Nếu chưa phân loại, có thể từ chối thu gom
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lạng Sơn Lương Trọng Quỳnh vừa có văn bản yêu cầu các Sở, ban, ngành, các địa phương tiếp tục vận động nhân dân thực hiện nếp sống văn hóa thân thiện với môi trường, từng bước hình thành thói quen phân loại CTRSH (chất thải rắn sinh hoạt) tại nguồn, khuyến khích xử lý đối với chất thải hữu cơ, phụ phẩm nông nghiệp làm phân bón hoặc làm nguyên liệu cho chuỗi sản xuất tiếp theo.
Ông Quỳnh yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc triển khai theo kế hoạch, chỉ đạo của tỉnh; Tổng hợp khó khăn, vướng mắc báo cáo, đề xuất UBND tỉnh xem xét giải quyết. Đồng thời khẩn trương tham mưu ban hành đơn giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH theo định mức kinh tế kỹ thuật của Trung ương.
Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thành phố thu hút nhà đầu tư xây dựng nhà máy xử lý chất thải rắn quy mô công nghiệp theo hướng tuần hoàn thu hồi sản phẩm và năng lượng. Tham mưu phân bổ, bố trí vốn đầu tư công trung hạn gian đoạn 2026-2030 phục vụ đầu tư xây dựng mới, cải tạo các khu xử lý CTRSH. Kiểm tra công tác đấu thầu, đặt hàng và quản lý, sử dụng kinh phí của nhà nước cho hoạt động thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH.

Tỉnh Lạng Sơn sẽ xem xét từ chối tiếp nhận chất thải nếu chưa được phân loại đúng quy định. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Ông Quỳnh cũng yêu cầu các địa phương tuyên truyền, kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, nhắc nhở, xem xét xử lý đối với các hộ gia đình, cá nhân cố ý không chấp hành phân loại CTRSH tại nguồn theo quy định. Các đơn vị cung cấp dịch vụ môi trường tiếp tục phối hợp hướng dẫn người dân kỹ thuật phân loại tại các hộ gia đình; Bố trí đủ thiết bị, phương tiện thu gom, vận chuyển, xem xét từ chối tiếp nhận chất thải nếu chưa được phân loại đúng quy định.
Thực hiện quy định của Luật Bảo vệ môi trường, Lạng Sơn đã triển khai phân loại CTRSH tại nguồn bắt đầu từ ngày 31/12/2024 đã được triển khai đến hầu hết các hộ gia đình, cá nhân và các cơ quan trên địa bàn tỉnh.
Chuyển biến bước đầu
Để tiến tới phân loại chất thải rắn sinh hoạt trên diện rộng, từ đầu năm 2024, Lạng Sơn đã triển khai thí điểm tại một số phường, xã. TP.Lạng Sơn là nơi triển khai rộng nhất tại 45 trường học, 9 siêu thị, 2 trung tâm thương mại, 5 điểm chợ, 77 nhà hàng phục vụ ăn uống và 1 phường Vĩnh Trại, TP.Lạng Sơn với 10 khối phố.
Sau gần một năm triển khai, tại các địa phương thí điểm, người dân đã đã nắm bắt rõ cách thức phân loại từng loại chất thải sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình. Rác thải được chia thành 3 loại chính: Chất thải thực phẩm; chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế và các loại chất thải còn lại như chất thải nguy hại, chất thải cồng kềnh…
Bên cạnh đó, Lạng Sơn còn xây dựng mô hình "Ngôi nhà xanh" để khuyến khích người dân tái chế rác thải khu phố. Số tiền thu được từ việc bán rác tái chế sẽ được sử dụng vì mục đích cộng đồng. Rác thực phẩm cũng được các hộ dân tái chế thành thức ăn cho gia súc. Từ những hành động thực tế này, người dân hiểu về lợi ích và cách phân loại rác tại nguồn hơn, hướng tới hình thành thói quen hàng ngày.

Người dân phường Vĩnh Trại, TP.Lạng Sơn phân loại CTRSH tại nguồn. Ảnh: Hoàng Nghĩa.
Theo ông Nguyễn Hữu Trực, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lạng Sơn, còn một số khó khăn, tồn tại trong quá trình triển khai quy định phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn cần giải quyết. Đó là, cần triển khai nhanh hơn, theo kịp sự chỉ đạo của tỉnh; tổ chức các hoạt động tuyên truyền thiết thực để người dân thật sự có kiến thức về phân loại rác, tạo thành thói quen hằng ngày. Các địa phương cần đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật phục vụ thu gom, xử lý...
Đến nay Lạng Sơn đã tổ chức gần 16 hội nghị tập huấn về phân loại CTRSH tại nguồn cho gần 2.000 lượt người, đồng thời triển khai 6 mô hình phân loại CTRSH ở các khu phố với sự tham gia của hàng nghìn gia đình.