Phú Lương trù phú núi đồi: [Bài 4] Nông nghiệp là nền móng nông thôn mới

Ông Nguyễn Quốc Hữu, Bí thư Huyện ủy Phú Lương (tỉnh Thái Nguyên) có cuộc trao đổi với Báo Nông nghiệp Việt Nam về hành trình xây dựng huyện nông thôn mới về đích vào năm 2024.

Luôn xác định nhân dân là chủ thể

Thành quả của chương trình xây dựng nông thôn mới đã làm thay đổi toàn diện bức tranh kinh tế - xã hội, ông có thể chia sẻ về sự thay đổi đó ở Phú Lương?

Bài liên quan

Phú Lương trù phú núi đồi: [Bài 3] Giấc mơ về vùng thìa canh rộng lớn

Sau hơn 10 năm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, huyện đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Hiện nay huyện đã có 2 thị trấn là thị trấn Đu và thị trấn Giang Tiên đạt tiêu chí đô thị văn minh; có 13/13 xã đạt xã nông thôn mới, trong đó có 3 xã đạt nông thôn mới nâng cao, 2 xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu.

Trong xây dựng nông thôn mới, huyện luôn xác định nhân dân là chủ thể. Xây dựng nông thôn mới đã trở thành phong trào sâu rộng, nhân dân đã được thụ hưởng thành quả của xây dựng nông thôn mới. Những người dân ở nông thôn, ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số luôn nâng cao ý thức, trách nhiệm và niềm tin với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.

Hiện nay, thu nhập bình quân đầu người của huyện đã đạt 52 triệu đồng/người/năm; trên 90% đường giao thông được nhựa hóa, bê tông hóa. Đặc biệt, công tác giảm nghèo được thực hiện mạnh mẽ, toàn huyện có 736 hộ nghèo, chiếm 2,68% và 789 hộ cận nghèo, chiếm 2,88%, thấp hơn tỷ lệ bình quân của tỉnh Thái Nguyên.

Tinh thần xuyên suốt của Ban Thường vụ, Ban chấp hành Đảng bộ huyện là gì để tạo cho Phú Lương những dấu ấn về nông thôn mới?

Bài liên quan

Phú Lương trù phú núi đồi: [Bài 2] Nhớ gạo nếp vải, nhớ chè Ôn Lương

Huyện đã xây dựng kế hoạch, phân công nhiệm vụ rõ ràng cho các đơn vị liên quan. Tư tưởng xuyên suốt trong chỉ đạo của huyện Phú Lương có những đặc điểm riêng, trong đó tập trung trên 3 trục chính: Một là phát triển, nâng cao giá trị sản phẩm chè và các sản phẩm thế mạnh trên địa bàn huyện nhằm tăng thu nhập bình quân cho người dân nông thôn. Hai là đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn đồng bộ, đảm bảo kết nối nông thôn - đô thị và kết nối các vùng miền. Ba là xây dựng môi trường cảnh quan nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp; nông thôn văn minh, giàu bản sắc văn hóa truyền thống; đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin trong xây dựng nông thôn mới để nâng cao đời sống vật chất tinh thần của người dân.

Trước hết, huyện xác định rõ được vị trí trong tiềm năng thế mạnh đối với sự phát triển chung của tỉnh, định hướng Phú Lương phát triển kinh tế nông nghiệp, trong đó tập trung vào phát triển cây chè.

Bài liên quan

Phú Lương trù phú núi đồi: [Bài 1] Chè ‘ăn' trứng gà xuất khẩu châu Âu

Để làm được điều đó, chúng tôi gắn với chủ trương lớn của Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn để cụ thể hóa vào tình hình của địa phương, tạo thành sự thống nhất xuyên suốt trong cả hệ thống chính trị theo phương châm: Chủ trương đúng, thống nhất cao, hành động quyết liệt, giải pháp cụ thể. Từ đó, đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và nhận được sự đồng tình của người dân.

Trong quá trình triển khai thực hiện, huyện luôn đúc kết kinh nghiệm, giải pháp triển khai, từ kiến nghị của người dân, từ thực tiễn sản xuất, đời sống để tổng kết thành chủ trương, giải pháp và ban hành các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện đảm bảo đúng, trúng tâm tư nguyện vọng của người dân và xây dựng nông thôn mới vì nhân dân.

Nếu không dỡ hàng rào nhà tôi thì tôi nói sẽ không ai nghe

Như ông đã chia sẻ, mục tiêu của huyện là xây dựng nông thôn mới vì dân và rõ ràng từ nhân dân đã góp phần giúp huyện đạt được những thành tựu nổi bật. Vậy ông có thể chia sẻ những điển hình trong quá trình triển khai thực hiên?

Trong quá trình xây dựng nông thôn mới, trên địa bàn huyện đã xuất hiện những mô hình mới, cách làm hay, những tấm gương tiên phong tiêu biểu.

Điển hình như phong trào nhân dân hiến đất làm đường tại các xã Phấn Mễ, Phủ Lý, Hợp Thành để triển khai làm 3 tuyến đường huyện nông thôn mới Đu - Khe Mát, tuyến đường Gốc Bàng – Làng Hin, tuyến đường ATK Phủ Lý - Hợp Thành. Khi mở rộng đường, mặc dù các hộ ở mặt đường thường là các địa điểm kinh doanh, đều xây dựng hàng rào, tường bao kiên cố nhưng vẫn tình nguyện hiến đất, dỡ bỏ tài sản trên đất để làm đường.

Chia sẻ với những hộ hiến đất, các hộ dân trong thôn xóm đã chủ động đóng góp kinh phí và thành lập các nhóm, đội cùng hộ trợ kinh phí, đóng góp ngày công xây dựng lại hàng rào, vật kiến trúc cho các hộ phải dỡ bỏ theo đúng tinh thần mà Thủ tướng Chính phủ vẫn nói đó là “Lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”.

Hay tại xã Phú Đô là địa bàn vùng dân tộc thiểu số, kinh tế tương đối khó khăn nhưng nhân dân rất tin tưởng vào sự lãnh đạo của cấp ủy chính quyền. Khi chỉ đạo phong trào hiến đất, người đứng đầu thôn đều là người tiên phong hiến đất, hiến nhiều hơn so với người dân khác. Từ đó tạo ra hiệu ứng dây chuyền trong nhân dân.

Đặc biệt, tôi chứng kiến hình ảnh ấn tượng và xúc động đó là tại xã Tức Tranh, khi làm tuyến đường nhân dân phải hiến đất, tôi trực tiếp vào vận động. Nhà đồng chí Bí thư Chi bộ xóm Gốc Gạo có cổng và tường rào làm rất đẹp, tường hoa, sân gạch, cây cảnh…, đối diện nhà có sườn đồi trồng chè. Nếu muốn tránh hoàn toàn có thể nắn đường vào khu vực có đồi chè để hạn chế ảnh hưởng đến tài sản. Nhưng đồng chí Bí thư Chi bộ xóm nói: “Tôi là Bí thư Chi bộ, nếu không dỡ hàng rào nhà tôi thì tôi nói sẽ không ai nghe. Vì vậy phải dỡ hàng rào nhà tôi đầu tiên để nhân dân chứng kiến”.

Từ những tấm gương như thế, đã tạo nên bức tranh nông thôn mới ở Phú Lương thành công như hôm nay. Và tôi tin sẽ còn tươi đẹp hơn nữa trong tương lai.

Cần kiên trì, quyết tâm cao và không nóng vội

Nông nghiệp tốt, nông nghiệp thân thiện với môi trường là xu thế tất yếu của thế giới và Việt Nam cũng đang nỗ lực đi theo xu thế này. Vậy huyện Phú Lương đã có những thành quả gì và định hướng cho tương lai như thế nào?

Như tôi đã chia sẻ, theo định hướng của tỉnh Thái Nguyên thì huyện Phú Lương phát triển kinh tế nông nghiệp. Bám sát vào định hướng này, những năm qua, ngành nông nghiệp của Phú Lương đã tạo nên nhiều dấu ấn.

Từ định hướng đó, chúng tôi tái cơ cấu ngành nông nghiệp, trong đó định hướng vào các sản phẩm mũi nhọn như chè, lúa gạo, chăn nuôi… Chuyển từ sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, nâng cao giá trị kinh tế từ các sản phẩm hàng hóa nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân.

Hiện nay toàn huyện có 28 sản phẩm OCOP, trong đó có 11 sản phẩm đạt 4 sao. Huyện quan điểm phát triển sản phẩm OCOP phải gắn với nâng cao giá trị sản phẩm, nâng cao đời sống cho người dân, phát triển sản phẩm có tiềm năng, thế mạnh và có nhu cầu lớn về thị trường.

Phú Lương có thế mạnh lớn về chè. Hiện nay diện tích chè của huyện trên 4.000ha, sản lượng chè búp tươi đạt khoảng 47.000 tấn, giá trị kinh tế đạt hơn 1.300 tỷ. Phú Lương là vùng chè lớn thứ 2 của Thái Nguyên chỉ sau huyện Đại Từ. Tuy nhiên trên tổng số 12.000 tỷ đồng thu từ chè thì con số 1.300 tỷ đồng của Phú Lương còn khiêm tốn về giá trị, do đó việc nâng cao giá trị hàng hóa, đa dạng mẫu mã, đa dạng phân khúc sản phẩm, tăng cường liên kết các hộ dân, các HTX để nâng cao giá trị sản phẩm là rất cần thiết.

Phú Lương có đặc sản gạo nếp vải nổi tiếng. Đây là nguôn liệu để tạo lên thương hiệu làng nghề bánh chưng Bờ Đậu nổi tiếng cả nước. Các sản phẩm như mật ong rừng, gia súc, gia cầm cũng được chú trọng phát triển và bước đầu có chỗ đứng trên thị trường. Huyện phấn đấu năm 2024 sẽ có sản phẩm OCOP đạt 5 sao. Nhưng sản phẩm đó phải thiết thực, để từ sản phẩm đó người dân có thể vươn lên phát triển kinh tế.

Một trong những khó khăn của việc phát huy giá trị nông sản của địa phương đó là tập quán sản xuất của người dân còn manh mún, nhỏ lẻ theo kinh tế hộ. Do đó khi triển khai thực hiện cần có sự kiên trì và định hương xuyên suốt, đó là việc liên kết sản xuất giữa các hộ gia đình để tạo thành các vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn theo hướng kinh tế nông nghiệp.

Việc liên kết giữa các HTX, liên kết nhà nông, nhà khoa học, nhà nước, ngân hàng và doanh nghiệp cần được thực hiện tốt hơn nữa để tạo ra thị trường ổn định, có sự hỗ trợ lẫn nhau để đa dạng hóa các sản phẩm với nhiều phân khúc khách hàng và nâng cao giá trị sản phẩm. Khi người dân thấy thu nhập của mình nâng lên sẽ hưởng ứng, tuy nhiên để làm được điều đó cần có sự kiên trì, quyết tâm cao và không nóng vội.

Theo mục tiêu, huyện Phú Lương sẽ về đích nông thôn mới vào năm 2025, tuy nhiên đến cuối năm 2024, huyện sẽ phấn đấu về đích, nghĩa là sẽ về đích trước 1 năm so với mục tiêu đề ra. Vậy đâu sẽ là những nhiệm vụ trọng tâm, then chốt được huyện ưu tiên triển khai?

Trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XXIV, nhiệm kỳ 2020 - 2025, huyện xác định đến hết năm 2025, có 100% xã đạt nông thôn mới, trong đó có 3 xã đạt nông thôn mới nâng cao, 3 xã nông thôn mới kiểu mẫu và huyện cơ bản đạt huyện nông thôn mới. Tuy nhiên hết năm 2023, huyện đã có 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới; trên 23% xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.

Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã làm việc với Ban Thường vụ Huyện ủy về đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, giữa nhiệm kỳ đã quyết định xây dựng huyện Phú Lương đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2024, vượt trước mục tiêu Nghị quyết Đại hội.

Huyện tập trung các nguồn lực để xây dựng nông thôn mới như xây dựng xóm nông thôn mới kiểu mẫu, xã nông thôn mới, xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu; huy động nguồn lực từ nhân dân và thực hiện các giải pháp trên cơ sở cân đối các nguồn lực của huyện sao cho phù hợp.

Đến nay, huyện Phú Lương đã đạt 26/36 chỉ tiêu của 9 tiêu chí trong bộ tiêu chí huyện nông thôn mới, cơ bản các tiêu chí, chỉ tiêu còn lại đã tiệm cận. Với hướng đi đúng đắn, tinh thần quyết tâm cao, đoàn kết đồng lòng của cấp ủy, chính quyền và sự ủng hộ của nhân dân, với những cách làm sáng tạo từ cơ sở, chúng tôi tin chắc sẽ hoàn thành tiến độ theo đúng kế hoạch đề ra.

Xin cảm ơn ông!