng để đầu tư cải tạo nút vòng xoay thuộc dự án BOT An Sương - An Lạc và Cty IDICO-IDI mặc nhiên thụ hưởng lợi ích từ nguồn vốn đầu tư này?
Có thể thấy, nhờ quyết định gộp hai công việc khác nhau, có đặc tính kỹ thuật khác nhau thành một gói thầu gồm hai hạng mục xây lắp trạm bơm Rạch Bà Tiếng và hạng mục cải tạo nút giao vòng xoay An Lạc, Sở GT-VT TP.HCM đã cùng lúc đạt được ba mục tiêu: Thứ nhất, “tách” được gói thầu xây dựng trạm bơm Rạch Bà Tiếng ra làm hai gói thầu khác nhau nhằm tạo cơ hội để thao túng, ngầm chỉ định thầu. Thứ hai, điều chỉnh dòng tiền thực hiện dự án công ích vào dự án BOT của doanh nghiệp tư nhân. Thứ ba, tiêu cho triệt để nguồn vốn dự phòng của dự án đường Kinh Dương Vương.