Đã hơn hai tháng nay, kể từ khi Bộ Công thương và UBND tỉnh Lào Cai cho hàng tạm nhập tái xuất được XK qua cửa khẩu phụ Bản Vược đã khiến hàng nông sản của Việt Nam đang dồn ứ ở Lào Cai cả chục ngàn tấn...
Sau khi các DN XNK nông sản và báo chí phản ứng dữ dội về việc Bộ Công thương và UBND tỉnh Lào Cai cho hàng tạm nhập tái xuất qua cửa khẩu phụ Bản Vược (Bát Xát) thì UBND tỉnh Lào Cai chỉ đạo Sở Công thương kiểm tra lượng hàng nông sản chưa được XK đang tồn đọng tại cửa khẩu Lào Cai.
Theo báo cáo của Sở Công thương Lào Cai, tính đến ngày 13/8/2014 chỉ riêng mặt hàng đường trắng mà các DN XNK đã vận chuyển lên Lào Cai hiện đang nằm trong kho trên 8.000 tấn, trong đó Cty TNHH TM Nghĩa Anh là 4.600 tấn, Cty Song Phương 2.000 tấn, Cty TNHH TM XNK Hưng Thịnh 750 tấn...
Tuy nhiên, PV Báo NNVN đã liên hệ và trao đổi với một số DN thì con số đường tồn kho không dừng lại ở đó, thực tế còn lớn hơn nhiều.
Trước sự tồn đọng hàng nông sản của Việt Nam, các DN XNK Lào Cai đã đồng loạt có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công thương, Bộ NN-PTNT, tỉnh Lào Cai đề nghị dừng hàng tạm nhập tái xuất qua cửa khẩu phụ Bản Vược.
Đây là lối mở XNK nông sản truyền thống của Việt Nam từ nhiều năm nay, bao gồm các mặt hàng: Gạo, đường trắng, cao su...; hàng NK: Phân Urê, Ka li...
Đường không XK được đang chất đống trong các kho hàng của Cty Nghĩa Anh
Không để ý tới sự khốn cùng của các DN XNK nông sản, Bộ Công thương và UBND tỉnh Lào Cai lại thi nhau “làm xiếc” ngôn từ.
Ngày 8/8/2014, Bộ Công thương ban hành Công văn số 7552/BCT-XNK gửi Bộ NN-PTNT, Hiệp hội Mía đường Việt Nam, Hiệp hội DN Lào Cai, xin trích một phần nội dung công văn đó như sau: “Về vấn đề này, trong khi Bộ Công thương đang trao đổi với UBND tỉnh Lào Cai để đánh giá tình hình thực tế trên địa bàn tỉnh và có biện pháp xử lý, Bộ Công thương tạm ngừng việc cho phép tái xuất đường qua các cửa khẩu phụ trên địa bàn tỉnh Lào Cai, kể cả đối với các DN đã được UBND tỉnh Lào Cai lựa chọn được tái xuất qua cửa khẩu này.
Đối với những trường hợp đã được cấp phép trước ngày ký ban hành công văn này, DN được tiếp tục thực hiện tạm nhập, tái xuất theo thời hạn của giấy phép”.
Các DN XNK nông sản và Hiệp hội Mía đường Việt Nam đề nghị dừng hàng tạm nhập tái xuất qua cửa khẩu phụ Bản Vược thì Bộ Công thương lại trả lời là: “Bộ Công thương tạm ngừng việc cho phép tái xuất đường qua các cửa khẩu phụ trên địa bàn tỉnh Lào Cai, kể cả đối với các DN đã được UBND tỉnh Lào Cai lựa chọn được tái xuất qua cửa khẩu này”, để rồi khẳng định lại: “Đối với những trường hợp đã được cấp phép trước ngày ký ban hành công văn này, DN được tiếp tục thực hiện tạm nhập, tái xuất theo thời hạn của giấy phép”.
Đường xuống bờ sông lối mở Bản Vược vào buổi sáng lặng vắng
Thế có nghĩa là Bộ Công thương tiếp tục cho các DN tạm nhập tái xuất qua cửa khẩu phụ Bản Vược. Như vậy, việc đề nghị của Bộ NN-PTNT, Hiệp hội Mía đường Việt Nam và Hiệp hội DN Lào Cai chẳng có ý nghĩa gì.
Cùng với Bộ Công thương, UBND tỉnh Lào Cai cũng có quyết định khó hiểu về việc cho hàng tạm nhập tái xuất qua cửa khẩu phụ Bản Vược.
Tại Thông báo số 182/TB-VPUBND ngày 4/8/2014 truyền đạt ý kiến kết luận của ông Lê Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh: “Thống nhất tạm dừng hoạt động tái xuất mặt hàng đường kinh doanh tạm nhập, tái xuất qua cửa khẩu phụ Bản Vược kể từ ngày 15/8/2014 (trừ 5 DN đã được Bộ Công thương cấp giấy phép với tổng số lượng 9.000 tấn đường). Cho phép 5 DN đã được Bộ Công thương cấp giấy phép được tiếp tục tái xuất số lượng đường còn lại (trong tổng số 9.000 tấn đường) qua cửa khẩu phụ Bản Vược...”.
Trụ sở Chi cục Hải quan Bát Xát
Dư luận đặt câu hỏi: UBND tỉnh Lào Cai tạm dừng hoạt động tái xuất mặt hàng đường kinh doanh tạm nhập tái xuất qua cửa khẩu phụ Bản Vược là những DN nào? Tại sao 5 DN Bộ Công thương cấp giấy phép lại không phải dừng? Lý do nào mà 5 DN Bộ Công thương cấp giấp phép lại được đặc ân tiếp tục tạm nhập tái xuất còn các DN khác thì không? Đây có phải là sự bất bình đẳng giữa các DN hay còn có vấn đề khác?
Tìm hiểu hàng tạm nhập tái xuất mà Báo NNVN đã phản ánh, trong 1.589 container tạm nhập tái xuất thì có tới 1.467 container hàng đông lạnh, 26 container đường trắng tạm nhập tái xuất từ nhiều nước khác nhau, với đủ loại: Chân gà, mề gà, cá hồi, thịt bò, nội tạng động vật...
Với một lượng hàng hoá khổng lồ như vậy lại được phép đi qua cửa khẩu phụ đã chèn ép lối đi của hàng nông sản Việt Nam, tức là Bộ Công thương và UBND tỉnh Lào Cai đang gián tiếp “bóp chết” hàng nông sản trong nước, “bóp chết” nông dân và các DN XNK nông sản Việt Nam.
Công văn của Bộ Công thương gửi Bộ NN-PTNT và các Hiệp hội Mía đường và Hiệp hội DN Lào Cai
Theo Hiệp định về cửa khẩu và quy chế quản lý cửa khẩu biên giới trên đất liền Việt Nam - Trung Quốc thì cửa khẩu phụ Bản Vược thực chất là lối mở. Vì Trung Quốc không có các cơ quan Hải quan, Kiểm dịch... chỉ có Biên phòng. Cho nên các DN nhập khẩu của Trung Quốc chỉ nhập hàng của Việt Nam từ 3-4 giờ chiều đến 11h30 đêm.
Một lãnh đạo Chi cục Hải quan Bát Xát cho biết: Hải quan thực hiện cắt container trong thời gian do UBND tỉnh quy định, đối với hàng đông lạnh nếu hàng bốc chưa hết trong khoảng thời gian đó thì được giãn thêm, chứ Hải quan không cắt container sau 11h30’ đêm như dư luận phản ánh...
