Khô hạn trên diện rộng
Theo báo cáo của Chi cục Thủy lợi và Tài nguyên nước tỉnh Kon Tum, do nhiều hồ đập, trạm bơm không đảm bảo cấp nước đến cuối vụ đông xuân nên có khoảng 380ha lúa, cây công nghiệp, rau màu bị thiếu hụt nguồn nước.
Nhiều hồ đập ở Kon Tum đã cạn đáy khiến nhiều diện tích cây trồng nguy cơ thiếu nước tưới. Ảnh: Tuấn Anh.
Dự báo nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài đến tháng 5/2025, nhiều hồ đập sẽ cạn nước, diện tích cây trồng dự kiến có khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước khoảng hơn 1.800 ha. Trong đó, khu tưới thuộc công trình thủy lợi trên địa bàn TP. Kon Tum có khả năng thiếu nước vào cuối vụ như: đập Đăk Tu Wit (xã Vinh Quang), hồ chứa Tân Điền (xã Đoàn Kết), Kon Ri Sút và Đăk Kơ Wel (xã Đăk Blà), hồ Ông Thiệu (xã Đăk Cấm), Đăk Lê (xã Chư Hreng), Đăk Trum (xã Ngok Bay), Đập thôn 3 (phường Trần Hưng Đạo). Cùng với đó, đập Rừng Dầu (xã Sa Nghĩa, huyện Sa Thầy); hồ C19 (xã Diên Bình, huyện Đăk Tô)... cũng đang bị thiếu nước nghiêm trọng.
Riêng huyện Ia H'Drai dự kiến khả năng xảy ra khô hạn, thiếu nước có nguy cơ cao ở các vùng không chủ động được nguồn nước thuộc các xã Ia Dom, Ia Đal, Ia Tơi.
Ghi nhận thực tế tại đập Tà Kang (thôn 4, xã Diên Bình, huyện Đăk Tô), nơi đây chỉ còn mạch nước ngầm chảy tạo thành vũng nước nhỏ, không đủ nước tưới cho cây trồng. Chính vì vậy, người dân phải luân phiên nhau tận dụng nguồn nước ít ỏi để tưới cho cây cà phê.
Đập Tà Kang khô hạn trong nhiều năm. Ảnh: Tuấn Anh.
Theo nhiều hộ dân nơi đây, đập Tà Kang bị khô hạn nhiều năm, người dân đã chung tiền vét lòng hồ để tạo sinh thủy, trữ nước. Tuy nhiên, hồ thủy lợi này vẫn hết nước, người dân kiến nghị nhiều lần nhưng chưa được sửa chữa, nâng cấp.
Tương tự, tại trạm bơm Tà Rộp (xã Đăk Năng, TP. Kon Tum) đặt trên sông Đăk Bla, ghi nhận thực tế cho thấy, nước sau khi bơm tại sông sẽ được dẫn theo các kênh nhánh để tưới cho cây trồng. Tuy nhiên, mực nước sông đã xuống thấp, trạm bơm không thể hút được nước nên nhiều diện tích cây trồng đang dần khô hạn.
Ông A Thoan, phụ trách trạm bơm Tà Rộp cho biết, khoảng hơn 1 tuần qua mực nước trên sông rút xuống quá thấp khiến máy bơm không thể hút nước lên được. Chính vì vậy, hàng chục ha lúa của người dân đang bị thiếu nước, nhiều chân ruộng bị nứt nẻ.
“Trước tình hình khô hạn, cách duy nhất là đầu tư thêm đường ống để có thể dẫn nước từ giữa sông nhằm cứu cây trồng cho các hộ dân”, ông Thoan chia sẻ.
Triển khai nhiều giải pháp cứu cây trồng
Theo ông Nguyễn Văn Dẫn, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Kon Tum, tính đến thời điểm hiện tại có 5 công trình, hồ chứa thủy lợi đang có nguy cơ thiếu nước tưới gồm: Hồ chứa Tân Điền, Cà Tiên, đập thủy lợi Kon Trang Kla, trạm bơm Tà Rộp và trạm bơm Tà Wắc. Năm nay khô hạn đến sớm hơn mọi năm, mới đầu tháng 3 mà nhiều hồ đập đã cạn nước. Nếu hết tháng 3 mà không xuất hiện mưa thì sẽ bị khô hạn trên diện rộng.
Nhiều hồ đập cạn nước, Kon Tum triển khai các biện pháp cứu cây trồng. Ảnh: Tuấn Anh.
“Tại các khu vực hồ đập thiếu nước, ngoài việc nạo vét, khơi thông dòng chảy, đơn vị đã lắp đặt máy bơm dự phòng, nối đường ống lấy nước từ lòng sông để tiếp nước chống hạn cho cây trồng”, ông Dẫn thông tin.
Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kon Tum cũng đã đề nghị UBND các huyện, TP. Kon Tum và các đơn vị chức năng chủ động điều tiết nước hợp lý. Đồng thời, tổ chức nạo vét, khơi thông dòng chảy đảm bảo thuận lợi cho việc lấy nước phục vụ sản xuất…
Trường hợp xảy ra khô hạn, tận dụng tối đa nguồn nước của các khe suối, ao, hồ, chọn nơi đặt máy bơm để tưới bổ sung cho những khu vực có thể chống hạn. Hoặc dùng các biện pháp đắp đập tạm ngăn suối, dùng máy bơm bơm nước để tưới.
