Ngày mồng 1 Tết là thời điểm quan trọng, đánh dấu khởi đầu của một năm mới. Theo quan niệm dân gian, có một số điều cần kiêng kỵ để tránh gặp xui rủi và cầu mong một năm may mắn, thuận lợi. Dưới đây là 10 điều kiêng kỵ phổ biến:
1. Không quét nhà, đổ rác
Người xưa quan niệm rằng quét nhà hay đổ rác vào ngày mồng 1 sẽ vô tình quét đi tài lộc, vận may trong năm mới. Nếu cần dọn dẹp, nhiều gia đình thường gom rác vào một góc nhà và chỉ đổ đi sau ngày mồng 1.
2. Không cho vay hoặc vay tiền
Nếu cho vay hoặc đi vay tiền vào ngày đầu năm, người ta tin rằng cả năm sẽ gặp khó khăn về tài chính, nợ nần chồng chất. Vì vậy, nhiều gia đình có thói quen thanh toán hết nợ cũ trước Tết để tránh vận xui.
3. Không làm vỡ đồ dùng
Làm vỡ bát, chén, ly, gương… trong ngày Tết bị coi là điềm xấu, tượng trưng cho sự chia ly, đổ vỡ trong các mối quan hệ và công việc. Để tránh điều này, mọi người thường cẩn thận hơn khi sử dụng đồ vật dễ vỡ.
4. Không cãi vã, to tiếng, nói lời xui xẻo
Ngày đầu năm nên giữ không khí hòa thuận, vui vẻ, tránh tranh cãi, to tiếng hay nói những từ mang ý nghĩa xui rủi như "chết", "hết", "mất", "tiêu"… vì có thể khiến cả năm gặp điều không may.
5. Không đi chúc Tết quá sớm
Theo phong tục, sáng mồng 1 là thời gian dành cho gia đình, đặc biệt là để con cháu chúc Tết ông bà, cha mẹ. Đi chúc Tết quá sớm có thể làm phiền gia chủ, khiến họ cảm thấy không thoải mái.
6. Kiêng khóc lóc, buồn rầu
Người ta tin rằng nếu ai đó khóc vào ngày mồng 1, cả năm sẽ gặp chuyện buồn phiền, u sầu. Vì vậy, trong ngày đầu năm, mọi người thường cố gắng giữ tâm trạng vui vẻ, tránh để trẻ nhỏ khóc hoặc người lớn buồn bã.
7. Không mặc quần áo đen hoặc trắng
Hai màu đen và trắng thường gắn liền với tang lễ, không phù hợp với không khí rộn ràng của ngày Tết. Thay vào đó, mọi người thường chọn quần áo có màu sắc tươi sáng như đỏ, vàng để mang lại sự may mắn và vui vẻ.
8. Không xuất hành vào giờ xấu
Theo phong tục, trước khi xuất hành vào ngày mồng 1, nhiều người xem ngày giờ tốt để tránh gặp xui xẻo trong cả năm. Nếu đi vào giờ xấu, người ta tin rằng công việc và cuộc sống có thể gặp nhiều trắc trở.
9. Không ngủ trưa quá lâu
Người xưa cho rằng nếu ngủ nhiều vào ngày mồng 1, cả năm sẽ lười biếng, công việc kém thuận lợi. Vì vậy, thay vì ngủ trưa dài, nhiều người dành thời gian để gặp gỡ, chúc Tết họ hàng, bạn bè.
10. Kiêng ăn một số món không may mắn
Có một số món ăn bị kiêng kỵ vào ngày mồng 1 vì mang ý nghĩa không tốt, chẳng hạn như:
- Thịt chó, mực, trứng vịt lộn – bị cho là mang lại xui xẻo.
- Cá mè – chữ "mè" đồng âm với "mè nheo", không may mắn.
- Tôm – bị cho là đi giật lùi, có thể khiến công việc không tiến triển.
Thay vào đó, mọi người thường ăn các món may mắn như bánh chưng, xôi gấc, giò chả để cầu tài lộc và bình an.
Những kiêng kỵ này chủ yếu dựa trên quan niệm dân gian, mang tính chất tâm linh và truyền thống. Tuy không phải ai cũng tin tuyệt đối, nhưng việc giữ gìn những phong tục này cũng giúp tạo nên không khí vui vẻ, ấm áp trong ngày đầu năm.