Nuôi lợn khép kín xa khu dân cư, không sợ lỗ

Lâu nay tôi vẫn nghĩ xã Đại Đồng (huyện Văn Lâm, Hưng Yên) sản xuất nông nghiệp không có gì nổi bật vì là địa phương vùng sâu, vùng xa, đời sống nhân dân nói chung còn khó khăn hơn so với khá nhiều xã khác trong tỉnh. Nhưng không ngờ, sau hỏi thăm mới biết xã này có trang trại lợn của ông Trịnh Văn Thanh Nam rất quy mô về sản lượng xuất chuồng và quy trình kỹ thuật chăn nuôi khoa học.

Lỗ nặng vì chăn nuôi trong khu dân cư

Tiếp khách trong căn hộ tuyềnh toàng, nơi 3 thế hệ gia đình sinh sống từ xưa đến nay, ông Nam bảo, tất cả đều tập trung cho chăn nuôi lợn nên chưa làm được nhà ở khang trang.

Khởi nghề nuôi lợn năm 2006, ban đầu ông Nam chỉ nuôi mỗi lứa trên dưới 100 con lợn thịt, sau tăng dần lên 300 con thì tỷ lệ lợn bị dịch bệnh cũng tăng dần theo, có lứa thất thoát gần 20% tổng đàn, coi như hết lãi. Nguyên nhân do lợn nuôi trong trại hở với mật độ cao, lại liền kề khu dân cư.

Sau gần 10 năm nấn ná, vừa chăn nuôi vừa tìm cách khắc phục, ông Nam vẫn không hạ thấp được tỷ lệ lợn chết vì dịch bệnh nên quyết định cắm sổ đỏ của gia đình vay ngân hàng để chuyển trang trại lợn ra xa khu dân cư, cũng là lúc địa phương triển khai dồn thửa, đổi ruộng. Thuận đà, ông nhượng lại đất canh tác màu mỡ của một số hộ trong xã rồi đổi lấy những ô thửa thấp trũng, thùng vũng trong khu quy hoạch chăn nuôi của thôn, sau cải tạo, xây dựng thành trang trại lợn rộng hơn 1ha, có hệ thống điện máy làm mát chuồng trại vào mùa hè và sưởi ấm lợn mùa đông, đảm bảo lợn sinh trưởng, phát triển trong điều kiện tốt nhất.

Đặc biệt, để đảm bảo vệ sinh môi trường chăn nuôi, bên cạnh việc vệ sinh, tiêu độc, khử trùng sạch sẽ chuồng trại hàng ngày, ông Nam còn xây dựng hệ thống hầm biogas 1.000m3 kết hợp với máy ép khô phân rồi xử lý thành phân bón hữu cơ vi sinh bán cho các hộ thâm canh cây trồng.

Với cách làm bài bản như trên, ông Nam cầm chắc sẽ chăn nuôi đạt hiệu quả cao nếu không xảy ra "bão giá" lợn. Đó là vào cuối năm 2016, ông vừa khai trương trang trại mới thì lợn rớt giá thê thảm kéo dài tới cuối năm 2017 khiến toàn bộ gần 3.000 con lợn của ông phải bán rẻ như cho. Đau xót nhất là đàn lợn giống ông, bà trị giá hàng chục triệu đồng mỗi con bán cho lò mổ chỉ được khoảng 1 triệu đồng/con.

Lần đó ông Nam thua lỗ ngót 3 tỷ đồng nên đã toan "buông" lợn tìm việc làm khác, nhưng tiếc trang trại đầu tư hiện đại, nếu chuyển nhượng cho người khác thì như "mua trâu, bán chả". Nghĩ vậy, ông vào tỉnh Đồng Nai mua heo ông, bà về nuôi để khai thác con giống nuôi thương phẩm. Bên cạnh đó ông còn được Sở NN-PTNT Hưng Yên hỗ trợ một phần giá giống theo chính sách khuyến khích tái đàn của tỉnh. Nhưng chỉ chưa đầy 2 năm lại xảy ra dịch tả lợn châu Phi trên toàn quốc, ông Nam không phải ngoại lệ, cũng bị thua lỗ 3,7 tỷ đồng (chưa tính phần đã được nhà nước hỗ trợ thiệt hại 3 tỷ đồng).

Lãi lớn nhờ không dính dịch tả lợn châu Phi

Sau hai lần thua lỗ nặng, ông Nam nghĩ mình như đang "cưỡi trên lưng hổ" vì có bán hết tài sản cũng không đủ trả nợ. Hơn nữa, các dịch bệnh trên lợn ông đã phòng trị được, riêng bệnh dịch tả lợn châu Phi mới xuất hiện ở nước ta, cứ làm rồi tìm cách khắc phục dần. Nghĩ vậy, ông tiếp tục tẩy trùng chuồng trại và vay vốn để tái đàn trên 1.000 con lợn thịt. Không ngờ ngay sau khi dịch tả lợn châu Phi lắng xuống, giá lợn tăng chóng mặt, có thời điểm lên 100.000 đồng/kg hơi, thấp nhất cũng 85.000 đồng/kg, ở lứa chăn nuôi này, lợn của ông Nam chẳng những không dính dịch, còn lãi ngót 5 tỷ đồng.

Phấn khởi, ông Nam tăng đàn lên quy mô mỗi lứa gần 3.000 con lợn, gồm 250 con giống ông, bà và có lãi đều đặn từ đó đến nay. Riêng năm 2024 ông "bỏ ống" trên 4,5 tỷ đồng, đến nay đã thu hồi đủ vốn đầu tư sản xuất, trả gần hết vốn vay ngân hàng. "Hiện tôi chỉ còn nợ ngân hàng 1 tỷ đồng, nhưng trị giá các loại lợn đang nuôi trong trang trại cũng gần 20 tỷ đồng, chưa kể cơ sở hạ tầng chăn nuôi và hơn 1ha đất 03 chuyển nhượng lâu dài", ông Nam tiết lộ.

Đáng chú ý, từ năm 2020 đến nay, trang trại lợn của ông Nam không nhiễm dịch tả heo châu Phi. Có được thành công này do ông thực hiện quy trình chăn nuôi khép kín triệt để, gồm tự chủ được con giống nuôi thương phẩm chất lượng cao; thuê bác sĩ thú y thăm khám và tiêm vacxin phòng bệnh thường xuyên trên đàn lợn; tuân thủ nguyên tắc "nội bất xuất, ngoại bất nhập", người lao động phải ăn, uống, ngủ nghỉ bên trong trang trại; chỉ mua cám công nghiệp từ một doanh nghiệp sản xuất có uy tín cao; đảm bảo mật độ nuôi 1 con lợn/1,2m2 chuồng trại; đảm bảo lợn được chăn nuôi trong môi trường tốt nhất, cho ăn đúng chủng loại, định lượng cám công nghiệp phù hợp với từng lứa tuổi lợn.

Nhờ vậy, tỷ lệ hao hụt trong quá trình chăn nuôi của trang trại ông Nam luôn dưới 5%, chất lượng thịt đạt cao, được thương lái bao tiêu với giá cao hơn thị trường nên khi các gia trại nuôi lợn hoà vốn, trang trại của ông vẫn có lãi. Mặt khác, do quy mô chăn nuôi lớn, ông mua được thức ăn trực tiếp từ nhà máy chế biến, được hưởng chiết khấu sản lượng khoảng 7% cùng nhiều chính sách khuyến mãi khác. Đây được coi là nguồn lợi nhuận gia tăng mà các trại chăn nuôi lợn dưới 1.000 con không có.

Ông Nam bật mí thêm, chỉ riêng thực hiện tiêu chí chăn nuôi khép kín, ông phải thuê 10 lao động từ các tỉnh miền núi xuống làm việc, mỗi năm chỉ về thăm người thân 1 - 2 lần nên giảm căn bản được sự ra vào trang trại. Để đảm bảo đời sống cho người lao động, ông trả lương 6 triệu đồng/người/tháng và bao toàn bộ chi phí ăn ở, có đất trồng rau và chăn thả gia cầm để tạo nguồn thực phẩm tại chỗ, không phải ra mua ngoài chợ, tránh lây lan dịch bệnh trên đàn lợn...

Theo ông Trịnh Văn Thanh Nam, nuôi lợn theo hình thức gia trại, số lượng đàn lợn ít (vài trăm con mỗi lứa) sẽ rất dễ bị thất thoát do dịch bệnh, lứa lãi, lứa lỗ, lứa hoà vốn nên có chăn nuôi bao nhiêu năm, tổng lợi nhuận cuối cùng vẫn bằng 0, có thể còn âm vào vốn.