Sáng 20/11, TAND TP.HCM mở phiên tòa xét xử sơ thẩm đại án Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil (Công ty Xuyên Việt Oil) đối với 15 bị cáo; trong đó có bị cáo Lê Đức Thọ (SN 1970 quê Phú Thọ), nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị Ngân hàng Vietinbank (từ tháng 11/2018 đến tháng 6/2021), nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre (từ tháng 7/2021 đến tháng 9/2023). Phiên tòa do Thẩm phán Trần Minh Châu làm chủ tọa.
Trong vụ án này, bị cáo Lê Đức Thọ bị xét xử về tội: “Nhận hối lộ” và “Lợi dụng chức vụ quyền hạn gây ảnh hưởng đối với người khác để trục lợi”. Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh (SN 1979 quê Đồng Nai), nguyên Giám đốc, kiêm Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Xuyên Việt Oil; Nguyễn Thị Như Phương (SN 1992 quê Quảng Trị), nguyên Phó Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil cùng bị xét xử về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Các bị cáo tại toà. Ảnh: HT.
Nhóm bị cáo gồm: Trần Duy Đông (SN 1978, quê Hải Phòng), nguyên Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương, trước khi bị khởi tố là Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại - Bộ Công thương; Hoàng Anh Tuấn (SN 1977, quê Bắc Giang), nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Bộ Công thương; Lê Duy Minh (SN 1972, quê TP.HCM), nguyên Cục trưởng Cục Thuế TP.HCM; Phan Kiến Anh (SN 1969 quê Thái Bình), nguyên Giám đốc Chi nhánh Phân phối Sản phẩm Lọc dầu Nghi Sơn; Đỗ Thắng Hải (SN 1963, quê Hải Phòng), nguyên Thứ trưởng Bộ Công thương; Nguyễn Lộc An (SN 1965, quê Nghệ An), nguyên Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước, Bộ Công thương; Đặng Công Khôi (SN 1973, quê Hải Phòng), nguyên Phó Cục trưởng Cục Quản lý giá, Bộ Tài chính cùng bị xét xử về tội “Nhận hối lộ”.
Có gần 30 luật sư tham gia bào chữa cho các bị cáo. Riêng Lê Đức Thọ có 3 luật sư bào chữa. Tòa triệu tập 95 người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Nguyên Thứ trường Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải tại tòa. Ảnh: HT.
Chi hàng chục tỷ để "mua" giấy phép kinh doanh xăng dầu
Theo cáo trạng (hơn 40 trang), vụ án được điều tra xuất phát từ đơn tố giác về tội phạm phản ánh Mai Thị Hồng Hạnh, Giám đốc Công ty Xuyên Việt Oil sử dụng trái phép tài sản Nhà nước; lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm dụng tài sản, gây thất thoát 214 tỷ đồng tiền Quỹ bình ổn giá xăng dầu (Quỹ BOG) và 1.246 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường.
Cụ thể, năm 2016, để được Bộ Công thương cấp giấy phép xuất nhập khẩu xăng dầu cho Xuyên Việt Oil, từ năm 2016 đến năm 2022, Mai Thị Hồng Hạnh đưa hối lộ 22 lần, tổng số tiền gần 31,6 tỷ đồng cho các bị cáo Nguyễn Lộc An, Đỗ Thắng Hải, Trần Duy Đông, Hoàng Anh Tuấn, Phan Kiến Anh, Đặng Công Khôi, Lê Duy Minh và Lê Đức Thọ.
Trong đó, bị cáo Hoàng Anh Tuấn nhận hối lộ 3 lần, tổng số gần 6 tỷ đồng của Mai Thị Hồng Hạnh; Trần Duy Đông đồng phạm với Hoàng Anh Tuấn nhận hối lộ 5,65 tỷ đồng của Mai Thị Hồng Hạnh; Lê Duy Minh nhận hối lộ 5 lần với tổng số hơn 4,8 tỷ đồng của Mai Thị Hồng Hạnh. Bị cáo Phan Kiến Anh nhận hối lộ 6 lần tổng số hơn 3,2 tỷ đồng của Mai Thị Hồng Hạnh và Nguyễn Tấn Long; Đỗ Thắng Hải nhận hố lộ hơn 1,1 tỷ đồng của bị can Mai Thị Hồng Hạnh. Tương tự, bị cáo Nguyễn Lộc An nhận hối lộ 4 lần với tổng số tiền hơn 921 triệu đồng của Mai Thị Hồng Hạnh; bị cáo Nguyễn Văn Thắng giúp sức cho Mai Thị Hồng Hạnh đưa hối lộ 3 lần với tổng số tiền hơn 7,1 tỷ đồng cho Hoàng Anh Tuấn và Trần Duy Đông.
Bị cáo Lê Đức Thọ, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre tại tòa. Ảnh: HT.
Trong vụ án này, các bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh, Lê Đức Thọ, Hoàng Anh Tuấn, Lê Duy Minh, Phan Kiến Anh, Nguyễn Lộc An, Nguyễn Văn Thắng bị áp dụng tình tiết “phạm tội 2 lần trở lên”. Riêng bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh được xem xét tình tiết giảm nhẹ hình phạt gồm “thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải”, “tích cực hợp tác với cơ quan điều tra trong quá trình giải quyết vụ án.
Sau khi lo lót cho các quan chức để trở thành thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, bà Hạnh đã vi phạm quy định về trích lập, quản lý và sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu gây thất thoát 219 tỷ đồng và vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tiền thuế bảo vệ môi trường gây thất thoát 1.244 tỷ đồng.
Đối với bị cáo Đặng Công Khôi, đã nhận 20.000 USD từ bà Hạnh để bỏ qua sai phạm cho Xuyên Việt Oil sau khi được cấp dưới báo cáo về việc công ty này không gửi sao kê tài khoản Quỹ bình ổn giá xăng dầu đến Cục Quản lý giá, theo quy định, tạo điều kiện cho bà Hạnh chiếm dụng số tiền này. Ngoài ra, để thực hiện trót lọt hành vi gây thất thoát 1.244 tỷ đồng số tiền thu thuế bảo vệ môi trường, bà Hạnh đã hối lộ ông Lê Duy Minh, khi đó là Cục trưởng Cục thuế TP.HCM từ tháng 1/2020 đến tháng 11/2022 số tiền 4,8 tỷ đồng.
Chỉ đạo cấp tín dụng 5.000 tỷ cho Xuyên Viet Oil
Theo cáo trạng, năm 2018, ông Lê Đức Thọ khi còn là Tổng giám đốc, Chủ tịch HĐQT Vietinbank, có thẩm quyền phê duyệt hạn mức, cấp giới hạn tín dụng và xem xét, phê duyệt hồ sơ vay vốn của doanh nghiệp, đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để nhận hối lộ và gây ảnh hưởng với người khác để trục lợi.
Cụ thể, trong việc Công ty Xuyên Việt Oil vay vốn tại Vietinbank, xin cấp giới hạn tín dụng 5.000 tỷ đồng và kéo dài thời gian duy trì giới hạn tín dụng, từ năm 2019 đến tháng 1/2020, Mai Thị Hồng Hạnh đã 2 lần đưa hối lộ cho ông Thọ, tổng cộng 600.000 USD (tương đương khoảng 14 tỷ đồng). Cuối năm 2021, khi làm Bí thư Tỉnh ủy Bến Tre, ông Thọ còn bị cáo buộc đã lợi dụng chức vụ quyền hạn thời điểm đó và nguyên Chủ tịch HĐQT Vietinbank để tác động, gây ảnh hưởng đến Giám đốc chi nhánh Bến Tre cho Công ty Xuyên Việt Oil được vay vốn thuận lợi, với hạn mức tín dụng 400 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi và tỷ lệ tín chấp khoản vay là 40%.
Bị cáo Mai Thị Hồng Hạnh. Ảnh: HT.
Theo kết quả điều tra, ông Lê Đức Thọ đã nhiều lần nhận tiền, tài sản có giá trị từ bà Mai Thị Hồng Hạnh, gồm 200.000 USD (4,5 tỷ đồng); một bộ golf (trị giá 1,1 tỷ đồng); một đồng hồ Patek Philippe (trị giá 421.000 USD, tương đương 9,855 tỷ đồng); một ôtô hiệu Mercedes Benz S450 (trị giá 6,669 tỷ đồng). Trong quá trình điều tra, ông Thọ đã tác động gia đình nộp lại 16,7 tỷ đồng để khắc phục hậu quả. Ông được VKSND Tối cao ghi nhận nhiều tình tiết giảm nhẹ như thành khẩn khai báo, có nhiều đóng góp cho xã hội.
Theo cơ quan tố tụng, vụ án sẽ có giai đoạn 2 do những sai phạm liên quan đến khoản vay của Công ty Xuyên Việt Oil tại Vietinbank - Chi nhánh Bến Tre và dấu hiệu sai phạm liên quan đến các khoản vay của Công ty Xuyên Việt Oil tại nhiều ngân hàng chưa có kết luận định giá tài sản liên quan các khoản vay.
